VrijeRadio - BRUSSEL 19 gemeenten

Radio Marolles was eerst een onderdeel van de Schaarbeekse Radio z'Alternatives en was te horen iedere zaterdag tussen 17:00 en 18:00. De samenwerking met Radio z'Alternatives werd gestaakt in januari 1980. Eén van de redenen was dat het programma zo goed als niet hoorbaar was in de Brusselse wijk. De zender trok naar hun eigen wijk om er een studio en zendinstallatie in te richten.

De verantwoordelijke was priester Verbist. Radio Marolles heeft de erkenningsronde gehaald maar kreeg uiteindelijk geen frequentie.

Martine, coördinatrice van de radio, melde het volgende in het magazine Payrus n°3 - 01/05/1980

"La radio est pour nous un moyen d'expression parmi d'autres, un essai d'éducation permanente surtout. Nous prêtons notre matériel à différents groupes qui préparent leurs émissions: les Espagnols et les Marocains habitant dans le quartier. Chaque midi nous diffusons une messe pour les malades. La radio s'adresse tant à un public jeune qu'au troisième âge, pourvu qu'ils soient marolliens! Radio Marolles émet aussi une séance de disques dédicacés, le dimanche matin, qu'organise une bande de jeunes du quartier. A cela il faut ajouter des cours de marollien, un journal parlé et en prévision une émission pour les enfants".

Bekijk hier een fragment van een videoreportage gemaakt door Videobus en Le Crayon Libre. Direct daarna volgt een nieuwsbericht gepresenteerd door Claude Delacroix van Radio 21

Op 29 juli 1983 erkende l'Exécutif de la Communauté française voorlopig 110 radio's die het decreet van 1981 respecteerden. Radio Marolles zat bij de gelukkigen. In juli 1985 kregen in Brussel vijf voorlopig erkende radio's eindelijk een frequentie van de RTT.
Radio Marolles werd voorlopig erkend op 107,20 MHz. Op 12 juni 1986 erkende de executieve van de Franse Gemeenschap Radio Marolles. Echter, op 9 december 1986 kende de RTT geen frequentie toe aan de radio.

Radio Marolles - Bruxelles from Vrije Radio on Vimeo.

Radio Marolles

Net na de frequentieverdeling suggereerde de Conseil des Radios Locales om samen te werken met het erkende Radio Panik toen uitzendend in Sint-Joost-ten-Node. Dit was volgens het bestuur geen oplossing omdat Radio Panik slecht te beluisteren was in het centrum van Brussel. De radio was ontevreden omdat er radio's definitief werden erkend die toen vrij recent werden opgericht.

Radio Marolles werd erkend maar kreeg geen frequentie en moest de uitzendingen staken begin 1987. Tijdens de zomer van 1987 werd er nog onderhandeld met Radio Panik om de frequentie te delen. Radio Marolles had een andere visie op de manier van programma's maken. Uiteindelijk is er één medewerker overgestapt naar Radio Panik.

De Arabische omroepen in Brussel (Sint-Joost-ten-Node)

In Brussel waren tijdens het eerste deel van de jaren '80 verschillende Arabische/Afrikaanse omroepen actief. Het ging om onder andere Radio Médi Inter, Radio Médi 1, Radio Al Watan, Radio La voix d'Islam (later Radio As-Salaam), Radio Soleil, Radio Atlas en African News.

De Franse Gemeenschap onderzocht net voor de erkenningsronde of er een mogelijkheid was om de meeste van deze radio's te groeperen op één frequentie.

Pas d'aacord

Dit lukte voor zes Arabische radio's: Radio Médi Inter, Radio Médi 1, Radio Culture 3, Radio Al Wafa, Radio As-Salaam (ex Radio La Voix d'Islam) en Radio Al Watan. Zij groepeerden zich in de Rogiertoren. Ze verdeelden de toegekende frequentie 106,80 MHz en maakten gebruik van dezelfde zendinstallatie. Deze radio's hadden een enorm luisterpubliek. Er was dan ook regelmatig ruzie tussen de radio's en het kwam voor dat de audiobedrading naar de verdeler van de zender werd gesaboteerd. Sommige van die radio's kwamen in opspraak door propaganda te brengen of zich niet houden aan de afspraak om 50% programma's te maken in het Frans.

Arabische zenders te Brussel

Tijdens de Golfcrisis in 1990 maakte Charles Picqué zich zorgen over de antiwesterse standpunten van sommige Arabische radio's. Hij vroeg aan de verantwoordelijke minister Valmy Féaux om in te grijpen. Een volle week werden alle programma's opgenomen en alles werd vertaald in het Frans. Bedoeling was om te controleren of het recht op culturele expressie geen belemmering vormde voor de geleverde inspanningen van de overheid om zich te integreren. Men keek vooral in de richting van Radio Al Watan en Radio Médi 1.

Er was tussen de radio's eveneens een heuse strijd om de reclamecontracten van de vele Arabische handelaars af te pakken.

Hier volgt een beschrijving van de zes Arabische radio's.

Radio Al Wafa - ... - 106,80 MHz (Sint-Joost-ten-Node)

Al Wafa betekent "vertrouwd". In 1986 werd de radio erkend. Het mocht samen met vijf andere Arabische zenders uitzenden op 106,80 MHz. Op weekbasis mocht het 60 uur uitzenden, zijnde 35,7% van de totale zendtijd. Radio Al Wafa had de meeste zendtijd en telde een tiental medewerkers.

Radio Al Wafa werd algemeen beschouwd als radio van de tweede generatie en gebruikte een gematigd taalgebruik. Radio Al Wafa werd een onderdeel van Radio Al Manar in 1992.

Radio Al Watan - ... - 106,80 MHz (Sint-Joost-ten-Node)

Radio Al Watan (betekenis "het vaderland") beschreef zichzelf als een kwalitatief hoogstaand radiostation dat onafhankelijk was van de ambassades. Het was altijd zeer bezorgd geweest over de kwestie van de Arabische eenheid. De algemeen directeur was Ahmed Hossein Gombra.

De radio bracht 17 uur programma's per week, zijnde 10,1% van de zendtijd. Zes uur per week werd in het Frans gepresenteerd. Vier uur werd verzorgd in het Arabisch. De berichtgeving was een half uur in het Frans en een half uur in het Arabisch. De overige zes uur was enkel muziek te horen.

Na de ontmanteling van de Rogiertoren verhuisde Radio Al Watan naar een gebouw in de Lakensestraat.

Op 18 december 2005 heeft een journalist een deel van de studio gestolen. De medewerker vond dat de eigenaar hem nog geld schuldig was en nam de mengtafel, een zender en een PC mee. Een daad die hem voor de rechtbank 8.000 € kostte.

Radio Al Watan was in 2008 kandidaat voor een volledige frequentie, maar werd niet weerhouden. Het moest bij de intrede van het frequentieplan de uitzendingen beëindigen.

Radio As-Salaam / Radio Salam - ... - 106,80 MHz (Sint-Joost-ten-Node)

Radio As-Salaam (betekenis "de vrede") was voor het werd erkend in 1986 gekend als Radio La Voix d'Islam. Het was de radio van het Islamitisch Cultureel Centrum aan het Jubelpark. Net voor de erkenning werd uitgezonden in dit Cultureel Centrum.

Algemeen werden de informatieve programma's gemaakt met een nogal gematigde taal waarin bij conflicten werd opgeroepen tot verzoening met de Arabieren. Dit is vrij logisch want Saoedi-Arabië heeft een belangrijk aandeel in het Islamitisch Cultureel Centrum.

Radio As-Salaam kwam in het nieuws toen een omroeper in januari 2003 werd gearresteerd. De man had een doodsvonnis van een Londense radicale imam herhaald en daarna een speurder van de terrorismebestrijding bedreigd die kwam aankloppen bij de radio.

Radio Culture 3 - 105,50 MHz - 106,80 MHz (Sint-Joost-ten-Node)

Radio Culture 3 was ook één van de Arabische zenders die een beperkt aantal zenduren had op de Brusselse frequentie 106,80 MHz. Tijdens een interview met Télé Bruxelles meldde verantwoordelijke Sellam El Ktibi dat de Arabische Gemeenschap een unitaire, pluralistische radio wilde in plaats van een "souk" van programma's op allerlei zenders met verschillende meningen. Radio Culture 3 had dezelfde visie en ging even samenwerken met Radio Al Wafa. In 1992 werd er een overeenkomst gesloten met drie andere radio's en werd verder radio gemaakt onder de noemer Radio Al Manar.

Studio 3 Studio Radio Culture 3 in de Rogiertoren

Studio 3

Interview tussen Télé Bruxelles en Sellam El Ktibi

Radio Médi 1 - ... - 106,80 MHz (Sint-Joost-ten-Node)

Radio Médi 1 was ook één van de zes radiostations die een onderdeel was van de erkende frequentie 106,80 MHz. Het haalde op bepaalde momenten scherp uit tijdens het brengen van informatieve berichten. Zo heeft het op geregelde tijdstippen conferenties van Sadam Hussein op de radio gebracht.

De radio bleef naast Radio Al Manar tot in 2008 uitzendingen verzorgen op de Arabische frequentie.

Abdeslam Kaouass van Radio Médi 1

Radio Médi Inter - 100,25 MHz - 106,80 MHz (Sint-Joost-ten-Node)

Radio Médi Inter bestond hoofdzakelijk uit ex-leden van de vereniging Amicales Marocaines. Tijdens de berichtgeving werd dus meer het standpunt van Marokko ingenomen. De verantwoordelijke was Ahmed Bouda die in 1992 Radio Al Manar oprichtte, samen met Radio Culture 3 en Radio Al Wafa.

Radio Al Manar - 106,80 MHz (Sint-Joost-ten-Node, Brussel)

In 1992 werd de vzw Radio Al Manar opgericht en fuseerde Ahmed Bouda zijn eigen Radio Médi Inter met Radio Culture 3 en Radio Al Wafa tot Radio Al Manar. Hij deed dat samen met Rabah Hajlaoui en Saïd Jibet. Al Manar betekent vuurtoren. De nieuwe radio startte op 3 juli 1992 om 19:00.

Radio Almanar - logo 1

Op dat moment had de radio 70% van de zendtijd in handen. De overige uren werden verzorgd door Radio Médi 1, Radio As-Salaam en Radio Al Watan.

Tijdens de erkenningsronde in 2008 werd Radio Al Manar opnieuw erkend en beschikte toen over de volledige frequentie. Het was ook kandidaat voor het stedelijke netwerk U2, maar werd niet weerhouden.

Toen de Rogiertoren werd ontmanteld, verhuisde de studio en antenne eerst naar een pand in de Koningstraat. De antennes werden vervolgens verhuisd naar de Alberttoren te Vorst om terug een goed bereik te bekomen. Vervolgens verhuisde de radio en de zendinstallatie naar een kantoorgebouw in de Wetstraat 28. De radio vestigde zich op de elfde verdieping waar men een redactieruimte, een studio, een bureau en een kamer met technische apparatuur inrichtte.

Radio Al Manar had het toen wel moeilijk om het hoofd boven water te houden. Grote bedrijven hadden geen vertrouwen (meer) in de radio. De radio leefde wel van reclame komende van vele Arabische winkeltjes uit de hoofdstad.

logo

De programma's werden voor 70% in het Frans gemaakt. De overige 30% werden gebracht in het Arabisch en het Berbers. De programmatie tijdens de jaren 90 zag er als volgt uit. Tijdens de ochtend was er een consumentenprogramma dat in het Frans werd gepresenteerd. s' Middags werd er veel muziek geprogrammeerd, variërend van Franse en Arabische chansons, Chaibi, Rai, Malhoun tot Rap. 's Avonds werd Les Grands Débats d'Al Manar gebracht waar ruimte voor politiek en actualiteit werd gemaakt. Tussendoor werden 14 nieuwsuitzendingen geprogrammeerd waarvan de helft in het Arabisch die werden samengesteld door twee journalisten. De zeven andere werden gepresenteerd in het Frans en werden aangekocht.

Radio Al Manar - studio

In mei 2009 werd Radio Al Manar door het CSA serieus op de vingers getikt. Een medewerker had discriminerende taal geuit naar onder andere de toenmalige Franse president Nicolas Sarkozy, naar minister Didier Reynders en het liberalisme. De medewerker citeerde Sarkozy als "un raciste antiafricain islamophobe notoire". Het liberalisme was volgens de medewerker "...tout sauf solidaire, le libéralisme est tout sauf humanitaire. Il est tout sauf ces valeurs effectivement essentielles pour vivre ensemble". De radio ontsloeg de medewerker en distantieerde zich van de uitspraken.

Radio Al Manar

In 2011 werd de radio beschuldigd propaganda te verspreiden toen de Marokkaanse koning Mohamed VI een referendum organiseerde.

In 2013 nam zakenman Lasaad Ben Yaghlane de radio over en werd ook de naam veranderd in Arabel FM.

Arabel FM - 106,80 MHz (Schaarbeek)

In 2013 nam de Tunesiër Lasaad Ben Yaghlane Radio Al Manar over en veranderde de naam naar Arabel FM. Hij injecteerde 2.000.000 € in de radio. De radio telt 12 bedienden en 3 journalisten. Tarik Laabi is één van de journalisten en tevens programmadirecteur. Het doel van de nieuwe radio is nieuws zo objectief mogelijk brengen.

De meerderheid van de medewerkers zijn vrouwen zoals Salma Haouach die maandagavond het programma "No Man's Land" verzorgt. Het is duidelijk dat Arabel FM zich wilt distantiëren van het verleden van Radio Al Manar dat regelmatig in een slecht daglicht kwam te staan.

De studio verhuisde naar de Leuvensesteenweg 467 in het gebouw waar vroeger NRJ zat. De radiostudio werd ook volledig gedigitaliseerd.

AraBel FM - studio

Radio Arabel

Luister naar de uitzending Place Publique - Les ambulanciers sont-ils en danger?

Op 11 september 2023 werd de radio failliet verklaard. Er was een schuld van 206.000 € bij de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid, een schuld van 206.000 € bij de Federale Overheidsdienst Financiën en ongeveer 175.000 € huurachterstand.

FM Capitale - 100,60 MHz (Sint-Joost-ten-Node)

Michel Voros had reeds begin jaren 80 radioprogramma's gemaakt op Radio Plus, Radio Arc-en-Ciel en Radio Micro-Climat. Hij was van plan zelf een radio op te starten in het centrum van Brussel. Omdat Michel een liefhebber is van Amerikaanse rockmuziek, onderhandelde hij met de SHAPE om AFN Shape, uitzendend in Everberg op 100,70 MHz, in het centrum van Brussel te krijgen en er een echte Brusselse commerciële rockradio van te maken. De administratie met de Amerikanen verliep traag en Michel wachtte geduldig af.

Michel Deloire, een goede kennis van hem, was eigenaar van lokale Radio Schaerbeek maar had alles verloren, behalve een gigantische platenverzameling. Hij vroeg aan Michel Voros om samen iets te beginnen. Michel had ruimte gehuurd in de Rogiertoren en er was genoeg plaats om een tweede radio te huisvesten. Omdat er geen vooruitgang was met de SHAPE, werd er beslist om samen met Michel te starten met FM Capitale.

De zender werd aangezet op 13 januari 1984 om 2:00 's morgens. De gekozen frequentie was 100,60 MHz. Een gigantische antenneopstelling bestaande uit 4 x 4 richtantennes zorgde voor een perfect bereik in de Zennevallei. In de hoger gelegen gemeenten zoals Ukkel en Woluwe was de radio haast niet meer te ontvangen.

De radio klonk zeer Amerikaans. Overdag was er hoofdzakelijk pop te horen. Vanaf 21:00 werd uitsluitend Amerikaanse klassieke rockmuziek geprogrammeerd. Tijdens het weekend werden programma's gepresenteerd door Amerikaanse top-Dj's die ook waren te horen op AFN Shape. FM Capitale kreeg wekelijks de nieuwste Amerikaanse producties geleverd. Dit werd bezorgd via de diplomatieke valies.

In 1986 moest FM Capitale deze frequentie verlaten omdat ze werd gebruikt door Studio Brussel. De zender werd ingesteld op 103,20 MHz maar werd gestoord door Radio 104. Toen Radio Bruxelles Inter FM ophield met uitzendingen te maken, nam het de frequentie 103,70 MHz in.

FM Capitale kreeg een erkenning van de Franse Gemeenschap op 12 juni 1986. Het probleem was dat de Franse Gemeenschap teveel erkenningen uitdeelde. Het was de federale minister die een een frequentie uitdeelde maar er waren te weinig frequenties voor handen. Op 9 december 1986 kende de RTT geen frequentie toe aan de radio. Op 24 april 1987 om 14:07 werden de uitzendingen beëindigd.

Radio JMB - 105,70 - 105,80 MHz (Sint-Joost-ten-Node)

Op 15 september 1985 startte Jean-Michel Nihoul Radio JMB op. JMB werd uitgesproken op zijn Engels en was de afkorting van Jean Michel Bruxelles. Jean-Michel Nihoul, die toen zakenman was, richtte dit station op net nadat hij stopte te werken voor de jongerenzender Radio Activité uit Etterbeek. Op Radio Activité verzorgde hij het programma "60 minuten om je te overtuigen". Nihoul ontving in zijn programma vooraanstaanden uit alle beroepen en van alle slag, 'van tippelaarster tot minister, via de advocaat en de oplichter', zegde hij zelf. Zijn doel was mensen beter leren kennen, met hun gevoelens, hun emoties en te weten komen waarom ze die weg in hun leven gekozen hebben. En vooral relaties leggen die van pas zouden kunnen komen.

Maar Nihoul wilde zijn eigen zender. Hij wilde een grote radio maken zoals Radio Contact, RFM en Radio SIS. Om dat te verwezenlijken investeerde hij 1 miljoen BEF (25.000 €) in zijn project. De helft van dit bedrag leende hij van zanger Claude Barzotti. Hij installeerde Radio JMB op de 26ste verdieping van de Rogiertoren, een verdieping van 140m², net boven de verdieping waar de politieke partij PRL was gehuisvest. Hij liet er twee studio's, een bureau en een clubhuis installeren. Ook een aanhangwagen van 16 meter lang werd in elkaar gestoken om mobiele uitzendingen te verzorgen. Nihoul werd de voorzitter van de vzw, Marie-Bernard Dore hield zich bezig met het nieuws samen met Jean-Louis Bogaerts, persattaché van de toenmalige minister van defensie José Demaret.

De zender werd eerst ingesteld op 105,70 MHz met een vermogen van 1000 Watt. Later werd de frequentie veranderd naar 105,80 MHz. Tweeëntwintig medewerkers, hoofdzakelijk afkomstig van Radio Activité, verzorgden de programmatie. Er werd radio gemaakt voor een ruim publiek. 60% van de muziek was Franstalig en het nieuws werd onmiddellijk gebracht door middel van newsflashes.

Op 21 december 1985 werden door de Franstalige Gemeenschap 162 erkenningen toegekend aan Brusselse en Waalse radio's. Radio JMB kreeg geen erkenning. Dat lag waarschijnlijk omdat zijn radio vrij recent was opgericht. Er werd ook geen erkenning gegeven toen op 19 maart 1986 nog eens 129 radio's werden gelegaliseerd.

Jean-Michel vroeg eerst hulp aan Jean-Pierre Brouhon die in het kabinet van Charles Piqué zat maar dat leverde niets op. Nihoul meldde vervolgens voorzichtig aan de krant La Lanterne dat het feit dat zijn radio niet werd erkend te wijten was aan een administratieve fout. Hij meldde ook dat hij van plan was nog meerdere miljoenen in de radio te investeren indien hij met een kilowatt mocht uitzenden.

En het bleef bij dit artikel. Radio JMB behaalde het record van een grote radio te zijn met de kortste levensduur op de Brusselse FM band. Claude Barzotti zag zijn geld nooit terug, ondanks een gerechtelijke beslissing in zijn voordeel.

Er werd ook geen frank betaald voor de huur van de verdieping. De toenmalige eigenaar van het gebouw, de firma Véronimmo, verkreeg een uitzettingsbevel en het materiaal werd in beslag genomen. Nihoul won het pleit voor de handelsrechtbank en verkreeg zelf een dwangsom tegen de uitbater van het Rogiercentrum zolang die de sleutels niet terug gaf. Dat kwam omdat Nihoul volk kende in de handelsrechtbank.

Radio JMB

Het rapport van de Commissie Dutroux schreef het volgende over Radio JMB: "Radio-activité, een in Brussel gevestigde vrije radio, bood met name via zijn politiek praatprogramma, aan de feitelijke spilfiguur, te weten Nihoul, een schitterende gelegenheid om zijn relatiekring uit te breiden tot politici en andere personen die voor zijn activiteiten van nut konden zijn. Zonder dat die contacten wederzijds te noemen waren, werd het wel door Nihoul als dusdanig voorgesteld. Bovendien heeft hij zich een aantal introducties weten te forceren bij een aantal hooggeplaatste ambtenaren. Dat zijn invloed op politici niet dient te worden overschat blijkt uit het feit dat in weerwil van een aantal tussenkomsten die hij deed bij vooraanstaanden uit verscheidene politieke partijen, hij er niet in slaagde om zijn vrije radio te laten erkennen" (bron De Kamer). Tijdens het onderzoek in de zaak Dutroux werd ook Marleen Decockere opgepakt in verband met een trafiek van drugs. Volgens de krant La Dernière Heure woonde zij ooit zes maanden samen met Michel Nihoul, in het kasteel van Faulx-les-Tombes. Zij was in 1985 ook de schatbewaarder van Radio JMB, daarna van de SPRL DCN (een vennootschap van Nihoul). Volgens diezelfde krant had Marleen Decockere ondertussen afstand genomen van Michel Nihoul. bron:

www.juliemelissa.be/spip/article.php3?id_article=155)

(Met dank aan Hugo Coomans, met dank aan www.archivesradios.be en Het dossier Nihoul van Herwig Lerouge)

DE LOKALE INITIATIEVEN - NOORD

Radio Josaphat (Schaarbeek)

Radio Josaphat werd opgericht door jongeren van de vereniging Jeunesse Ouvrière Chrétienne (JOC) op 15 november 1980. De oprichting op 15 november 1980 was geen toeval. Het was de datum wanneer de Cross Populaire werd opgericht door Le Front Anti Racisme de Schaerbeek. Er werd gedemonstreerd tegen het verbod van inschrijving van immigranten opgelegd door minister Jean Gol en die met plezier werd uitgevoerd door toenmalig burgemeester van Schaarbeek Roger Nols. Radio Josaphat werd de spreekbuis van deze anti-racistische beweging.

De benaming was gebaseerd op de straat waar het was gevestigd, namelijk in de Josaphatstraat. Het was enkel te beluisteren in een klein gedeelte van Schaarbeek en Sint-Joost-Ten-Node omdat de Josaphatstraat zich situeert in de Maalbeekvallei, het laagst gelegen gebied van Schaarbeek. De initiatiefnemers vonden dat niet erg omdat ze enkel programma's maakten voor hun buurt.

De zender was defect in mei 1982. Er konden geen programma's meer worden uitgezonden. Ook dat vonden de initiatiefnemers niet erg want zo konden ze hun studio wat optimaliseren. Radio Josaphat kwam uiteindelijk niet meer in de lucht maar werd wel een jaar later voorlopig erkend op 29 juli 1983. Het werd de basis van Radio Panik.

Radio Panik - 101,20 MHz - 106,50 MHz - 101,80 MHz - 105,40 MHz (Sint-Joost-ten-Node, Schaarbeek, Sint-Joost-ten-Node)

Eind 1982 organiseerde Carlos Damata een vergadering met de verantwoordelijken van Radio Josaphat en medewerkers van het maandblad Courrier 1030 uitgegeven door Crayon Libre. Carlos kon een belangrijk deel van de vrijwilligers van Crayon Libre overtuigen om de objectieven van de vereniging niet enkel via geschreven teksten te realiseren maar ook te verkondigen via gesproken programma's op te creëren een vrije radio. Hij was van oordeel dat het maken van radioprogramma's door vrijwilligers gemakkelijker te realiseren was dan geschreven teksten samen te stellen.

Er werden nog andere verenigingen aangesproken om de nieuwe radio te realiseren. Dat waren Infor Jeunes Nord Est de Bruxelles, Sociale Culturele Raad van Sint-Joost-ten-Node, l'Association la Cantine (Bouillon de CultureS) en een Turkse vereniging genaamd La 7. Samen werden de statuten van de nieuwe radio samengesteld. De radio werd meteen lid van de vereniging ALO. Er zouden programma's worden gemaakt voor de inwoners van Schaarbeek en Sint-Joost-ten-Node.

Elke vereniging ondersteunde het radioproject. La Jeunesse Ouvrière Chrétienne leverde wat materiaal, een full time medewerker, de voorlopige erkenning van Radio Josaphat, verzorgde een programma en zorgde voor een renteloze lening van 100.000 BEF (2.500 €). Le Crayon Libre schonk 25.000 BEF (425 €), een ploeg die een geschreven magazine verzorgde en de radio mocht gebruik maken van het nieuwsarchief. Infor Jeunes Nord-Est schonk 50.000 BEF (1.250 €) en verzorgde een programma. De Sociale Culturele Raad van Sint-Joost-ten-Node, l'Association la Cantine (Bouillon de CultureS) en La 7 schonken eveneens een som geld en verzorgden eveneens programma's.

Met het ingezamelde geld werd hoofdzakelijk de inrichting van het lokaal, de installatie van de antenne en de aanschaf van de zender betaald.

Op 29 juli 1983 erkende l'Exécutif de la Communauté française voorlopig 110 radio's die het decreet van 1981 respecteerden. Radio Josaphat was één van de gelukkigen en werd voorlopig erkend. De voorlopig erkende radio's kregen nog geen frequentie toegekend. Het zou nog twee jaar duren alvorens de RTT een frequentie zou toekennen.

In oktober 1983 werd tijdens een vergadering urenlang gediscussieerd hoe de vernieuwde omroep moest heten. Zo was iedereen unaniem akkoord om niet terug de naam Radio Josaphat te gebruiken omdat die radio was gelinkt met een katholieke organisatie. In het erkenningsdossier, dat eerder werd ingediend in augustus 1983, werd de naam Radio Tam Tam vermeld. Het was een uitvinding van Carlos Damata. De meerderheid vond dit een goede naam echter enkele Afrikaanse medewerkers vonden deze benaming te discriminerend.

Tijdens de vergadering werden 30 namen voorgesteld waarvan er twee werden weerhouden namelijk Radio Rumeurs Urbaines en Babel FM. Geen enkele van de twee namen werd verkozen door de meerderheid van de vergadering. Net toen men uit pure miserie de vergadering ging afsluiten zonder enig resultaat riep een Nederlandstalige medewerker "Radio Panic". Nog geen minuut later waren alle leden akkoord om de omroep de naam Radio Panik te geven. Er werd gekozen om de c door een k te vervangen omdat dit een compromis was tussen het Franse panic en het Nederlandse paniek.

Het volgende punt was het vinden van een lokaal om de studio te installeren. De plaats waar Radio Josaphat uitzond was niet ideaal voor de antenne omdat het was gelegen op het laagste punt van Schaarbeek. Radio Panik vond een plaats op het gelijkvloers van een woning gelegen in de Gillonstraat 47bis te Sint-Joost-ten-Node. Het lokaal was reeds geruime tijd onbewoond en moest helemaal worden opgeknapt. De huur viel heel goed mee. Er moest maar 4.000 BEF (100 €) per maand worden betaald.

De eigenares leefde op de eerste verdieping en was een zeer oude dame die ook doof was en niet goed kon lezen. Er werd met handen en voeten uitgelegd dat ze toestemming moest geven om een antenne op het dak te plaatsen. Uiteindelijk heeft ze het document getekend zonder te beseffen wat er precies in stond omdat ze er vertrouwen in had. Ze heeft nooit begrepen dat er een radiostation was gehuisvest in haar pand. Ze dacht dat er radio's werden hersteld.

Luister naar de getuigenis van voorzitter Marcel Xhaufflaire over de Gillonstraat 47bis (fragment uit Comme un avion sans aile)

Radio Panik
Rue Gillon 47 (foto uit 2013, bron: Streetview)

Het gehuurde lokaal bestond uit drie kamers. Vooraan werd een secretariaat geïnstalleerd. Tegen het venster werd een affiche van de radio bevestigd samen met een uitzendschema. Achteraan in een ruimte van 6 m² werd de studio ingericht. Tegen de muur werd eierkarton geplakt als geluidsisolatie.

In het begin was het audiomateriaal van de studio beperkt tot het minimum. Radio Panik kreeg van de JOC wat aftands materiaal wat nog overschot van Radio Josaphat. Het kocht nog een tweede platendraaier van het merk AKAI voor 5.000 BEF en een mengtafel van het merk REALISTIC voor 9.000 BEF.

Tijdens de herfst 1983 werd de zendinstallatie gemonteerd. Er werd geopteerd om een mast van 12 meter lang op te richten op het schamele dak. Dit werk werd uitgevoerd door vrienden en heeft drie dagen lang in beslag genomen.

In de mast werden vier dipolen gemonteerd die naar het centrum van Brussel werden gericht. Er werd een zender aangeschaft bij de firma Multimedia. Deze zender was niet zo kwalitatief omdat de ventilator van de zender storingen veroorzaakte op het audiosignaal.

Het voordeel van de locatie in de Gillonstraat 47bis was dat de zendmast in absolute hoogte even hoog was opgesteld als de zendmasten van de commerciële radio's die in de Rogiertoren waren gehuisvest. In principe zou dan het uitzendgebied even groot moeten zijn als de commerciële radio's.

De radio besliste om uit te zenden op de frequentie 101,20 MHz omdat deze het beste bereik gaf tijdens enkele testuitzendingen.

Radio Panik heeft haar studio geopend op 21 november 1983. Een honderdtal personen hebben deze opening bijgewoond. Marcel Xhaufflaire, één van de vele kunstenaars uit Schaarbeek en die was verkozen om de functie te bekleden als full time medewerker, werd de eerste voorzitter. Tot 1997 heeft hij onafgebroken het station geleid.

Bij de start waren er voor 30 uur gepresenteerde programma's. Courrier 30 verzorgde een infoprogramma op zondag tussen 11:00 en 14:00. Het Nederlandstalig Infoprogramma was te beluisteren op dinsdag tussen 17:00 en 19:00. Verder waren er heel wat themaprogramma's zoals Self Service waar de rechten van de mens centraal stond, Infor Jeunes Nord Est de Bruxelles, Flash Culture gebracht door de JOC, Antenne Rose voor de holebi-luisteraar, Pluriel Info, Femme Je Vous Aime en Nuit Bleu. Ook waren er vanaf het begin Turkse, Koerdische, Arabische en Latino programma's. Er waren ook muzikale programma's te horen met New Wave, Rock, Chanson Française, enz...

Tussen 1983 en 1987 waren er heel wat technische problemen. Platendraaiers die in panne vielen, de voorbeluistering van de mengtafel die niet meer werkte, kabels die slecht contact gaven, enz... Het was tot technicus Patrick, toen werkzaam bij de VRT, zich vrijwillig aanbood en het technische gedeelte op zich nam.

Eind 1983 werd Radio Panik meer en meer gestoord door andere radio's. Het kreeg meerdere keer telefoon van Radio Flash met de vraag de frequentie te veranderen. Ook Rudi Van Vlaanderen, toen verantwoordelijke van Radio Seven, vroeg op 9 december 1983 telefonisch om de frequentie te wijzigen omdat er tekort bij hun 101,00 MHz werd uitgezonden. In februari 1984 installeerde Fréquence Elle zich op dezelfde frequentie. Mr. Sauvenière van de RTT werd aangesproken, maar weigerde in te grijpen omdat Fréquence Elle toen met een vermogen lager dan 100 Watt uitzond. Er werd onderhandeld met het nabij gelegen hospitaal Saint Etienne om de zendmast op hun gebouw te monteren. Dit zou de ontvangst verbeteren maar dat bleek niet zo eenvoudig te zijn. Dit plan werd nooit uitgevoerd.

Luister naar de getuigenis i.v.m. storingen die al dan niet werden aangepakt door Mr. Sauvenière (fragment uit Comme un avion sans aile)

Op 11 april 1984 werd het gedeelte 104 tot 108 MHz ter beschikking gesteld. Ondertussen waren reeds enkele programma's gestopt omdat ze praktisch geen luisteraars meer hadden. De storingen van Fréquence Elle bleven aanhouden. In augustus 1984 werd met een auto rondgereden om te bepalen of er geen betere frequentie was. De zender werd uiteindelijk ingesteld op 106,50 MHz.

Bekijk hier een fragment van een videoreportage gemaakt door Videobus en Le Crayon Libre. In het fragment werd een kort interview afgenomen met de makers van het holebiprogramma Singulier Pluriel.

Radio Panik - émission Singulier Pluriel from Vrije Radio on Vimeo.

Om inkomsten generen werd aan iedere programmamaker een bijdrage gevraagd. Bij de start werd 75 BEF per uur programma gevraagd. In juni 1984 werd dit bedrag verhoogd tot 100 BEF per uur. Deze inkomsten zouden alle onkosten moeten dekken. Spijtig genoeg stelde het bestuur vast dat vele medewerkers hun bijdrage veel te laat of helemaal niet betaalden.
Er werd in 1984 ook geprobeerd inkomsten te genereren door dansfeesten te organiseren. De inkomsten waren veel te laag. Ook werd geprobeerd door leden aan te werven maar ook dit had praktisch geen succes.

Een ander probleem was de kost van de verzekeringen. Tot 1995 moest Radio Panik geen frank (euro) betalen. Luister naar de getuigenis van voorzitter Marcel Xhaufflaire hoe dat in elkaar zat (fragment uit Comme un avion sans aile)

In 1985 was het luistercomfort in grote delen van Sint-Joost-ten-Node en Schaarbeek nog steeds zeer slecht. De frequentie 106,50 MHz werd ernstig gestoord door onder andere Fréquence 1 uit Ukkel. Vele medewerkers stopten met programma's maken omdat er geen respons meer kwam van de luisteraar. Enkel de Turkse programma's waren toen nog succesvol omdat hun luisterpubliek zich in dezelfde buurt bevond van de radio. Zij hadden dus helemaal geen last van de storingen. Het Turkse programma zat ook eenvoudig in elkaar. Jongeren van de tweede generatie kwamen naar de studio met tassen vol muziekcassettes die ze in Duitsland kochten en draaiden continu verzoeknummers.

In juni 1985 waren er geen Nederlandstalige programma's meer en de Franstalige muzikale programma's van het allereerste uur waren praktisch allemaal verdwenen. In de herfst van 1985 was het aantal uur gepresenteerde programma's gereduceerd tot 20 waarvan de helft gepresenteerd in het Turks en Arabisch.

In juli 1985 kregen de voorlopig erkende radio's eindelijk een frequentie van de RTT. Radio Panik werd voorlopig erkend op de frequentie 101,80 MHz. Dat was een giftig geschenk omdat de niet-erkende radio's mochten blijven uitzenden met een hoog vermogen op niet-gecoördineerde frequenties. Zo zat de toegekende frequentie tussen 101,70 MHz van Radio SIS en 102,00 MHz van Radio Judaica. Resultaat was dat het signaal van Radio Panik maar een paar honderd meter comfortabel te ontvangen was. Volgens Marcel werd de radio aangeraden de frequentie niet te veranderen.

Radio SIS was ook niet gelukkig dat Radio Panik was erkend op 101,80 MHz en heeft aangedrongen op het ministerie en bij de RTT om Radio Panik een andere frequentie toe te kennen. Radio SIS is zelfs zo ver gegaan om een bod te doen op de frequentie 101,80 MHz. Radio SIS wilde die overnemen in ruil voor 50.000 BEF aan studiomateriaal.

Radio Panik bleef gebruik maken van de erkende 101,80 MHz en diende klacht in tegen de niet-erkende Radio SIS en Radio Judaica. Mr. Sauvenière van de RTT weigerde in te grijpen omdat de politieke partij PRL, die toen pas aan de macht was, toch het frequentieplan zou veranderen.

Op 28 mei 1986 werd ook AFN Shape erkend met 1000 Watt in Everberg op 101,70 MHz. Het bestuur van Radio Panik begreep totaal niet waarom deze frequentie werd toegekend door de RTT omdat deze frequentie veel te kort zat bij 101,80 MHz.

Luister naar een getuigenis van Marcel Xhaufflaire hoe hij het vertrouwen in ALO voorzitter Jacques Casier verloor toen de definitieve frequenties werden toegekend. (fragment uit Comme un avion sans aile)

Op 9 december 1986 kende de RTT de eerste frequenties toe aan de radio's die waren erkend door de executieve van de Franse Gemeenschap. Radio Panik kreeg de frequentie 105,40 MHz toegekend die het volledig mocht gebruiken. De zender werd op maandag 9 februari 1987 om 14:00 afgesteld op deze frequentie. Daarmee was de kous nog niet af want de radio's die werden erkend maar geen frequentie kregen bleven uitzenden op hun vertrouwde plek. Er werd eerst onderzocht of deze radio's niet konden samenwerken met degenen die een frequentie hadden gekregen. Zo vroeg de Conseil des Radios Locales aan Radio Panik of Radio Alma en Radio Marolles een deel van de frequentie zou kunnen gebruiken. Radio Marolles zag dat niet zitten en eiste een volledige frequentie. Het zou begin 1987 de uitzendingen hebben beëindigd. Radio Alma pakte het anders aan. De verantwoordelijke regelde de zender eveneens op 105,40 MHz en zond de ganse dag uit. Toen Radio Panik klacht indiende, beweerde het zelfs dat er een samenwerking was met Radio Panik.

Gedurende de eerste maanden werd de officiële frequentie gestoord door Studio 2000, Radio Flash en Radio Cinquantenaire. Radio Flash werd uit de lucht gehaald op 28 april 1987 omstreeks 11:45. Vanaf dat moment was Radio Panik te beluisteren in het centrum van Brussel, Elsene en Etterbeek. Toen het luisterbereik optimaal werd, kon er worden geïnvesteerd in het brengen van lokale nieuwsprogramma's, één van de doelstellingen van de radio.

In 1987 werd gestart met het nieuwe actualiteitenmagazine Mixsoup. Het was een productie van Philippe Lievrouw, Marcel Xhaufflaire, Stéphane Lepoutre, Luc Roussel en Letitia De Ketelaere. Wat in het begin een wekelijks programma was, werd snel een dagelijks magazine. Het werd het uithangbord van de radio. Dagelijks werd een hoofdredacteur aangesteld. Die maakte een planning op van de interviews die zouden plaatsvinden. Deze werden geklasseerd in een map zodat er geen dubbele interviews zouden worden afgenomen.

Luister naar een fragment van Mixsoup (fragment uit Comme un avion sans aile)

Iedere drie maanden werd een Mixsoup-special gemaakt met de betere momenten. De compilatie werd op cassette opgenomen en ter beschikking gesteld van andere radio's.

Philippe Lievrouw maakte graag live-reportages met de middelen die toen beschikbaar waren. Hij nam tijdens de uitzending interviews af en nam deze op met een draagbare cassetterecorder. Daarna fietste hij vliegensvlug naar een telefooncel, demonteerde hij de hoorn en sloot de audiouitgang van zijn recorder aan op de bedrading van de telefoonhoorn om een betere klank te bekomen. Het interview kwam dus zo op de radio. De kwaliteit van het interview was redelijk goed want het gesprek werd gevoerd op dezelfde telefooncentrale van Belgacom waar de radio was op aangesloten.

Luister naar een analyse van de programmatie op Radio Panik tussen 1983 en 1987 (fragment uit Comme un avion sans aile)

Het sterke punt van de radio was dat de programmatie bestond uit diverse interculturele programma's. Dat liep niet steeds van een leien dakje. Zo waren er twee Turkse programma's waarvan de medewerkers niet goed overeen kwamen. Er was een heuse concurrentiestrijd tussen de twee groepen om handelaars te overhalen om hun programma te sponsoren.

Een hoogtepunt kwam er op 22 november 1986. Er waren twee Turken die tijdens de uitzending de studio binnendrongen. Er werden messen getrokken en vijf medewerkers moesten met serieuze steekwonden worden afgevoerd naar het ziekenhuis. Enkele dagen later deed Marcel Xhaufflaire een enquête bij de politie en ondervroeg de buurt. De politie meldde dat het eigenlijk ging om een afrekening in het milieu omdat een medewerker een relatie had met een meisje uit een andere familie. Dit werd aan Marcel ook geconfirmeerd door de Turkse buurtbewoners. De dag daarna kopiëren onder andere Le Soir en De Morgen een onjuiste mededeling van persagentschap Belga. Er werd geschreven dat het ging om een steekpartij waar politieke en religieuze motieven aan de basis lagen.

Marcel ging nog wat dieper in zijn onderzoek. Bepaalde buurtbewoners meldden dat de Turkse medewerkers bepaalde gecodeerde boodschappen tussen de verzoekjes plaatsten met de bedoeling meisjes te koppelen aan de medewerkers. De radio was volgens sommige buurtbewoners een bordeel. Dit werd ten stelligste ontkend door de Turkse medewerkers. "Er kwamen veel meisjes tijdens de uitzending naar de radio maar dat waren allemaal kennissen", werd door hen gemeld. In elk geval betekende dit ook het einde van het Turkse programma.

In 1987 verhuisde de eigenares van de Gillonstraat 47bis naar een rusthuis. De huis werd verkocht aan een Turk die de huurovereenkomst beëindigde.

Het radiostation vestigde zich in juni 1987 in de Thomas Vinçottestraat 29 te Schaarbeek. De radio kreeg drie lokalen ter beschikking op het gelijkvloers. Links was er een ruimte om het secretariaat te installeren. Rechts werd een studio ingericht in een ruimte van 5 op 3 meter. Recht tegenover de trap was er een deur met daar achter het toilet. Op een houten plank boven de spoelbak werd de zender type Pascal 50 geplaatst. De antennekabel werd door een gat achteraan langs de muur van de koer naar het dak geleid.

Met een toegelaten vermogen van 42 Watt uitgang zender aangesloten op drie dipolen en een geringe hoogte van ongeveer 15 meter was het station te beluisteren in Schaarbeek en enkele gemeenten daar rond. Eén van de spandraden moest worden bevestigd op het dak van een Marokkaanse buur. Hij was eerst tegen de komst van de radio maar ging snel akkoord. Echter, drie jaar later liet die buur dakwerken uitvoeren en werd de spankabel doorgeknipt. Het resultaat was dat de zendmast omver viel. De verzekering van de dakwerker betaalde 1.735 € schadevergoeding.

In 1992 werd het pand in de Thomas Vinçottestraat door de eigenaar verkocht en moest er weer worden gezocht naar een nieuwe locatie. Op een kleine kilometer van de radio situeerde zich de Koning Boudewijn kazerne op het Daillyplein die reeds tien jaar stond te verkommeren. Reeds enkele verenigingen zoals OXFAM, Infor Jeunes en een toneelvereniging mochten daar verblijven met de toelating van de Huisvestingsmaatschappij van het Gewest Brussel. De Daillykazerne had nog geen bestemming gekregen en verenigingen kregen gratis onderdak op voorwaarde dat zij zorgden voor het onderhoud van hun lokalen. Deze kazerne was een uitstekende locatie. Als de antenne zou worden geplaatst op het dak, zou de comfortzone gemakkelijk gemakkelijk verdubbelen.

Marcel deed een aanvraag bij de maatschappij en enkele maanden later mocht Radio Panik zich huisvesten in de volledige rechtervleugel van het gebouw. De huisvesting zou worden herbekeken wanneer het gebouw een bestemming zou krijgen. De vooropzeg was bepaald op zes maanden. Deze linkervleugel bestond uit vijf bruikbare verdiepingen met acht ruime kamers per verdieping. Maar er was heel wat werk aan de winkel: de tien jaar lange verkrotting had reeds flink werk geleverd. De bestaande elektriciteit-, gas- en waterleidingen waren onbruikbaar geworden. Enkel de ruwe muren waren nog intact. Een groep jonge vrijwilligers uit allerlei landen en enkele medewerkers hebben de muren geplaasterd en beschilderd. Ook alle nutsvoorzieningen werden vernieuwd.

De firma Van Rompaey - Devaro uit Putte plaatste een nieuwe zendmast op het dak en monteerde de drie herbruikte dipoolantennes. Met een zendvermogen van 42 Watt uitgang zender kon Wezembeek-Oppem worden bereikt. In de Brusselse agglomeratie werden enkel de westelijk gelegen gemeenten zoals Ukkel, Watermaal-Bosvoorde en Vorst niet bereikt.

Radio Panik

De veiligheid was daar wel optimaal. Ongewenste bezoekers zouden het moeilijk hebben gehad om binnen te dringen. Alle vensters waren reeds voorzien van tralies en de zware eiken voordeur werd voorzien van drie sloten. In totaal waren tien sleuteldraaien nodig om de zware deur open te krijgen. En als dat niet volstond kon een ongewenste bezoeker direct achter de tralies. In de kelderverdieping kortbij de elektriciteitsmeter waren er nog een paar cellen aanwezig die vroeger werden gebruikt om opstandige militairen op te sluiten.

Op de eerste verdieping links was één van de kamers voorzien van een gesloten kluisdeur. Het was onmogelijk om deze deur langs de buitenkant te openen. Omdat de nieuwsgierigheid veel te groot was, heeft men langs de zijkant een gat gemaakt door de muur. Na heel wat uren werk kwam men tot de vaststelling dat er geen wapenarsenaal of andere grote schat aanwezig was. Wel heeft men er een grote voorraad intact A4-kopieerpapier gevonden.

Men kon wel uren lang rondlopen op het volledige domein dat uitgespreid was over enkele hectares. Tijdens één van tochten door de gebouwen werd er ontdekt dat de muren van enkele lokalen in het zuidwestelijk gedeelte voorzien waren van geluiddempende, gipsen panelen. De akoestiek in deze lokalen was perfect en men had direct het geniaal idee om de studio te voorzien van deze structuur. Enkele medewerkers hebben zich geamuseerd om deze panelen voorzichtig te demonteren en terug te monteren in de ruimte waar de nieuwe studio zou worden geïnstalleerd. Zelfs het glaswol en het houten geraamte werd zorgvuldig gedemonteerd en terug geïnstalleerd.

Omdat er meer kosten waren werd de bijdrage per uur verhoogd tot 200 BEF (5 €). Dit waren toen nog steeds de enige inkomsten om de auteursrechten-, gas- en elektriciteitsfacturen te betalen.

Les Accords Perdus van Laurence Brogniez: drie fragmenten.

Danstempel met Hendrik en Vera.

De technische medewerker had toen zelfs een volledige studio gebouwd. Hierbij werd heel wat professioneel materiaal aangeschaft. Christian kocht een tweedehands broadcast mengtafel bij Radio Antipodes. Spijtig genoeg waren er medewerkers die het materiaal slecht behandelden. Regelmatig kwam het voor dat iets niet meer werkte en moest worden hersteld.

Op 1 mei 1995 heeft het gebrand op het gelijkvloers. Waarschijnlijk had iemand een slecht gedoofde sigaret laten rondslingeren in een zetel. De avond daarvoor was er een feestje.

Dankzij het robuuste gebouw heeft het enkel lokaal gebrand. De brand kon snel worden geblust door de brandweer. Maar er was enorm veel rookschade in de studio en in de keuken. Alles was met zwart roet aangeslagen. Er was voor 1.000.000 BEF (25.000 €) schade. Er werd een kleine studio met wat aftands materiaal gebouwd om non-stop te kunnen uitzenden. De zender bleef gespaard omdat deze op de hoogste verdieping was geïnstalleerd.

Geleidelijk aan werd het materiaal chemisch gereinigd, hersteld of vervangen. Pas tijdens de zomervakantie werden de muren gereinigd en geverfd. In december 1995 was de studio min of meer terug afgewerkt en konden terug live programma's worden gemaakt.

Op 31 maart 1999 moesten de verenigingen de Prins Boudewijn kazerne verlaten want het gebouw werd openbaar verkocht. Begin 2003 had de radio al enige tijd te kampen met financiële problemen. Vele medewerkers betaalden hun bijdrage niet meer. Marcel Xhaufflaire was toen nog lid van de vzw, maar zetelde niet meer in de Raad van Bestuur.

Het radiostation had in juni 2003 bericht gekregen dat ten laatste op 12 juli 2003 moest worden verhuisd. Een lege kas maakte het echter onmogelijk om een andere locatie op te zoeken. Noodgedwongen werden de uitzendingen gestaakt.

In oktober 2003 werd de raad van bestuur volledig vernieuwd. Radio Panik was op zoek naar een nieuwe structuur en lokalen. Gelukkig vond de radio financiële steun. De studio's werden ondergebracht in het centrum van Sint-Joost-ten-Node. Men kon de antennes plaatsen op het flatgebouw Brusilia te Schaarbeek. Radio Panik was toen te beluisteren over bijna de volledige Brusselse agglomeratie.

Table de mixage Bekijk hier meer foto's:
foto1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 30 31 32 33
34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 34 47 48 49 50 51
52 53 54 55 56 57 58 59

Radio Panik-medewerkers herdenken nog steeds Philippe Dubois (jazz programma Kilomètre Zero, overleden eind jaren 90) en Philippe Lievrouw (bestuur, overleed halverwege jaren 90).

In 5 januari 2016 vierde Nico Bogaerts de 24ste verjaardag van zijn Moacreal Sloa door 24 uur lang programma te maken. Hij nodigde heel wat muzikanten en oude medewerkers uit om de radiomarathon te ondersteunen. Meer dan 20 muzikanten daagden op om een live sessie te brengen. De uitzending startte stipt op dinsdag 5 januari 2016. Onder anderen Ann Appermans, Karin Verelst, Rekha Kaula, Bob Coecke en Herr Dokter Frans werden voor de microfoon gehaald of werden vanop afstand geïnterviewd.

Twee sympathieke technici van dienst

Gunnar Walgraeve verzorgde in 1993 het programma "Brussels needs to move" op Radio Panik. Zijn programma was toen net na Moacreal Sloa geprogrammeerd op dinsdagavond. Hij ging even langs tijdens de middagpauze. Het was het moment om nog eens kennis te maken met Nico en te zien hoe Radio Panik er toen uit zag.

"Aan de inrichting en de staat van de studio's merk je op dat er op Radio Panik nog steeds intensief radio wordt gemaakt zoals tijdens de jaren 80 en 90. De D&R mengtafel bijvoorbeeld. Dat is een toestel dat waarschijnlijk 10 jaar geleden werd aangekocht toen het populair was. Maar het ziet er uit dat het al twee oorlogen heeft meegemaakt. Dat is een goed teken want dat is een bewijs dat er nog zeer veel live-radioprogramma's worden gemaakt."

Bekijk hier de fotoreportage foto: foto1 2 3 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

Radio Schaerbeek (Schaarbeek)

Radio Schaerbeek was een populaire particuliere omroep die tussen de twee wereldoorlogen via de middengolf te beluisteren was om en rond Brussel. Begin jaren 80 richtte Michel Deloire Radio Schaerbeek op met als doel de glorie van de vooroorlogse zender terug te doen herbeleven.

De radio werd in beslag genomen. Michel had alles verloren behalve een gigantische platenverzameling. Het was het einde van Radio Schaerbeek. Samen met Michel Voros werd daarna FM Capitale opgestart.

Radio Arc-en-Ciel - 100,40 MHz - 100,50 MHz (Schaarbeek, Sint-Joost-ten-Node)

In de betonnen Sint-Suzannakerk aan de Latinislaan te Schaarbeek werd Radio Arc-en-Ciel eind 1981 opgericht. De initiatiefnemers mochten van priester Emile De Munck de antenne bovenaan op het betonnen kruis bevestigen.

Bekijk hier een fragment van een videoreportage gemaakt door Videobus en Le Crayon Libre.

Radio Arc-en-Ciel - Schaerbeek from Vrije Radio on Vimeo.

Plaatsing van de antenne op het kruis van de Sint-Suzannakerk (foto archivesradios.be)

Radio Arc-en-Ciel antenne

Radio ARc en Ciel

Radio Arc en Ciel

Luister naar de 50ste uitzending van Studio 350, live gebracht van taverne l'Antique op de Helmetsesteenweg 267 te Schaarbeek. Gedurende de uitzending konden de fans platen winnen, er was een grote verjaardagstaart en een interview met Ricky Fox.

Op een bepaald moment is de zender in beslag genomen omdat er storingen werden gemaakt op de frequenties, gebruikt door de luchthaven van Zaventem. Het initiatief in de Sint-Suzannakerk werd beëindigd.

Enkele maanden later was Radio Arc-en-Ciel terug in de lucht vanuit het centrum van Brussel. Er werd toen uitgezonden op de frequentie 100,40 MHz. De vzw werd overgenomen door Francis Lemaire die er Radio Cristal van maakte. Radio Cristal werd later Club FM, Contact 2 en Radio Mint.

Radio Arc en Ciel

Met dank aan http://studio350.mengal.net/

Radio Liberté - 100,10 MHz - 100,70 MHz - 101,80 MHz - 102,40 MHz - 107,50 MHz - 107,70 MHz (Brussel)

Radio Liberté uit Brussel was een radio die zeer dicht bij de luisteraar stond. De radio is ontstaan op 15 september 1980. De initiatiefnemer Eric Sandron was een conciërge van het "Godin" gebouw, gelegen aan de Werkhuizenkaai 155b te Brussel kortbij Laken en Schaarbeek. De studio werd eerst ingericht in de kelder en de antenne werd bovenaan op het dak gemonteerd. Uiteindelijk zouden Georges Denis, echtgenote Juliette en de drie zonen Eric, Joël en Jean-Michel de drijfkracht worden van de radio.

Een zoon van Georges had een geluidsinstallatie. Deze werd meteen gebruikt om radioprogramma's te maken.

De oorspronkelijk benaming was Radio Electronica en er werd gebruik gemaakt van een « Ground plane » antenne. Maar deze werd snel vervangen door een mast van 12 meter voorzien van vier dipolen wat een beter bereik gaf. De zender werd ingesteld op 100,10 MHz wat toen een goede frequentie was.

Radio Liberté - antenne

Radio Liberté baatte ook een kantine uit waar de luisteraars een glas konden drinken. Regelmatig werden daar spaghettiavonden, kaartwedstrijden en dergelijke georganiseerd om inkomsten te genereren.

De gemaakte programma's richtten zich vooral naar gepensioneerden, zieken en gehandicapten. De muziek was aangepast voor hen. Verder waren er spelletjes, verzoekjes en interacties met de luisteraars. Het gevolg was dat er een sterke band was tussen de radio en de luisteraars. In de programmatie werden ook programma's opgenomen voor de jeugd.

Radio Liberté - studio

Zoals vele kleine radio's was Radio Liberté een slachtoffer van storingen veroorzaakt van radio's die met een sterk vermogen begonnen uit te zenden. De radio is verschillende malen van frequentie veranderd: 100,10 - 100,70 - 101,80 - 102,40....Toen in 1984 de band tussen 104 MHz en 108 MHz mocht worden gebruikt, installeerde Radio Liberté zich eerst op 107,50 MHz. Daarna werd verhuisd naar 107,60 MHz en vervolgens naar 107,70 MHz.

De zender Electro Elco had een sterkte van 20 Watt. Dat was genoeg om Laken, Schaarbeek en Neder-Over-Heembeek te bereiken. Deze radio kreeg eenmaal het bezoek van de ordediensten. Op dat moment gebruikte de radio een versterker die het uitgangsvermogen verhoogde tot 85 Watt. Deze versterker zou volgens de RTT het distributienetwerk van Coditel hebben gestoord en werd verzegeld.

De zender werd ook eenmaal gestolen. Enkele medewerkers namen contact op met collega radio's om dit te melden:

De melding van de diefstal op Radio Capitale

De melding van de diefstal op Radio Arc-en-Ciel

Een oude zender werd aangesloten en er werd een oproep gedaan naar de luisteraar om een bijdrage te leveren. In een minimum van tijd was er genoeg geld om een nieuwe zender aan te schaffen.

Radio Liberté diende een dossier in om erkend te worden maar kreeg geen erkenning. De zender werd spontaan uitgezet. Sommige luisteraars waren er kapot van dat ze niet meer konden luisteren naar hun radio.

Georges Denis nam contact op met Mr. Sauvenière van de dienst Controle van het Spectrum (nu BIPT) om het einde te melden. Luister naar het onderstaande telefoongesprek:

Luister naar een collage van 6 jaar Radio Liberté samengevat in 12 minuten

Radio Liberté

Bekijk hier een fragment van een videoreportage gemaakt door Videobus en Le Crayon Libre.

Radio Liberté - Schaerbeek from Vrije Radio on Vimeo.

Met dank aan www.reverbnation.com

Radio HLM - 103,80 MHz (Laken)

Radio HLM (Habitation à Loyer Modéré) zond uit in de sociale woonwijk Modelwijk te Laken. Sinds de start werden enkel programma's en nieuwsberichten gemaakt voor de bewoners van de grote woonwijk. Roland Deflorenne en Jean Louis Boegaerts waren van mening om de berichtgeving breder te maken echter het radiostation had daar een andere mening over. Het duo verliet Radio HLM, namen hun eigen materiaal mee en richtten Radio Cactus op.

Radio HLM telde in 1980 een veertigtal medewerkers. Er werd dagelijks uitgezonden tussen 16:00 en 01:00.

Presentatie op Radio HLM

Radio Cactus (Laken)

Roland Deflorenne was eigenaar van een platenzaak en schreef ook teksten voor een muziekmagazine. Hij kreeg veel promo's die hij onder andere verdeelde aan Radio Plus. Hij wilde bij Radio Plus een eigen programma maken, maar dat werd niet aanvaard. Samen met Jean Louis Boegaerts maakte hij eerst zelf programma's bij Radio HLM. Omdat ze radio wilden maken voor een breder publiek, richtten ze Radio Cactus op.

In 1977 werd een zender en audiomateriaal aangeschaft. Ze begonnen in oktober 1977 uitzendingen te maken, eerst met een andere radionaam. Samen met een groep van ongeveer 10 medewerkers werd beslist om uiteindelijk te kiezen voor de naam Radio Cactus. Een studio werd ingericht in een appartement kortbij de Dikke Beuklaan te Laken. De zender van Italiaanse makelij had een vermogen van 150 Watt. Door de hoge opstelling van de antenne werd toen een groot gedeelte van de agglomeratie Brussel bereikt.

Elke medewerker had een programma waar specifieke muziek werd gespeeld. De ene speelde rock en new wave, de andere programmeerde reggae, salsa en Afrikaanse muziek, enz.... Het sterke punt was dat de medewerkers een goede kennis hadden over hun producties. Er werd zoveel mogelijk geïnformeerd over de gespeelde muziek. Tevens was er muziek te horen die niet bij de RTBF was te horen.

Radio Cactus

De radio had een marginaal imago. Er waren critici die regelmatig muziekproducties en evenementen commentarieerden wat toen uniek was. Tevens organiseerde de radio ook concerten en dergelijke.

De luisteraars waren hoofdzakelijk ook muziekkenners. Dat werd vastgesteld toen de medewerkers regelmatig platen, concerttickets en filmtickets weggaven in allerlei spelletjes.

Radio Cactus werd geen lid van ALO of de GRIB want ze wilde 100% onafhankelijk blijven. Hun project werd wel voorgesteld aan de ALO. De initiatiefnemers vonden dat een nare ervaring omdat ze precies voor 10 rechters stonden die hen raar bekeken omdat ze het hadden over een culturele radio. ALO meldde ook dat hun radioproject geen schijn van kans had om erkend te worden.

De radio is gestopt ergens in 1981. Er waren onvoldoende middelen om onder andere de huur te betalen en voor de initiatiefnemers werd het te zwaar omdat ze ook hun dagdagelijkse taak moesten uitvoeren. Roland had toen ook geen connecties meer met platenlabels en had het moeilijk om aan nieuwe platen te geraken.

Radio CTR Brugmann - 103,80 MHz (Laken)

Radio CTR Brugmann was een radio die was geïnstalleerd in het Centre de Traumatologie et de Réadaptation - Brugmann en werd opgericht in het najaar van 1979. Het objectief was om radio te maken voor gehandicapten. De radio had een sociale rol en gehandicapten waren welkom om deel te nemen aan de programma's. De studio was ook speciaal ingericht om de toegang voor gehandicapten toe te laten.

Op een dinsdag in november 1982 omstreeks 14:30 werd de zender verzegeld door de overheid. Men verweet de radio dat er iets te sterk werd uitgezonden. Dit vond de initiatiefnemer zeer opmerkelijk omdat op dat moment onder andere Radio Judaica en Radio Contact veel sterker uitzonden. Er werd effectief wat sterker uitgezonden om te worden ontvangen in de omgeving.

Op 26 en 27 november 1982 zou nog een drive in show worden georganiseerd om hun derde verjaardag te vieren maar het is niet duidelijk of deze is doorgegaan.

Radio CTR Brugmann werd Radio Paradisio.

Radio Micro-Climat - 103,60 MHz - 103,00 MHz - 103,60 MHz - 102,50 MHz - 104,20 MHz - 103,70 MHz (Sint-Joost-ten-Node)

Radio Micro-Climat werd opgericht op zaterdag 12 januari 1980. De eerste uitzending vond plaats tussen 20:00 en 06:00 op 103,60 MHz. De radio is ontstaan uit verschillende initiatieven.

Er werd eerst uitgezonden in het centrum van Sint-Joost-ten-Node, meer bepaald in de residentie Pacific, gelegen in de Willemstraat 14/16. De studio was gevestigd op de 19de verdieping. Op het dak werd een mast geplaatst met een hoogte van 12 meter, voorzien van 4 dipolen. De zender had een sterkte van 20 Watt, verbonden met een versterker van 200 Watt.

De radio werd lid van ALO.

Radio Micro-Climat werd een stedelijke zender die de technieken toepaste van een Amerikaanse radio. Korte nieuwsberichten werden ingesproken in een playlist die bestond uit 40 platen.

De vereniging bestaande uit militanten van de PS werd ondersteund door de politieke partij. Dit werd eerst ontkend. Volgens de PS werd er enkel gesteund door schenkingen. Tevens was er geen politieke propaganda toegelaten tijdens de programma's. Toch werd er nieuws gebracht om en rond de socialistische partij.

Eind november 1980 kreeg Dj Loufman tijdens zijn ochtendprogramma bezoek van de BOB. Ze namen niets mee maar eisten dat de zender, toen ingesteld op 103,60 MHz, moest veranderen van frequentie. Reden was dat de uitzendingen van een RTBF-zender op 103,90 MHz in Doornik werden gestoord. De frequentie werd gewijzigd naar 102,50 MHz.

De radio verhuisde de zendinstallatie en er werd beslist om de uitzendingen van het Franse Radio Nostalgie integraal over te nemen. Op 30 juni 1990 werd gekozen om via een satellietontvanger het programma van Fun Radio uit te zenden. Fun Radio is een radionetwerk uit Frankrijk. Geleidelijk aan werden nieuwsberichten en lokale programma's gemaakt.

Radio Transit - 100,25 MHz (Brussel)

Mickey (Annick) en Odilon gingen in 1981 een weddenschap aan. Het weddenschap bestond om een FM-zender te bouwen. Dat weddenschap werd gewonnen en er werd besloten om de zender eens uit te testen. Een platendraaier en een microfoon werden aangesloten. Tijdens de uitzending werd een telefoonnummer gemeld. Een luisteraar belde en vroeg om welke radio het ging. Mickey kon haar ogen niet geloven dat er zo snel reactie kwam.

Een vriend bood een ruimte met drie plaatsen aan om een studio in te richten. Er werd beslist om de radio de naam Radio Transit te geven. In het begin werd drie uur per dag uitgezonden. Omdat er zoveel respons kwam van de luisteraars werd beslist om 24u/24 uit te zenden. Radio Transit was de eerste Brusselse radio die de klok rond uitzond. Er werd gekozen om retromuziek te spelen, aangevuld met nieuwe titels. Er waren eveneens programma's voor kinderen en voor de derde leeftijd. Op haar hoogtepunt telde de radio 21 vrijwilligers.

Op 28 september 1985 vierde Radio Transit haar vijfde verjaardag in la Salle Guy Cudell te Sint-Joost-ten-Node. Het werd een vedettenparade met o.a. Jean Narcy, l'Orchestre Richard Wéry, Thierry Duveneur, Francis Obrun, Phil Beaufort, Alain Décor en Corinne Pascal.

Radio Transit

Radio Transit beëindigde de uitzendingen in maart 1986 omdat het niet werd erkend. De laatste vestiging van de radio was de Inquisitiestraat 43 te 1000 Brussel.

Radio Neder - 103,00 MHz (Neder Over Heembeek)

Radio Neder was een buurtradio die uitzond in de deelgemeente Neder Over Heembeek via de frequentie 103,00 MHz. Het was een tweetalig station en is dat altijd gebleven tot het einde. De radio was gehuisvest in een zijvleugel van de Nieuwe Sint Pieter- en Pauluskerk.

De radio telde heel wat luisteraars. Dit was goed merkbaar toen per telefoon veel reacties binnenkwamen om kledij in te zamelen voor Polen. Het contact met de luisteraar werd een belangrijk thema. Regelmatig werd er gezocht naar een vrijwilliger die een luisteraar kon helpen zoals het zoeken naar vervoer om een dokter te bezoeken of om boodschappen te doen. Ook verloren gelopen dieren werden steeds omgeroepen. Mike, die een belangrijke rol had binnen Radio Neder was fier dat ongeveer 90% van de dieren werd teruggevonden.

Wie een lidkaart van de radio had kon gratis zoekertjes laten omroepen. Deze waren dagelijks te horen rond de middag.

Hier volgen enkele programma's die te horen waren op de radio. De programma's waren steeds tweetalig.

Op zaterdag tussen 10:00 en 13:00 en zondag tussen 8:00 en 16:00 konden de luisteraars groetjes overmaken.
Tijdens het weekend werden ook sportprogramma's gepresenteerd.
Op maandag tussen 14:00 en 16:00 werd muziek gespeeld voor de derde leeftijd.
Op woensdagnamiddag was er een uitzending voor kinderen. Een zestigtal kinderen konden deelnemen aan spelletjes? Regelmatig was er een bericht te horen door een medewerkster. Zodoende konden de ouders ook horen wat hun kinderen aan het doen waren.

Radio Neder

Radio Neder werd niet erkend en verdween vermoedelijk in 1986.

Jet FM - 100,30 MHz - 98,50 MHz (Schaarbeek)

De etherchaos in Wallonië en Brussel begon in mei 2000 toen erkenningsbesluiten van een tiental radiostations werden vernietigd. Het BIPT wilde niet optreden omdat het geen frequentieplan bezat van de Franse Gemeenschap. Het duurde niet lang of ieder leeg plekje op de FM-band werd ingepalmd door een bestaand radionetwerk die zijn comfortzone wilde uitbreiden of een nieuw lokaal initiatief die programma's begon te maken.

Zoltan Aradszki sprong op de boot en richtte BEL FM op die begon uit te zenden op 27 april 2006. Hij kreeg snel een email van Bel RTL die meldde dat variant was geregistreerd. De naam werd snel veranderd naar Jet FM. De inspiratie van de naam kwam er omdat Zoltan toen lijnpiloot was.

Van uit de Rue du Brabant kortbij het Noordstation werd een studio ingericht boven de toenmalige Cd-winkel Gold. Desondanks de zeer slechte ligging - de Rue du Brabant ligt op één van de laagste punten van Schaarbeek - werd op het dak een zendmast geplaatst. Zoltan Aradszki en enkele medewerkers startten met uitzendingen op 100,30 MHz en later simultaan op 98,50 MHz.

Er werd een muzikaal programma gebracht met een basis van de stijlen RnB, Reggae en Moderne Latino. Verder werd de programmatie op bepaalde tijdstippen aangevuld met Pop/Rock en Dance/House/Soul/Funk/Jazz. In de playlist zaten 20.000 muzieknummers.

Jet FM

zenders en antennefilter

Jet FM deed mee aan de erkenningsronde 2008 maar werd niet erkend.

In vergelijking met de bestaande Brusselse onafhankelijke radio's was Jet FM geen thema- of gemeenschapsradio. De radio zou de enige onafhankelijke zijn geweest met het format Music & News.

Gold FM, een zender die zich voornamelijk richt tot een Turks luisterpubliek en is gehuisvest in hetzelfde lokaal werd wel erkend en kreeg een vergunning voor de frequentie 106,10 MHz. De medewerkers maakten vervolgens hun programma op Gold FM.

antennes golf fm - JET FM
Rechts de antennemast met vier dipolen van Jet FM. Als u goed kijkt, ziet u meer naar links nog een lagere zendmast met dipolen. Dit was de zendmast van Pasa FM die uitzond recht tegenover Jet FM.

uitzendschema

Hier volgt een persbericht van 18 juni 2006 gepubliceerd op tuner.be

Présente depuis le 27 avril 2006 dans le paysage radio à Bruxelles, Jet FM était candidate comme radio indépendante à Bruxelles. Zoltan Aradszki, président de l´asbl DJS nous fait part de sa déception. Tristesse ce 18 juin dans les locaux de Jet FM, la radio apprenait qu´elle n´était pas reprise dans le nouveau plan de fréquences.

« En créant Jet FM, notre souhait de développement se profilait sur 5 axes » souligne Zoltan Aradszki.

L’information/services (artistique régionale internationale);
La culture (débats, programmes thématiques, événementiel);
L´animation (divertissement/jeux);
La musique (généraliste large public, avec des programmes de niche)
et la proximité (une radio active au sein de sa ville).

Lors de la rédaction de notre note d´intention, nous déplorions déjà l´absence d´une radio locale indépendante généraliste sur Bruxelles en termes de diversité, nous avions déjà tiré la sonnette d´alarme. Notre projet ambitieux ne pouvait voir le jour que moyennant une régulation du secteur, donc la mise en oeuvre du plan FM2008.

Ce mercredi 18 juin 2006, le collège d´autorisation et de contrôle a tranché à notre grand regret et n´a pas retenu les arguments de notre candidature: le projet n´étant pas ´prioritaire´ aux yeux du CSA. Clairement, dans le cadre que le législateur lui a imposé, le CSA a privilégié les radios s´adressant à des minorités culturelles et profils communautaires au détriment d´un projet à l´approche plus horizontale de la diversité qui fait la fierté de notre capitale, intégrant toutes les cultures se conformant totalement au décret de l´audiovisuel et défendant la langue française.

Nous souhaitons maintenant analyser correctement dans les détails les motivations du CSA et d´évaluer la pertinence d´actions en recours.

Radio Pasa - 90,90 MHz - 107,00 MHz (Schaarbeek)

Radio Pasa (uitspraak Pacha) werd opgericht in februari 2005 door Selahattin Koç en richtte zich tot de Turkse gemeenschap. Dertien medewerkers verzorgden radioprogramma's waarvan ongeveer 80% de Turkse/Belgische nationaliteit had en werd beschouwd als de tweede en derde generatie.

De uitzendingen werden zowel in het Turks als in het Frans verzorgd. De studio was opgesteld in de Brabantstraat 224 te Schaarbeek, schuin tegenover de uitzendlocatie van Jet FM en Gold FM.

Net zoals Jet FM was de uitzendlocatie slecht gelegen. Er werd uitgezonden met een nog lagere antenneopstelling in het laagst gelegen gedeelte van Schaarbeek. Eerst werden twee dipolen in de mast gemonteerd. Om toch een beter bereik te bekomen, werd het aantal dipolen verdubbeld.

In 2006 stelde Selahattin vast dat zijn radio werd gebruikt om politieke propaganda te verspreiden door sommige Turkse politieke kandidaten. Verschillende medewerkers contacteerden de radio net voor de gemeenteraadsverkiezingen om programma's te verzorgen. Zo was er er een medewerkster die het politieke programma Gündem Programi verzorgde op donderdag. Zij was toen tevens kandidaat voor de politieke partij FDF (nu Defi). Toen Selahattin dit doorhad, mocht ze het politiek programma niet meer maken. Er was ook een medewerker die in Anderlecht op de CD&V-lijst stond en na drie uitzendingen moest stoppen..

Zo was er een andere medewerkster die een radioprogramma maakte en tegelijkertijd kandidaat was voor een schoonheidswedstrijd. Zij stopte met het verzorgen van haar radioprogramma toen ze de schoonheidswedstrijd verloor.

Tijdens de erkenningsronde van de Franse Gemeenschap in 2008 werd Radio Pasa niet erkend. Het bestuur vond nochtans dat een erkenning logisch zou zijn geweest omdat de autoriteiten in oktober 2007 beroep hebben gedaan op de radio. Toen waren er Turkse rellen in Schaarbeek en Sint-Joost-ten-Node. De politie Zone Noord vroeg toen aan Radio Pasa om om te roepen te gemoederen te bedaren. Tevens beweerde Radio Pasa uitzendingen te hebben verzorgd in het Frans, iets wat het erkende Gold FM nooit heeft gedaan, aldus Radio Pasa. Het CSA was van oordeel dat Gold FM beter scoorde betreffende de kwaliteit en de onafhankelijkheid van de berichtgeving alsook wat het werkgelegenheidsplan aanging.

Radio Pasa

De radio diende in 2008 ook een dossier in in Charleroi waar het wel werd erkend.

De uitzendingen in Brussel hebben drie jaar lang geduurd.

Met dank aan
allochtone.blogspot.com/...radio-pasa-accuse-les.html

DE LOKALE INITIATIEVEN - OOST

Radio Ixelles - 100,50 MHz - 102,60 MHz - 105,00 MHz (Elsene)

Het doel van Radio Ixelles was Belgische artiesten te promoten. Dat waren niet enkel zangers maar ook dichters en musici. De radio was gevestigd boven een bank kortbij het Fernand Cocqplein, niet ver van het gemeentehuis van Elsene. De radio was het verlengde van een café-theater.

De radio verdedigde zich dat het financiële hulp zou hebben gekregen van de liberale partij. Desondanks kreeg het onder andere een zender aangeboden van toenmalig liberale burgemeester van Elsene Albert Demuyter. Er werd ook 200.000 BEF geschonken in ruil voor het programma "La radio du bourgmestre". Albert Demuyter was op te horen op de radio gedurende een uur per week. Volgens hem was het niet de bedoeling om propaganda te maken maar om te informeren over zijn gemeente en vragen te beantwoorden van de luisteraars.

Verder werd er gevarieerde muziek gespeeld, de luisteraars konden prijzen winnen en op zaterdagavond werd er een bal op de radio gebracht.

De radio sloot zich aan tot GRIB / VEBORA .

Op maandag 10 maart 1980 werd Radio Ixelles in beslag genomen omdat het uitzond op 105,00 MHz. Dat was toen absoluut niet toegelaten. Minister van PTT Baudson had verklaard dat alle zenders die zouden starten tussen 104,00 en 108,00 MHz zouden worden opgepakt omdat deze de luchtvaartfrequenties net boven 108,00 MHz zouden storen.

Diezelfde avond organiseerde het ALO Radio Riposte om te reageren tegen de inbeslagnames en om de de bandbreedte tussen 104 en 108 MHz te openen.

Radio Soleil - 105,70 MHz - 102,30 MHz (Elsene)

Radio Soleil was gevestigd in de Rue Bouré 6 te Elsene. De helft van de programma's werden gebracht in een vreemde taal, hoofdzakelijk in het Arabisch. De radio zond eerst uit op de frequentie 105,70 MHz gedurende drie en een half jaar maar op vraag van de RTT moest het de zender onder de 104,00 MHz instellen. De nieuwe frequentie werd 102,30 MHz wat niet zo ideaal was. Het zond toen ook 24u/24u om de frequentie niet te verliezen.

Radio Soleil slaagde er in 2050 handtekeningen te verzamelen om erkend te worden maar dit hielp niet.

Radio Xygène - 106,20 MHz (Elsene)

Radio Xygène werd opgericht door de doktersvakbond ABSYM. Tijdens de winter van 1979/1980 vocht de vakbond tegen een wetsvoorstel dat onder andere de invoering van een vast tarief voor huisartsenpraktijken en een gezondheidsdossier beoogde.

Het was de bedoeling om de stem van de medische wereld te zijn. Om dit te verwezenlijken werd vrij krachtige zendapparatuur aangeschaft. Een studio werd gebouwd in de kantoren van de vakbond aan de Kroonlaan 13 te Elsene. Er werden programma's gemaakt op dinsdag, woensdag en vrijdag tussen 20:00 en 23:30. Op andere dagen werden programma's gemaakt door andere zenders.

De oprichters die niet uit de radiowereld kwamen merkten snel dat de ontvangst vrij slecht was in de Brusselse regio. De zender was ook ingesteld op 106,20 MHz die op dat moment absoluut een verboden terrein was.

Het avontuur van Radio Xygène duurde slechts één maand.

Hier volgt het programmarooster:

Radio Xygène

Radio Campus - 103,30 MHz - 100,30 MHz - 107,00 MHz - 107,20 MHz - 91,20 MHz (Elsene)

Het was 14 mei 1980. Patrick Degrez, toen student politieke wetenschappen liet aan de verantwoordelijken van de ULB (Université Libre de Bruxelles) weten dat hij een radio wil opstarten op de campus Solbosch aan de Paul Hégerlaan 22. Een anderhalf jaar na het ontstaan van Radio Louvain La Neuve begonnen de uitzendingen op 14 mei 1980 vanop de 9de verdieping van het gebouw D. Tijdens de eerste uitzendingen was er geen naam van de radio te horen. Dat werd ook gemeld met de boodschap "La radio qui ne dit pas encore son nom". Het was Christian Dejean die heeft voorgesteld om als naam Radio Campus te nemen.

De radio was toen te ontvangen op 103,30 MHz en er werd uitgezonden met 30 Watt. Er waren zelf luisteraars uit Mons die de radio konden ontvangen.

Radio Campus

Sinds het begin was de ULB betrokken bij de radio. In de algemene vergadering zetelden 5 medewerkers van de radio en 5 vertegenwoordigers van de universiteit. De objectieven waren van in het begin duidelijk, namelijk een uithangbord te zijn voor de universiteit door kwalitatieve radio te brengen op een niet-commerciële manier. De radio wilde onafhankelijk blijven. Er werd geweigerd om deel uit te maken van de verenigingen ALO en GRIB.

Op Radio Campus is de programmatie vrij divers. Er wordt gesproken over allerlei culturele activiteiten en in de playlist worden hoofdzakelijk onafhankelijke producties gespeeld. Ook multiculturele verenigingen zijn welkom om programma's te brengen.

In 1982 werd de zender in beslag genomen. Er werd een sterkere zender aangeschaft zodat de ontvangst in het centrum zou verbeteren.

In 1985 werd per dag 6 uur gereserveerd om informatie te brengen en de radio bood eveneens de mogelijkheid aan studenten journalistiek om er een stage te doen. De radio werd gefinancierd door de universiteit echter, in 1985 werden ook reclameboodschappen uitgezonden om te overleven. Radio Campus deed beroep op het reclameagentschap World Productions.

Op vrijdag 15 februari 1985 kregen Radio Campus, Radio Contact, Radio Contact 2, Radio Capital News en Radio Cristal bezoek van de RTT. De zenders werden in beslag genomen omdat er te sterk werd uitgezonden. Er werden eveneens versterkers gevonden in de zendmast kortbij de antennes.

De radio is één keer verhuisd naar een gebouw op de Buyllaan. Daarna mocht de radio terugkeren naar de Solboshcampus op de vijfde verdieping van gebouw F1. De studio werd met de zender verbonden met een 4 aderige lijnkabel van 800m lang voorzien van transformatoren van 600 ohm.

Radio Campus

In 1991 kreeg Radio Campus een vermogen toegekend van 75 Watt. Met dit vermogen kon moeilijk het centrum van Brussel worden bereikt. In juni 1994 schreef de algemene vergadering van Radio Campus een brief naar de Franse Gemeenschap. Met succes want in januari 1996 was er een informeel akkoord komende van de toenmalige Minister van Media Laurette Onkelinx om met 200 Watt te mogen uitzenden (*). Radio Campus kon maar kort genieten van haar nieuwe comfortzone want Radio RCF installeerde zich kort daarna op 107,40 MHz, slechts 200 kHz verwijderd van de frequentie.

Radio Campus

In het jaar 2000 vierde Radio Campus haar twintigste verjaardag. De radio telde toen nog meer dan 100 medewerkers die 52 verschillende programma's maakten. De radio kreeg toen een budget van 2,5 miljoen BEF per jaar (62.500 €) van de universiteit. De reclameboodschappen werden geproduceerd bij Liberty en brachten jaarlijks tussen de 100.000 en 250.000 BEF (2.500 à 6.250 €) netto op.

In 2008 kreeg Radio Campus de hoogvermogenfrequentie 92,10 MHz toegekend.

(*) Gebruikte zender: Elenos TEX 20W stuurzender verbonden met Elenos SF300 eindtrap. Uitgang zender ingesteld op 109 Watt om 200Watt PAR te bekomen.

Radio Campus

Radio Sud Est - 100,20 MHz (Etterbeek)

Radio Sud Est is ontstaan in Etterbeek op 1 september 1979. De uitzendingen zijn gestart in een kamer van het huis van de initiatiefnemer Gérard Melin. Het zou in Brussel de zevende lokale radio zijn geweest.

Er werd voor ongeveer 1.500 € aan materiaal aangeschaft. De zender had een vermogen van slechts 5 Watt. Desondanks het geringe vermogen kon men de uitzendingen tevens ontvangen in bepaalde delen van Waals Brabant.

Radio Sud Est

Het initiatief had succes en er werd gezocht naar een gemeenschappelijk lokaal om regelmatige uitzendingen te kunnen verzorgen. De initiatiefnemer kwam in contact met Radio Iris. Er werd een overeenkomst gesloten en Radio Sud Est integreerde zich op 15 februari 1980 in de programmatie van Radio Iris. Beide radio's maakten gebruik van dezelfde infrastructuur. Ze vestigden zich in het Centre Sportif de Woluwe St Pierre. Radio Sud Est verzorgde uitzendingen tijdens het weekend.

Radio Sud Est

François Persoons keerde zijn kar en vond het niet kunnen dat twee radio's gebruik maakten van een lokaal in het Centre Sportif de Woluwe St.-Pierre. De twee radio's vestigden zich vervolgens dankzij La Maison de Francité op een verdieping in een huis van de Rue de la Collège St.-Michel.

Eind april 1980 werd beslist om maandelijks een marathonuitzending te verzorgen. De uitzending begon zaterdag om 8:00 en eindigde op zondag 14:00. Deze uitzendingen kenden een waar succes. s' Nachts werden interviews afgelegd met mensen die toen werkten zoals verpleegkundigen, taxichauffeurs, pompbedienden, bakkers, enz... Er werden tevens telefonische grapjes uitgehaald

De beheerraad van de FDF begon zich meer en meer te moeien met de uitzendingen. Enkele medewerkers van Radio Sud Est volgden de collega's van Radio Iris om programma's te maken op het nieuwe Radio SIS.

Radio Sud Est organiseerde op 30 november 1980 een dansavond in een zaal van de gemeente Etterbeek. Er waren 900 personen die kwamen opgedaagd. Tevens waren er optredens van enkele Belgische artiesten zoals Lange Jojo, Plastichke en Lou De Prijck. Op die avond werd aangekondigd dat de radio zou stoppen met uitzenden. De radio heeft maar één jaar bestaan.

Radio Sud Est
Lou & The Hollywood Bananas tijdens het afscheidsconcert

Gemeenteraadslid van Etterbeek Philippe Guns was van plan zelf een radio op te starten. Tijdens het afscheidsconcert nam hij inlichtingen om dit te realiseren. Dit werd de basis van Radio Activité.

Tijdsein Radio Sud Est

Radio Cinquantenaire - 99,30 MHz - 103,50 MHz - ... (Etterbeek)
TV Ettertext - canal 6 (Etterbeek)

Radio Cinquantenaire kwam voor het eerst in de lucht in 1977. Het verzorgde uitzendingen vanuit de Keltenlaan 3 te Etterbeek kortbij het Jubelpark. De radio werd beheerd door Gilles Beguin.

Toen Radio Maeva verhuisde naar Asse tijdens de zomer van 1982 begon Radio Cinquantenaire uit te zenden op dezelfde frequentie namelijk 103,50 MHz. Desondanks de storingen was het toch goed te beluisteren in Elsene, Watermaal-Bosvoorde, Sint-Lambrechts-Woluwe, Sint-Pieters-Woluwe, Ukkel, Sint-Gillis en een deel van Schaarbeek. Radio Cinquantenaire heeft ook even uitgezonden op 99,30 MHz maar werd het snel op de vingers getikt. Dat was trouwens een frequentie die was gereserveerd voor de RTBF.

De radio kon in 1984 Lech Walesa interviewen toen hij de Nobelprijs van de Vrede kreeg. Dat was een moment waar nog lang werd over nagepraat.

Een andere stunt zou zijn geweest dat de luisteraars in december 1984 de groeten kon overmaken op een speciale zender waar de antenne was gericht op de maan. Via de frequentie 457 MHz zouden hun groeten naar de maan worden uitgezonden en zouden ze weerkaatsten richting aarde waar het zou worden ontvangen met een speciale ontvanger. Maar de radio meldde even later dat het om een grap ging. Of misschien slaagde Radio Cinquantenaire er niet in alhoewel "moon bouncing" toch een techniek is die kan worden uitgevoerd door radioamateurs.

De grootste stunt was ongetwijfeld het maken van een televisieprogramma. Vanaf eind februari 1980 startten op kanaal 6 de uitzendingen van televisiezender TV Ettertext. Na twee weken hebben de ordediensten het zendmateriaal in beslag genomen. TV Ettertext krijgt de eer om de langste doorlopende uitzending te hebben verzorgd in het Brusselse gewest.

TV Ettertext

Eind juni 1986 erkende de executieve van de Franse Gemeenschap Radio Cinquantenaire. Echter, op 9 december 1986 kende de RTT geen frequentie toe aan de radio.

Medewerkers die te horen waren op waren onder anderen Christine Van Hees, Philippe Moussadyk en Gérard Delwiche.

Radio Activité - 102,90 MHz - 102,50 MHz (Etterbeek)

Radio Activité mag niet worden verward met Radio Activités die in juni 1979 een onderdeel was van Radio z'Alternatives. Radio Activité was een lokale zender gelegen op de eerste verdieping van het sportcomplex in de Rue des Champs 71 te Etterbeek die veel naar buiten kwam en allerlei activiteiten organiseerde. Het was dan ook snel te merken dat de radio een sociaal medium wilde worden in de gemeente en dichtbij de luisteraar wilde staan.

Radio Activité

Gemeenteraadslid Philippe Guns besliste in 1981 te willen starten met een radio en begon materiaal aan te kopen om dit te realiseren. Hij begon mensen samen te brengen om radioprogramma's te maken. De radio werd opgericht en de eerste uitzendingen werden gemaakt. Het klonk allemaal vrij amateuristisch omdat de meeste medewerkers nog nooit in een microfoon hadden gepraat. Er werd wel veel plezier gemaakt gedurende de enkele uren per week dat de radio uitzond. Philippe Guns nam alle beslissingen zelf en luisterde niet naar de anderen die bepaalde ideeën hadden. De radio stopte snel met uitzenden.

Didier Jenaer nam de draad na enkele weken terug op en startte met Radio Activité. Hij contacteerde jongeren en iets minder jongeren om een ploeg samen te stellen. Hij organiseerde ook regelmatig vergaderingen met de medewerkers om het moraal hoog te houden.

Radio Activité

Radio Activité richtte snel een vzw op. Jacques Moreaux werd voorzitter en nam deel aan alle vergaderingen. Raymond Van Damme werd ere-vooritter. Hij was de feitelijke oprichter en beheerde de financiën. André Siscot was de vice-voorzitter en secretaris. Als secretaris was André verantwoordelijk voor alle administratie. Chris Vandeparre had de taak van Public Relations. Chris stond in contact met de reclameregie HMT. Philippe Laminne was de verantwoordelijke van het platenbestand. Tevens stond hij in contact met de pers. Hij stelde ook de hitparade samen en zorgde voor de nodige prijzen die werden verdeeld tijdens de spelprogramma's. P. Verbruggen was de technische verantwoordelijke. Hij zorgde voor een correcte werking van de zender en studiomateriaal. Ook was hij de verantwoordelijke voor de realisatie van uitzendingen op verplaatsing. Hij stond ook in contact met de RTT indien dit nodig was. Eric Borremans was de verantwoordelijke van het personeel. Eric was ook verantwoordelijk voor de programmatie en stelde het uurrooster samen. Tenslotte was Ludovic Preud'homme de schatbewaarder. Hij deed ook de boekhouding.

Eén van de hoofdsponsors van Radio Activité was Maurice Noël, een gekende kredietinstelling in het centrum van Etterbeek.

Radio Activité

Radio ACtivité

Radio Activité

Jean-Michel Nihoul heeft nog een radioprogramma verzorgd op Radio Activité. In "60 minuten om je te overtuigen" ontving hij vooraanstaanden uit alle beroepen en van alle slag, 'van tippelaarster tot minister, via de advocaat en de oplichter'. Zijn doel was mensen beter leren kennen, met hun gevoelens, hun emoties en te weten komen waarom ze die weg in hun leven gekozen hebben. En vooral relaties leggen die van pas kunnen komen. Maar Nihoul wilde zijn eigen zender. Op 15 september 1985 startte Jean-Michel Nihoul Radio JMB op.

Radio Activité heeft nog geruime tijd samengewerkt met Radio Cinquantenaire. Beide radio's deelden op een bepaald moment dezelfde frequentie door op verschillende momenten uit te zenden. Er werd een informaticanetwerk gebouwd om informatie te delen. Zodoende konden reclameboodschappen en berichten over activiteiten worden gedeeld vanuit een centraal secretariaat.

Een eerste dossier tot erkenning bij de Franstalige Gemeenschap werd niet goed gekeurd. Daarna hebben Radio Activité en Radio Cinquantenaire samen een dossier samengesteld voor één frequentie in Etterbeek. Ook dat leverde niets op.

Eind juni 1985 werd de radio erkend maar zonder frequentie. Radio Activité heeft de uitzendingen beëindigd in 1987.

Radio Gamma - 106,30 MHz - 107,40 MHz (Sint-Lambrechts-Woluwe)

Radio Gamma was gevestigd in Georges-Henrilaan 200 te Sint-Lambrechts-Woluwe. De studio was hoogstwaarschijnlijk de kleinste van alle radio's te Brussel namelijk de oppervlakte was slechts 8m².

De antennes waren gemonteerd op een mast met een hoogte van 24 m. Door de gunstige ligging was Radio Gamma te beluisteren in Sint-Lambrechts-Woluwe, Sint-Pieters-Woluwe, Sint-Stevens-Woluwe, een deel van Evere, Wezembeek-Oppem, Tervuren, Kraainem, Elsene, Oudergem, Etterbeek en Watermaal-Bosvoorde.

De programmatie was gericht op een jong publiek. Overdag werd funk en Franstalige hits gespeeld. 's Avonds waren er programma's met muziekstijlen zoals new-wave, after-punk, fifties rock en heavy metal. Op de radio waren ook tuintips, kooktips en culturele activiteiten te horen. De radio stond tevens in contact met onder andere het cultureel centrum Wolu-Culture. De radio had in 1985 ongeveer 25 medewerkers.

De radio kende enkele tegenslagen. Zo vond in september 1983 een inbeslagname plaats. In juni 1985 werd de mengtafel, drie cassettedecks en een microfoon gestolen met een totale waarde van 100.000 BEF (2.500 €).

Radio Gamma werd niet erkend en hield even later op te bestaan.

Radio Iris - 100,20 MHz (Sint-Pieters-Woluwe)

Het was de burgemeester van Sint-Pieters-Woluwe François Persoons van de politieke partij FDF (Front Démocratique des Francophones), tevens toenmalig staatssecretaris van de Franse Cultuurgemeenschap die een subsidie toekende van 200.000 BEF (5.000 €) aan de vzw "Centre des jeunes de langue française" (CJLF) om een project te promoten om activiteiten om te roepen. Radio Iris werd geboren op 2 januari 1980 en werd dus beschouwd als omroep van de FDF.

Medewerker Ginger Joe heeft de radio technisch opgestart. De radio was eerst gevestigd in de kelder van la Maison de Francité, daarna was het gevestigd in het Centre Sportif de Woluwe-St.-Lambert samen met Radio Sud Est waarmee ze de frequentie deelden. Radio Iris verzorgde uitzendingen tijdens de weekdagen.

Het was duidelijk voor de luisteraar duidelijk dat de radio politiek getint was. Tijdens het nieuws werd er veel over politiek gepraat.

Ginger Joe exploiteerde op dat moment een platenzaak kortbij de beurs in het centrum van Brussel. Hij presenteerde op Radio Iris een muzikaal programma met het laatste popnieuws. Hij kwam in contact met Michel Brunelli en nodigde hem regelmatig uit in zijn programma. Alzo evolueerde zijn programma tot een humoristische talk show. Op een zondagavond werden de luisteraars uitgenodigd naar de studio te bellen om "Lucifer" zo luid mogelijk door de telefoon te schreeuwen, dit naar aanleiding omdat de film Faust de avond ervoor op de televisie werd getoond. Alzo nam Michel Brunelli de alias Lucifer aan en werd de naam van het programma veranderd in "Ginger Joe et Lucifer Show".

Lucifer en Ginger Joe profiteerden van hun zendtijd om hun zelf georganiseerde drive in shows te promoten. Hierdoor kwamen ze in contact met onder anderen Stéphane Shaw van Zoom (Place Jamblinne de Meux), John van Vaudeville (Galerie de la Reine), Kevin Gover van Roosevelt Club (Avenue Roosevelt) en Clément van Circus (Chaussee de Waterloo). Ze maakten na korte tijd allen deel uit van de programmatie.

De beheerraad van de de radio begon langzamerhand genoeg te krijgen van deze turbulente bende die eigenlijk wel een groot luisterpubliek bereikte. Lucifer en Ginger Joe voelden de spanningen van de beheerraad en richten in het geheim Radio SIS op.

Radio Iris hield op te bestaan op 18 januari 1980. Naar het schijnt eiste de politieke partij FDF de geschonken 200.000 BEF terug.

création radio libres du PS et FDF
La Libre Belgique - 21/12/1979

Radio Iris

Radio BXL - tussen 1980 en 1982 - kanaal 54 (103,45 MHz) (Sint-Lambrechts-Woluwe)

Radio BXL werd opgericht door een vier medewerkers van Radio Iris toen die ophield te bestaan op 18 januari 1980. Met eigen middelen werd een zender, audiomateriaal en platen aangekocht. Van de gemeente Sint-Lambrechts-Woluwe kreeg het een lokaaltje aangeboden. De uitzendingen werden gestart op 1 augustus 1981. De zender werd ingesteld op kanaal 54 wat overeenkomt met 103,45 MHz.

Radio BXL

De radio werd in de noordoostelijke Brusselse agglomeratie ontvangen. Ook waren er luisteraars uit Sint-Genesius-Rode en Waterloo.

Radio BXL werd een radio die zich richtte naar de Franstalige Brusselaar en onafhankelijk bleef van politieke partijen. De programmatie was vrij divers. Het programma "Passe Muraille", dat eerst werd gebracht op Radio Alma, had een tijdlang gespeeld op Radio BXL. Verder was er het programma "Vertige" dat werd gebracht door Mouvement Gaie Regard Pluriel. Een ander populair programma was "Disque à la demande" op zondag. De radio telde ongeveer 35 tot 40 medewerkers.

Er waren tevens muziekprogramma's met de muziekstijlen New Wave, Rock, Rock français en andere alternatieve genres.

De omroep had geen ambities om commerciële radio te maken. Er werden enkel wat inkomsten gegenereerd door enkele commerciële buurtfeesten te ondersteunen.

Op woensdag 15 september 1982 vond een gewapende overval plaats omstreeks 3:30 's morgens. Een vijftal gewapende en gemaskerde gangsters voorzien van vuurwapens braken in, overvielen medewerker Alain D. die lag te slapen een verdieping hoger. Ze bonden hem vast in de kelder met kabels en handboeien en meldden dat ze al het audiomateriaal gingen meenemen. Hij mocht niet bewegen of hij zou worden neergeschoten. Alles werd zorgvuldig gedemonteerd en meegenomen: platen, kabels, microfoons, een mengtafel, vier platendraaiers, een versterker, een radio-ontvanger, een draagbare bandopnemer en een cassettedeck. De dieven zijn moeten vluchten toen de buren opstonden om te gaan werken. Waarschijnlijk hadden ze nog meer kunnen meenemen. In totaal werd voor ongeveer 140.000 BEF (3.500 €) gestolen. De daders werden nooit gevat.

De medewerker kon op eigen krachten naar de politie lopen. Het is pas in het ziekenhuis dat men zijn handboeien kon loskrijgen.

Radio BXL hield op te bestaan na de overval van 15 september 1982.

Radio BXL mag niet worden verward met Radio BXL (la cityradio) van de RTL Groep dat bestond tussen 2004 en 2007.

Radio BXL
La Lanterne - 18 september 1982

Radio Louvain en Woluwe (Sint-Lambrechts-Woluwe)

Radio Louvain en Woluwe was een radio die uitzond vanuit een studentenkot op een dakverdieping ter hoogte van de studentenwijk Kapelleveld en het metrostation Alma. De zender werd gebouwd door de eigenaar van Radio La Ruche uit Sint-Lambrechts-Woluwe. De zender was volledig gebouwd met lampen. De eindlamp was een QQE 03/12.

Radio Louvain en Woluwe en Radio Virginia probeerden radio's te groeperen in de radiovereniging ORI.

Een opmerkelijk feit was dat Radio Louvain en Woluwe de uitzendingen van Radio 104 op vrijdag 7 maart 1980 heeft doorgegeven net nadat de zender in beslag werd genomen.

De radio werd niet erkend en hield op te bestaan.

Radio Virginia - 104,50 MHz (Oudergem)

Radio Virginia was een kleinschalige radio die uitzond met een vermogen van slechts 10 Watt en programma's maakte gedurende een korte periode in 1979-1980. De radio was een themazender met programma's over onder andere ecologische problemen, sociale onderwerpen, mystieke leer en occultisme. De luisteraar kon de radio bereiken telefonisch op het nummer 02 647 87 98. Nederlandstalige medewerkers waren tevens welkom om programma's te maken.

De radio weigerde politieke steun en weigerde ook lid te worden van de vereniging ALO. In plaats daarvan probeerde het samen met Radio Louvain en Woluwe radio's te groeperen in de radiovereniging ORI.

De maker van Radio La Ruche was ook de bouwer van de 12 watt zender van Radio Louvain en Woluwe die uitzond vanuit een studentenkot in een dakverdieping

In januari 1980 was de radio vier dagen per week te beluisteren. Het zocht eveneens naar een mogelijkheid om een betere antenne te gebruiken.

Radio Virginia zond uit op 104,50 MHz. Dit was toen nog verboden terrein. Minister van PTT Baudson had verklaard dat alle zenders die zouden starten tussen 104,00 en 108,00 MHz zouden worden opgepakt omdat deze de luchtvaartfrequenties net boven 108,00 MHz zouden storen.

De radio kreeg bezoek van de politie. Er werd niets in beslag genomen. De namen van alle medewerkers werden wel genoteerd.

Radio Virginia realiseerde zich heel snel dat het geen kans had om erkend te worden omdat de meeste zenders politiek werden ondersteund en tevens uitzonden met een hoog vermogen.

Radio Virginia

Studio K2 (Kraainem)

Studio K2 was een kleine lokale Franstalige radio in de gemeente Kraainem. De radio was gelegen naast het politie commissariaat in Kraainem. De radio mocht van de gemeente gebruik maken van een lokaal in een jeugdcentrum. De radio gebruikte eerst de benaming Radio Crystal.

Radio K2

Volgens archivesradios.be werd Studio K2niet gesteund door het FDF maar werd een vergissing gemaakt met Radio Freedom. Studio K2 werd ook door de luisteraars Studio K7 [Studio Cassette] genaamd omdat praktisch alle programma's vooraf waren opgenomen op cassette.

Radio Freedom - 100,30 MHz - 106,90 MHz (Sint-Pieters-Woluwe)

Radio Freedom werd opgericht door een aantal medewerkers van Radio Iris, een radio die connecties had met de politieke partij FDF. In de beginperiode werd uitgezonden op de frequentie 100,30 MHz. Radio Freedom werd erkend als wijkradio op de frequentie 106,90 MHz met een vermogen van 20W. De zender kon enkel in Sint-Pieters Woluwe en de omliggende gemeenten worden beluisterd omdat in het centrum van Brussel 106,80 MHz werd toegekend aan de Arabische radiozenders.

De radio bracht aanvankelijk programma's voor gehandicapten omdat het was gevestigd in de Cité de l’Amitié - Vriendschapswijk in Sint-Pieters-Woluwe. Later werd verhuisd naar het zwembad van Sint-Pieters-Woluwe.

In december 1984 zorgde het voor een stunt. Op een zondag werd toen de grootste kerststronk gemaakt. De lengte van de stronk was 160 meter en werd gemaakt op het Stokkelplein. Daarna kon iedereen die zin had een stukje van de taart eten.

In 1990 was de radio zo goed als failliet omdat de reclame-inkomsten ferm tegen vielen. Het bestuur werd vervolgens gewijzigd. De nieuwe leden waren allemaal leden van de politieke partij FDF en de voorzitter was een politieker uit het Brusselse parlement van dezelfde partij.

Radio Freedom werd Radio Action.

Radio Freedom

Radio Action / Action FM - 106,90 MHz (Sint-Pieters-Woluwe)

Radio Action is ontstaan uit Radio Freedom die op zijn beurt is ontstaan uit Radio Iris, een radio die connecties had met de politieke partij FDF. Action was een magazine waarmee Radio Freedom samenwerkte en dat was de inspiratie om de benaming van de radio te veranderen. Het bestuur met de FDF-jongeren heeft later helemaal ontslag genomen. Om gelegaliseerd te worden werd de vzw Freedom opgericht op 27 mei 1982.

De studio werd ingericht in de Cité de l'Amitié - Vriendschapswijk te Sint-Pieters-Woluwe, een site met logies voor gehandicapten. De studio werd geïnstalleerd in de kelder waar de parking was.

De radio specialiseerde zich in Franstalige muziek echter op 1 mei 1996 werd het roer volledig omgedraaid door enkel de stijlen RnB en Rap te programmeren. Het was de eerste radio in Sint Pieters Woluwe die continu zwarte muziek speelde. De slogan werd La Radio Groove.

De frequentie 106,90 MHz, toegekend met 20 Watt aan zendvermogen was niet ideaal. De radio was enkel te beluisteren in het oosten van Brussel. In het centrum van Brussel verdeelden zes Arabische radio's met name Radio Médi Inter, Radio Médi 1, Radio Culture 3, Radio Al Wafa, Radio As-Salaam en Radio Al Watan de frequentie 106,80 MHz, eveneens met een zendsterkte van 20 Watt.

Op bepaalde momenten werd Action FM gestoord door de nabijgelegen frequentie 106,80 MHz. Het uitzendvermogen van de Arabische radio's kon toen onmogelijk nog 20 Watt zijn. De zender heeft eerst even begin jaren 90 geprobeerd de zender in te stellen op 107,00 MHz om deze storingen te verminderen. De radio was toen beter te ontvangen in Etterbeek en Sint Lambrechts Woluwe. Na enkele weken moest de zender terug worden afgestemd op 106,90 MHz. Uiteindelijk werd uitgezonden met 600 Watt. Zelfs met dit vermogen werden nog steeds storingen vastgesteld in het comfortgebied. Dat kwam ook omdat het Radio Contact-filiaal uitzendend op 106,90 MHz te Waterloo eveneens het vermogen verhoogde.

Action FM

In 1994 stopte Europe 2 met uitzendingen te verzorgen op de frequentie 104,30 MHz. Action FM stelde de zender in op deze frequentie om een beter bereik te bekomen maar werd snel teruggefloten door het BIPT. De zender werd in beslag genomen en de radio kreeg zelfs een boete van 10.000 BEF (250 €) om deze frequentie even te hebben benut. Eveneens kreeg het de verplichting om gedurende één week dagelijks de volgende boodschap uit te zenden om 9:00, 13:00 en 18:00: "Le collège d'autorisation et de contrôle du Conseil supérieur de l'audiovisuel a condamné l'a.s.b.l. Freedom émettrice du programme Action FM pour avoir émis ce programme sur une autre fréquence que celle qui lui a été attribuée." Het was voor Action FM toen technisch niet mogelijk om deze boodschap te programmeren op de vermelde tijdstippen. Er was op die momenten zo goed als geen personeel in de studio. Trouwens het CSA kon dit niet controleren omdat ze de radio toch niet kon ontvangen.

Voorzitter Michel Hecq kon 9.449 handtekeningen verzamelen om een betere frequentie te krijgen. Deze werden overhandigd aan toenmalig president van de Communauté Française Laurette Onkelinx echter er kwam geen oplossing. Radio Campus probeerde daarna ook programma's te verzorgen op de vrijgekomen frequentie 104,30 MHz en hield het daar langer vol.

De studio verhuisde naar de Campus UCL. De antenne werd geplaatst op het dak van het hospitaal Saint Luc. Op dat moment was er geen frequentieplan. Action FM heeft toen een geruime tijd uitgezonden op 89,90 MHz.

Action FM deed een herstructurering op 2002. Een nieuwe vzw met ondernemingsnummer 476.851.307 werd opgericht want men wilde af van vzw Freedom. Marc Therssen, Yves Castel, Alexandra Goemans en Philippe Sala zetelden in het bestuur van vzw Action Musique Diffusion. De naam van de radio werd veranderd in Radio Vibration.

Action FM

Radio Vibration - 107,20 MHz (Vorst)

Omdat Action FM slecht te ontvangen was in Brussel daalden de inkomsten van de reclameboodschappen. Action FM deed een herstructurering in 2002. Het ontmantelde de studio in Sint Pieters Woluwe en verhuisde naar de Van Volxemlaan 364 te Vorst. De studio werd geïnstalleerd in het gebouw Brass. De naam veranderde in Radio Vibration. Een nieuw concept werd uitgetekend door Kim Beyns.

De radio heeft niets te maken met het gelijknamig radionetwerk uit het noorden van Parijs te Frankrijk. In 2008 kreeg het een betere frequentie toegekend, namelijk 107,20 MHz.

In 2006 werd het format veranderd in quasi non-stop elektronische dansmuziek voorzien van Dj-sessies en opgenomen mededelingen. De te beluisteren muziekstijlen zijn Drum & Bass, Dubstep, House, Deep House, Techno en Trance. Op bepaalde momenten wordt ook aandacht besteed aan de muziekstijlen Soul, Funk en Hip Hop.

Op 9 juli 2020 kreeg Radio Vibration de status "Radio associative et d'expression à vocation culturelle ou d'éducation permanente". Minimum 14 uur per week moeten worden besteed aan programma's die informatief en cultureel zijn georiënteerd. Daarvan moeten minimum 10 uur zelf worden gerealiseerd. Eveneens moet 10 uur per jaar worden besteed aan radioprojecten. Er mag maximum 25.000 € aan reclame-inkomsten worden gegenereerd.

Radio Vibration

FM Inter - 102,90 MHz - 102,30 MHz (Etterbeek)

Toen Daniel De Hertog en Sintex Radio Huguette International vervoegden, werd beslist om de naam te veranderen in FM Inter. Als slogan werd gekozen voor "FM Inter depuis le coeur de Bruxelles". Er werd opnieuw verhuisd naar een pand kortbij het Europese Kwartier, namelijk naar de Nerviërslaan in Etterbeek op een honderdtal meter van de Cinquantenaire. De studio werd zelf ingericht door enkele medewerkers. Er werd beslist om uit te zenden volgens de toenmalige aanbevelingen van de overheid.

In mei 1984 stelde FM Inter vast dat Radio Continental hun frequentie 102,90 MHz had ingepikt. Er werd beslist om te verhuizen naar 102,30 MHz. Echter, even later contacteerde Radio Continental FM Inter of zij de frequentie 102,30 MHz mochten gebruiken, in ruil voor 102,90 MHz.

Het station kende enkele tegenslagen. Zo werd de antennekabel gesaboteerd. Ook ontstonden er twee groepen tussen de medewerkers en op een avond haalde de eigenaar al het studiomateriaal weg.

Lydia Faenza, de eigenares van de platenzaak Sonimag, had toen zin in een radioavontuur en richtte Antenne Sud op. In 1983 begon een deel van de medewerkers van FM Inter te werken voor Antenne Sud. Dat betekende ook het einde voor FM Inter.

FM Inter

Met dank aan www.archivesradios.be

Antenne Sud - 103,20 MHz - 103,10 MHz (Etterbeek)

Toen Radio Huguette International werd omgevormd tot FM Inter ontstonden twee groepen tussen de medewerkers. Lydia Faenza, de eigenares van de platenzaak Sonimag, had toen zin in een radioavontuur en richtte Antenne Sud op in Etterbeek. Lydia stond kortbij de ploeg rond Radio SIS die haar eerder hadden gevraagd om Belle FM te beheren, een vrouwvriendelijke zender opgericht door de ploeg rond Radio SIS. Uiteindelijk koos ze om zelf een radio te starten.

In 1983 begon een groot deel van de medewerkers van FM Inter te werken voor Antenne Sud. In september 1983 werd een appartement gehuurd juist tegenover de Cinquantenaire waar de studio werd ingericht en de zendmast werd opgesteld.

Antenne Sud

Uiteindelijk werden 36 medewerkers aangetrokken om een volledige programmatie te vullen. Buiten de medewerkers van FM Inter vervoegden ook Super Max (ex Radio Contact), Bruno, Chris, Daniel (ex Radio Aurore), Jempi, Achille (ex Radio SIS), Mike, Giles, Frédéric en Elisabeth de ploeg.

Lydia Faenza wilde zich onderscheiden van alle andere radio's. Ze wilde dat de nadruk lag op Franstalige muziek. Ze vroeg aan iedere medewerker om 70% Franstalige liedjes te spelen. Omdat Lydia een neus had voor muziek werd het toen onbekend muziekje « I like Chopin » van Gazebo het thema van de zender. Het is pas een jaar later dat dit een grote hit zou worden.

Later besliste Lydia om de verhouding Franstalige liedjes op te trekken naar 85%. Dit werd niet door elke medewerker geapprecieerd.

De jaren verliepen en Antenne Sud had reeds een aardig luisterpubliek. Een dossier werd samengesteld om een erkenning te halen. Hiervoor werd niet gelobbyd bij politieke partijen. De radio werd niet erkend. De laatste uitzending vond plaats op 16 januari 1987.

Enkele jaren later tijdens een nieuwe erkenningsronde was er wel een mogelijkheid om een frequentie te bekomen op voorwaarde dat de medewerkers niet werden vergoed. Dit was voor Lydia Faenza onaanvaardbaar. Ondertussen waren vele medewerkers ook reeds aan het werk op andere radio's.

Enkele presentaties gehoord op Antenne Sud

Radio Vainqueur - 104,30 MHz - 104,40 MHz (Etterbeek)

Radio Vainqueur was gevestigd in de Eskadronstraat 34 te Etterbeek, kortbij de pre-metrohalte Boileau. De radio werd opgericht in 1978 en was te beluisteren in Etterbeek, Oudergem, Sint-Lambrechts-Woluwe, het hoger gelegen deel van Elsene en min of meer in Brussel-centrum. De naam werd geïnspireerd op de Place du Roi Vainqueur (Koning Overwinnaarsplein) dat kortbij de studio lag.

Op maandagavond was er het programma "Radio Folk" tussen 20:00 en 21:00. Zo werden er in het programma's interviews afgenomen met dansverenigingen. De medewerkers waren André Matheys, Jacques Krygier en Danièle Blumfarb.

Radio Vainqueur

Op 12 juni 1986 erkende de executieve van de Franse Gemeenschap Radio Vainqueur. Echter, op 9 december 1986 kende de RTT geen frequentie toe aan de radio.

Radio City One - 103,00 MHz - 100,30 MHz (Elsene)

Radio City One is ontstaan in 1984 en was gevestigd in de omgeving van het Flageyplein te Elsene. De zender werd ingesteld op de frequentie 103,00 MHz. Dit was niet optimaal om het te dicht lag bij andere zenders in de buurt.

De uitzendingen werden hoofdzakelijk verzorgd in het Frans maar de radio was open voor programma's in andere talen. Zo waren er ook uitzendingen verzorgd in het Nederlands, Portugees en het Italiaans.

Iedere donderdagavond tussen 18:00 en 20:00 was er het programma "A votre service" waar de luisteraar tweedehandsspullen kon aanbieden. Deze uitzending vond ook plaats op dinsdagavond tussen 20:00 en 22:00. Op zaterdag tussen 14:00 en 16:00 was er een verzoekplatenprogramma.

Radio City One werd niet erkend.

Fragment van het programma Fréquence Funky met Mister Joe en Capitaine Funk:

DE LOKALE INITIATIEVEN - ZUID

Radio Air Libre - 100,30 MHz - 104,10 MHz - 105,50 MHz - 104,70 MHz - 107,60 MHz - 87,70 MHz (Vorst)

Radio Air Libre is ontstaan in 1980 en is ontstaan uit de strijdzenders die toen in Brussel actief waren. Net zoals Radio Panik is de omroep une radio d'expression, une radio associative. De radio staat open voor degenen die hun stem wil laten horen en deze mogelijkheid niet hebben via andere media. Vandaar dat een groot deel van de programma's worden gemaakt door verschillende culturen. Op Radio Air Libre, gevestigd in Vorst, is er eveneens geen reclame of sponsoring te horen. In het begin werd Radio Air Libre hoofdzakelijk gefinancierd door de oprichters. Bij de opstart kon de radio rekenen op 500.00 BEF (12.500 €).

De radio overleeft op de bijdrage die alle medewerkers maandelijks moeten betalen. In 2018 was dit 20 € per maand. Met een budget van ongeveer 800 € per maand kan de radio alle facturen betalen.

Begin 1984 werd Radio Air Libre zo gestoord door Radio Maeva dat het de uitzendingen even onderbrak. Om terug een goed bereik te bekomen, verhuisde de radio naar de Alsembergse Steenweg kortbij Hoogte 100, het hoogste punt van Ukkel. Toch was het niet meer mogelijk om in Schaarbeek de omroep te ontvangen.

Radio Air Libre

Air Libre - Musique
fragment uit het charter: "Radio Air Libre - une voix différente dans la jungle des ondes"

In september 1984 werd beslist om samen te werken met Radio Z'alternatives en de gebruikte frequentie te delen. Radio Air Libre werd in 1988 op de frequentie 107,60 MHz erkend samen met Radio 1180 en Radio Z'alternatives.

Luister naar een samenvatting van het huwelijk tussen Radio Z'alternatives en Radio Air Libre (fragment uit Comme un avion sans aile)

Hier volgt een lijst van enkele programma's:

La Musique adoucit Les Moeurs: origineel een onderdeel van Radio z'Alternatives dat voor het eerst te horen was in augustus 1979. Het concept van het programma was berichten brengen om vrede te ondersteunen. De berichtgeving kwam van verschillende pacifistische verenigingen. Het programma was lid van de ONG United Nations - Vrede en ontwapening - uit New York/Genève en kreeg berichten doorgespeeld van deze organisatie.

Cocktail Nouvelle Vague op dinsdag tussen 22:00 en 0:00: programmatie van producties komende van onafhankelijke labels, berichtgeving over alternatieve culturele activiteiten, straatinterviews,.... Cocktail Nouvelle Vague werd reeds uitgezonden op Radio Quartier Libre.

Radio Tentativa: voor het eerst op de radio in mei 1980. Programma voor en door de Portugese gemeenschap. Berichtgeving over Portugese culturele activiteiten, Portugese verenigingen,... Muzikaal ondersteund met uitsluitend Portugese muziek, fado,...

Les Chevilles de Valéry: Jazzmuziek in een brede betekenis.

Antenne Rose: voor de eerste keer op de radio op 3 april: radio voor de homoseksuele gemeenschap. Initieel 2 uur per week dat snel werd uitgebreid naar 3 uur. Antenne Rose kreeg later ook een half uur zendtijd op FM Le Soir en op Radio Basse Meuse te Luik.

1988: centraal staat punkmuziek met berichtgeving over concerten, activiteiten behalve manifestaties die een racistisch karakter hebben.

Eén van de ophefmakende programma's was "Passe Muraille" waar de gedetineerden uit Sint Gillis en Vorst centraal stonden. Het programma is ontstaan op Radio Alma en liep op zondag tussen 18:00 en 24:00 op een moment dat er geen gevangenisbezoek was toegelaten. Buiten het draaien van verzoeknummers en het telefonisch op de radio brengen van gedetineerden werden ook gasten uitgenodigd die het onder andere hadden over het isolement in de gevangenissen. Per week kreeg de ploeg van Passe-Muraille zo'n 120 brieven. Omdat de gedetineerden telefonisch op de radio waren te horen in hun eigen taal werd het programma aandachtig geanalyseerd door de overheid. Het gebeurde regelmatig dat er in de gevangenissen rellen ontstonden toen bijvoorbeeld een bepaald nummer was te horen. Toen televisietoestellen in de cellen werden geïnstalleerd, kwamen er opeens minder berichten binnen van de gedetineerden. Tijdens de jaren 90 werd het een maandelijks programma. In 2010 verdween het van de radio omdat er geen belangstelling meer was.

Radio Air Libre

Tussen dinsdag 24 en donderdag 26 oktober 1989 slaagde Radio Air Libre om het abortusdebat van de senaat rechtstreeks uit te zenden. Een ambtenaar van de senaat ontdekte dat toevallig toen hij afstemde op de frequentie van Radio Air Libre. Het debat werd zelf simultaan vertaald. Een onderzoek bracht aan het licht dat de uitzending afkomstig was uit een fractielokaal van de politieke partij Ecolo. In alle fractielokalen van het parlement kunnen de debatten worden gevolgd via een gesloten audiocircuit. Twee medewerkers van de radio telefoneerden naar de radio en hielden de hoorn voor de luidspreker. De medewerkers hadden zich aangemeld als bezoekers voor Ecolo-kamerlid Xavier Winkel. Ze werden ondervraagd en aan de deur gezet.

Abortusdebat

Bovenstaand stukje werd ook gepubliceerd in De Gazet Van Antwerpen op 28 oktober 1989. Het eerste wat opvalt is dat de naam van de radio niet volledig werd vermeld. Het gaat over Radio Air Libre ipv Radio Air. De initiatiefnemer werd door archivesradios gecontacteerd en antwoordde met het volgend bericht:

C'est moi qui ai installé le matériel dans le bureau parlementaire d'Ecolo avec un complice de Radio Air Libre et l'assentiment d'Ecolo. Il s'agissait d'un simple micro branché directement sur un boîtier téléphone de fabrication maison. Ce boîtier très pro avait été conçu et fabriqué par Yves Jongen pour nos retransmissions en direct, notamment depuis "Le Laboureur" ou "La Soupape". Le boîtier était relié à la ligne téléphonique du bureau en liaison avec notre studio. C'est à cette occasion que nous avons découvert que les services de sécurité surveillaient la ligne téléphonique d'Ecolo. Je ne me souviens plus si le débat diffusé sur antenne a été interrompu ou non, mais je crois que non. Quoiqu'il en soit, je ne me souviens pas que nous ayons été surpris ou appréhendés par la sécurité du parlement. Nous avions quitté les lieux aussitôt l'installation terminée et quand la sécurité est intervenue, le bureau était vide. Cette histoire a fait pas mal de bruit à l'époque et j'ai même reçu un coup de fil de la direction du JP de la RTBF pour savoir comment nous avions fait pour avoir l'autorisation de retransmettre le débat parlementaire. Cela faisait des années que la RTBF demandait cette autorisation et elle était revenue à la charge, en vain, à cette occasion. La RTBF n'imaginait pas qu'on ait pu agir clandestinement depuis le parlement. Petite précision, l'article dit que c'est en se branchant sur Radio Air Libre qu'un fonctionnaire du sénat a découvert la retransmission du débat. A l'époque, nous avons trouvé cela extrêmement peu crédible et supposé que le pot au rose fut découvert grâce aux écoutes téléphoniques pratiquées par la sécurité du parlement, voire même la sureté de l'Etat. Voilà c'est l'histoire telle que je la vois dans mes souvenirs elle est donc peut-être un peu édulcorée.

Kort vertaald beschrijft de medewerker dat er werd gebruik gemaakt van een zelfgemaakte interface voorzien van een microfoon en die werd aangesloten op de telefoonaansluiting. Hij kan zich niet herinneren als de zitting volledig werd op de radio gebracht maar wel dat de security pas heeft ingegrepen nadat alles was opgeruimd en het lokaal terug leeg was. Deze gebeurtenis heeft toen veel stof doen opwaaien en zelfs de RTBF stelde de initiatiefnemer de vraag hoe ze dat voor elkaar hebben gekregen. Het feit dat een ambtenaar van het parlement de uitzending hoorde op zijn radio was voor de initiatiefnemer ongeloofwaardig. Hoogstwaarschijnlijk werd dit ontdekt omdat de telefoonlijn intern ofwel door de staatsveiligheid werd afgeluisterd.

Radio Air Libre - studio

Radio 1180 - 102,00 MHz - 102,60 MHz - 102,70 MHz - 105,50 MHz - 104,70 MHz - 107,60 MHz - 87,70 MHz (Ukkel)

Radio 1180 is gestart op 25 juni 1979. De zender had een sterkte van slechts 2 Watt en was gevestigd in de Chaussée St.-Job 485a te Ukkel. Het werd opgericht door Paul Antoine en vertegenwoordigde enkele buurtverenigingen uit Ukkel. De naam van de radio is gebaseerd op de postcode van Ukkel. De radio deelde eerst een frequentie met Radio Judaica en Radio Aurore . Daarna is het gaan samenwerken met Radio Air Libre. Bij de legalisatie zijn de programma's van Radio 1180 opgenomen in Radio Air Libre. Elke maandag tussen 18:00 en 20:00 werden de gebeurtenissen en de activiteiten omgeroepen van de gemeente Ukkel. Daarna werd het driemaal tijdens de week heruitgezonden.

Radio 1180

Het programma is gestopt in mei 2009 toen Paul Antoine op 83-jarige leeftijd overleed.

Radio Sud Inter - 100,00 MHz (Ukkel)

Bruno Bonnaert was een bediende van de platenzaak « Disque D'or », een bekende zaak tijdens de jaren 80 waar je zowel platen als hifi-apparaten kon kopen. De zaak was gevestigd in Ukkel, kortbij de Sint-Pieterkerk.

In 1982 had Bruno zin om met een radio te starten. Samen met Olivier Maroy die toen medewerker was van Radio Star en Jacques Weemaels richtten ze Radio Sud Inter op. Jacques had trouwens een gigantische platencollectie. Er werd beroep gedaan op onder anderen Patrick Olivier (Patrick Dorval), Cow Boy, Ramirez Grobis (Philippe Gilot), Yves De Windt, Christian Chevalier (Christian Goffart), Philippe Dereymaker, Arnaud Grandjean.

Om te starten werd gevraagd dat iedereen een bijdrage betaalde. Er werd beloofd van zodra het mogelijk was iedereen een vergoeding te geven.

De uitzendingen vonden plaats in de Sterrewachtlaan 2 te Ukkel. In de studio werden drie Technics platendraaiers aangesloten op een grote mengtafel. Een 200 Watt sterke Italiaanse werd ingesteld op 100,00 MHz. Op het dak van het gebouw stond een gigantische antenne. De radio was te horen in Ukkel, Watermaal-Bosvoorde en een deel van Vorst. Men stelde snel vast dat de uitzendingen werden gestoord door Radio Kiss die vanuit Jette dezelfde frequentie gebruikte.

Er werden programma's uitgezonden voor een volwassen publiek. Enkele vermeldenswaardige programma's waren onder andere « Classique en Basket » waar klassieke muziek op een originele manier werd gebracht. In «Etrange Mélange » was een mix te horen van Word Music, Franstalige muziek, Jazz en Blues.

Op maandagavond werd een artiest uitgenodigd die kwam praten over zijn komend project. De artiest mocht zelf de playlist bepalen door platen te kiezen uit de collectie van Jacques Weemaels. Op woensdagmiddag brachten Quick et Flup (Phil Dereymacker) een muzikaal programma. Tevens presenteerde Arnaud Grandjean het programma « FM on the rock ».

Om het uitzendcomfort te optimaliseren heeft Bruno eerst het vermogen opgedreven van de zender. Toen dat niet hielp werd vervolgens de antenne vervangen door een opstelling die een winstfactor had van 10 dB. De radio installeerde zich vervolgens in de Galerie Rivoli kortbij de Bascule in Ukkel. Zodoende werd ook de gemeente Elsene bereikt.

In september 1983 gebeurde iets bijzonders. Radio Sud Inter begon toen samen te werken met Radio Kiss, de zender die uitzond op dezelfde frequentie. Er werd gekozen om door te gaan onder de naam Radio Kiss. De samenwerking was van korte duur. De kern van Radio Sud Inter trok weg begin 1984 en installeerde zich in Vorst ter hoogte van Hoogte 100. De radio werd de basis van Fréquence 1.

Radio Sud Inter

Radio Forest (Vorst)

Radio Forest zond uit in de gemeente Vorst. De initiatiefnemer huurde een zender van Francis Lemaire. Uiteindelijk vond men dat er teveel werd betaald voor de zender en de uitzendingen werden beëindigd.

Radio 10 - 104,85 MHz (Ukkel)

Radio 10 was een kleinschalige radio die was opgesteld in Ukkel. Het programma was enkel te horen in de gemeente. De presentatoren spraken 10 als Dix uit. Desondanks werden er Engelstalige jingles gebruikt. Raymond Fauconnier was één van de medewerkers die gedurende korte tijd een programma verzorgde.

Op 12 juni 1986 erkende de executieve van de Franse Gemeenschap Radio 10 maar de radio kreeg nooit een frequentie. De radio hield op te bestaan.

Radio Postillion - ... - 104,85 MHz (Ukkel)

Radio Postillion werd opgericht in het café Postillion, gelegen in de gelijknamige straat kortbij de wijk Globe. De studio werd ingericht op de eerste verdieping. Medewerkers werden geronseld door middel van een advertentie in een lokaal krantje die de eigenaar verdeelde. De radio telde uiteindelijk een tiental medewerkers.

Eén van de medewerkers was Raymond Fauconnier die de hitparade verzorgde. Er werd een lijst samengesteld door de hitparade van de New Musical Express te vergelijken met het Britse Top of the Pops. Het was de bedoeling om een hitparade samen te stellen die voor was op de hitparades die waren te horen op de andere radio's. Iedere donderdag werd er in de platenzaken gezocht naar import.

Omdat de Postiljonstraat laag gelegen was en er werd uitgezonden met een laag vermogen was de radio enkel in Ukkel en Vorst te beluisteren. Het was dus voor de meeste luisteraars moeilijk om ongestoord naar de uitzendingen te luisteren. Om de frequentie vrij te houden werd dag en nacht uitgezonden. 's Nachts werd een opgenomen band gespeeld. Als de programmaverantwoordelijke Marc 's nachts een onderbreking opmerkte, ging hij speciaal naar de radio om de bandopnemer te herstarten.

Om inkomsten genereren werden o.a. fuiven georganiseerd. Deze gingen door in het café. Tijdens de eerste fuif merkte men wel een probleem op. Indien te hard op de houten vloer werd gedanst, wipten de naalden weg van de platenspelers. Met enkele schokdempers van een motor werd dit net voor de aanvang opgelost. Met de opbrengst werd een nieuwe zender en dipoolantennes gekocht.

Om een betere dekking te bekomen, werd beslist om te verhuizen naar het hoger gelegen Linkebeek. De naam van de radio werd ook veranderd in Fréquence Libre.

Met dank aan Raymond Fauconnier die door Archivesradios.be werd geïnterviewd.

Radio Alma - 101,90 MHz (Vorst)

Radio Alma werd in 1978 opgericht door een vader wiens zoon in de gevangenis te Sint-Gillis werd opgesloten. Tijdens het programma "Passe Muraille" werd contact gehouden met zijn zoon en met alle andere gevangenen. Dit programma heeft ook gelopen op Radio BXL. Op 15 februari 1981 verhuisde "Passe Muraille" naar Radio Air Libre.

Radio Alma werd overgenomen door vijf jongeren in maart 1986 toen de radio stopte met uitzenden. De radio richtte zich op de Zuid-Europese gemeenschap. In de programmatie werden ook programma's opgenomen, die zouden worden verzorgd in het Spaans, Portugees, Grieks en Italiaans.

Maar de radio kreeg geen frequentie in 1986 toen radio's werden gelegaliseerd. Desondanks was de radio toch erkend door de Franse Gemeenschap. Het bleef even uitzendingen verzorgen op 105,40 MHz, de toen erkende frequentie van Radio Panik.

De radio verzamelde zelfs gedurende één weekend 4500 handtekeningen, echter een vergunning werd niet uitgereikt.

In 1993 heeft de radio terug gedurende 3 maanden uitzendingen verzorgd zonder vergunning.

Radio Alma

Eind 1994 nam de vereniging terug contact op met de Franse Gemeenschap en mocht het een frequentie delen met Radio Si. Toen Radio Si de uitzendingen beëindigde, mocht Radio Alma 24u/24u uitzenden. De studio is gevestigd in Vorst, kortbij Hoogte 100.

Radio Alma - studio

Radio Alma

www.radioalma.eu

Radio Aurore - 102,00 MHz - 102,50 MHz - 102,60 MHz (Watermaal-Bosvoorde)

Radio Aurore is ontstaan op 29 februari 1980 in Watermaal-Bosvoorde. De oprichter was Maurice Heremans. Samen met enkele medewerkers werd er gezocht naar een benaming. Na een ganse nacht te hebben beraadslaagd werd het Radio Aurore.

Er werd 50.000 BEF (1.250 €) verzameld om het materiaal aan te schaffen. Het geld kwam van enkele medewerkers en enkele culturele verenigingen. Maurice maakte de zender zelf. Hij kocht de belangrijkste onderdelen in Italië. De studio werd ingericht in de Jachthoornlaan.

Het was de bedoeling om een radio op te richten die zo dicht mogelijk bij de luisteraar kwam. In het begin telde de radio 37 medewerkers die gemiddeld 30 jaar oud waren.

De frequentie van de zender werd ingesteld op 102,00 MHz. Het was een frequentie die werd gedeeld met Radio Judaica en Radio 1180 . Er werd afgesproken welke radio op welk tijdstip uitzond op de frequentie.

De radio was goed te beluisteren in Watermaal-Bosvoorde en Oudergem.

Het was Radio Judaica die zich uiteindelijk niet meer hield aan de afspraak door met een sterk vermogen dagelijks continu uit te zenden op de afgesproken frequentie. Dit was een complete verrassing voor de omroep uit Watermaal-Bosvoorde. Omdat de zender van Radio Aurore slechts 50 Watt sterk was, werd vervolgens uitgeweken naar 102,50 MHz.

Radio Aurore heeft vele acties rechtstreeks ondersteund zoals Operatie 48.81.00, Operatie 11.1, verschillende buurtfeesten en socio-culturele evenementen. De radio werd in beslag genomen toen men een uitzending op verplaatsing maakte voor kinderen op het Eugène Keymplein. Om rechtstreeks programma te maken, werd gebruik gemaakt van een 2 Watt zendertje dat ingesteld stond op 105,50 MHz. Het signaal op die frequentie was voldoende om tot aan de studio te geraken waar het werd ontvangen en doorgestuurd op de vertrouwde frequentie. Er mocht toen niet boven de 104 MHz worden uitgezonden. De ordediensten hebben toen alles in beslag genomen.

Radio Aurore was een radio waar de volgende medewerkers hun eerste radio-ervaring opdeden: Patrick Dorval, Tony Mistral, Bruno G, Giles Tonic en Marc Oschinsky.

De radio sloot zich aan tot de vereniging ALO, la Libération des Ondes. Ze weigerden reclame uit te zenden, ook al zou het niet moeilijk zijn geweest om inkomsten te genereren komende van lokale handelaars uit de gemeente.

Maurice stak heel wat tijd en middelen in de radio. Verder kreeg de radio een subsidie van het Cultureel Centrum La Vénerie en vroeg men aan de medewerkers om een bijdrage te geven. Desondanks waren er financiële problemen. Er was onenigheid tussen de medewerkers en andere radio's begonnen de frequentie te storen door sterker uit te zenden. De radio is gestopt met uitzenden in 1983.

Korte presentatie Radio Aurore

Radio Aurore

Radio Sunset - 103,60 MHz (Watermaal-Bosvoorde)

Radio Sunset is gestart toen Radio Aurore is gestopt in 1983. De studio werd opgericht in een lokaal in de parkeergarage van een flatgebouw in het Eugène Keymplein te Watermaal-Bosvoorde. De radio was enkel te beluisteren in Watermaal-Bosvoorde en Oudergem.

De radio heeft maar gedurende een korte periode bestaan.

Radio Sunset

DE LOKALE INITIATIEVEN - WEST

Radio Ouest - 100,20 MHz - 100,50 MHz (Ganshoren)

Radio Ouest zond uit in Ganshoren en is ontstaan eind jaren 70. Er werd met een laag vermogen uitgezonden, genoeg om een viertal gemeenten te bestrijken. De initiatiefnemers vonden dat genoeg omdat ze een wijkradio waren. Hier volgt een mededeling komende van de vereniging:

Nous sommes formés en ASBL et mettons à la disposition des gens du matériel audio-visuel. La radio pour nous n'est qu'un moyen parmi d'autres dans notre politique d'animation. Tout qui veut faire une émission paie une cotisation minimum en guise de location de l'outil.

Radio Ouest bracht lokale berichtgeving en sommige programma's werden gebracht rond een bepaald thema. Op zaterdag was er een programma over de verstedeling waar luisteraars konden aan deelnemen. De radio had een postbusadres in Jette.

Radio Ouest heeft enige tijd samengewerkt met Radio Relax.

De gemiddelde leeftijd van de medewerkers lag rond de 40 jaar, ouder dus dan de andere lokale radio's uit de buurt.

In december 1979 ging Radio Ouest uit de lucht omdat hun frequentie ferm werd gestoord.

Radio Station Wayez Inter - 102,80 MHz (Anderlecht)

Radio Station Wayez Inter is ontstaan op 15 december 1981 en was ingericht in de Rue Wayez 139 te Anderlecht. De eerste uitzending vond plaats tijdens de braderij. De oprichter was een oud-medewerker van Radio Bruxelles Inter FM. Vandaar de inspiratie om Inter ook toe te voegen aan de benaming van de radio. De radio was goed te beluisteren in de gemeenten Anderlecht, Vorst en het hoger gedeelte van Sint-Gillis.

Er werden programma's gemaakt in het Frans, Nederlands, Duits, Spaans en Italiaans. Vanaf het begin werd er 24u/24u uitgezonden. Tussen middernacht en drie uur werden er zelfs live groetjes op antenne gebracht.

In 1982 werd de zender en de zendversterker gestolen.

Na een inval door de ordediensten is de radio gestopt met het verzorgen van uitzendingen. De vereniging had ook het dossier tot erkenning te laat ingediend. De oprichter heeft daarna nog Radio Baccara in de lucht gebracht maar dit had geen succes meer.

Station Wayez Inter

Radio Véronique - 100,50 MHz (Anderlecht)

Radio Véronique werd in juni 1983 opgericht door Bébert, een oud-medewerker van Radio Station Wayez Inter. De Anderlechtse omroep was ook continu te beluisteren dag en nacht.

De radio maakte heel wat uitzendingen op verplaatsing in de gemeente. Een ander sterk punt van de radio was dat er veel demo's van beginnende artiesten werden gespeeld.

De zender werd na twee weken in beslag genomen omdat er met 2000 Watt werd uitgezonden in plaats van 15 Watt. Omdat de antennes waren opgesteld in een hoge zendmast, was de radio met dat vermogen zeer ver te ontvangen.

Radio Véronique werd niet erkend.

Radio Veronique

Korte presentatie Radio Véronique

Radio ABC - 105,50 MHz (Anderlecht)

Radio ABC kwam in de ether in september 1984 toen de jaarlijkse Anderlechtse foor plaatsvond. De radio zond uit op de frequentie 105,50 MHz. Ze werd opgericht door François Gillade en een groep vrienden die van muziek hielden. Sommige van hen hadden reeds programma's gemaakt op andere radio's.

De radio verschilde van de andere Brusselse radio's. De omroep programmeerde Amerikaanse muziek zoals bijvoorbeeld de muziekstijl country. Door deze specifieke programmatie slaagde Radio ABC zich te doen sponsoren door een grote frisdrankgigant.

Radio ABC

De uitspraak van de radionaam was op zijn Engels. Het gebruikte ook jingles van de Amerikaanse Radio WABC.

De studio was geïnstalleerd in café Le Transfert, Avenue d'Itterbeek 376 te Anderlecht. Het zond met een te hoog vermogen uit en dat leidde tot een inbeslagname van de zender. Na deze inbeslagname installeerde het zich in de moeilijke buurt Cité du Bon Air. Een nieuwe zender werd aangeschaft en er werd toen slechts met 24 Watt uitgezonden. Daar speelde het een belangrijke rol in de promotie van activiteiten gericht op de jeugd. De programmatie werd ook aangepast, gericht naar de jonge luisteraar. Het sterkste punt van de radio was dat er animaties werden verzorgd op kermissen en brocantes in de buurt.

Radio ABC is ophouden te bestaan na een tweede inbeslagname in juni 1988. De radio werd niet erkend in 1986 maar bleef uitzendingen verzorgen. Het begreep de beslissing niet dat het niet werd erkend. Het was één van de enige radio's die op dat moment auteursrechten betaalde aan SABAM. Het betaalde toen reeds een factuur van 21.200 BEF (530 €) aan de auteursrechtenvereniging op 31 december 1985. Ook meldde de vereniging dat geen enkel radiostation uit Anderlecht werd erkend.

Toch organiseerde het een paar dagen na de inbeslagname een dansfeest om het einde van het schooljaar te vieren. Tijdens dit feest werd ook definitief afscheid genomen van de luisteraar.

Korte presentatie Radio ABC

Radio Studio Phénix - 102,50 MHz (Jette)

Radio Studio Phénix startte met uitzendingen in 1984. De studio was gelegen in Jette. De zendmast was 30 meter hoog en stond geïnstalleerd in de achtertuin van de initiatiefnemer. De radio was enkel in de nabijgelegen gemeentes te ontvangen op 102,50 MHz.

Op 12 juni 1986 erkende de executieve van de Franse Gemeenschap Radio Studio Phénix . Echter, op 9 december 1986 kende de RTT geen frequentie toe aan de radio.

Radio Kiss / Kiss FM - 100,00 MHz - 102,60 MHz - 106,00 MHz (noordoosten, Ukkel)

Radio Kiss was een populaire jongerenzender die te beluisteren was in het noordoosten van Brussel. De radio, gevestigd in Jette, zond uit op 100,00 MHz. Dat was toen dezelfde frequentie die Radio Sud Inter te Ukkel gebruikte. Het resultaat was dat beide zenders elkaar stoorden in het centrum en het oosten van Brussel.

Radio Kiss heeft in maart 1980 even uitgezonden op 106,00 MHz maar dat was toen absoluut verboden terrein. Minister van PTT Baudson had verklaard dat alle zenders die zouden starten tussen 104,00 en 108,00 MHz zouden worden opgepakt omdat deze de luchtvaartfrequenties net boven 108,00 MHz zouden storen.

Qua luisterdichtheid in de rangschikking van de Brusselse radio's stond Radio Kiss op de derde plaats. Hier volgt een programmaschema uit 1982

Tijdens de zomer van 1983 waren er interne spanningen tussen de medewerkers. Radio Kiss zocht een partner om samen te werken en zocht toenadering tot Radio Sud Inter. Er werd gekozen om door te gaan onder de naam Radio Kiss omdat de naam zeer populair was. De radio vestigde zich in de Galerie Rivoli te Ukkel.

De gemeentegrens liep door het gebouw. De studio bevond zich in Elsene terwijl de zender stond opgericht op het grondgebied van Ukkel.

Na enkele maanden was er een scheiding tussen de twee radio's omdat er een groot verschil was in de toekomstvisie en in de programmatie. Radio Kiss bleef in de Galerie Rivoli terwijl Radio Sud Inter een studio oprichtte kortbij Hoogte 100 te Vorst.

Eind juni 1986 erkende de executieve van de Franse Gemeenschap Radio Kiss. Echter, op 9 december 1986 kende de RTT geen frequentie toe aan de radio.

Radio Kiss

Radio W80 - 102,00 MHz - (Ganshoren)

Radio W80 is ontstaan eind 1979. De radio was gelegen in de Victor Lowetstraat 31 / 33 te Ganshoren, juist naast de hoeve La Charnière. De naam is gebaseerd op de windrichting west omdat Ganshoren in het westen van de agglomeratie Brussel ligt. Het getal 80 is gebaseerd op de toenmalige postcode 1080.

De radio was in het begin Franstalig en de medewerkers brachten alternatieve muziek. Later waren er ook Nederlandstalige programma's te horen die vooral tijdens het weekend werden gebracht. De presentatiestijl was gebaseerd zoals op de stijl van toenmalige Amerikaanse radio's.

Men maakte gebruik van een zender met een vermogen van 10 Watt die later werd vervangen door 25 Watt. De radio heeft ook even uitgezonden op 105,00 MHz en 104,70 MHz wat toen absoluut verboden was.

Na de inbeslagname van Radio z'Alternatives op dinsdag 11 maart 1980 heeft Radio W80 een uitzending verzorgd in de sporthal van Ganshoren.

Radio W80

Na enige tijd trokken de medewerkers weg omdat de radio praktisch geen bereik had in vergelijken met nieuwe initiatieven. De meesten begonnen programma's te maken bij Radio Plus.

DE NEDERLANDSTALIGE RADIO'S

Radio Spes - 105,70 MHz - 105,00 MHz (Koekelberg)

Ook de Christelijke gemeenschap kon niet achter blijven en begon vanop de basiliek van Koekelberg de uitzendingen van Radio Spes. Het idee kwam er toen in de jaren 80 een commerciële omroep vroeg om haar antennes op het hoogste punt van de basiliek mocht plaatsen. Dit werd geweigerd door Mgr. De Hovre, toen bevoegd voor de media. Hij vroeg zich wel af of de evangelische boodschap van hoop niet via een eigen kerkelijke radio verkondigd kon worden.

De vzw Radio Spes met ondernemingsnummer 424365102 werd opgericht op 3 februari 1983.

De erkenning volgde op 18 december 1984. Na vele dagen van intense voorbereiding ging de eerste uitzending van Radio Spes op 27 maart 1987 de ether in. Radio Spes heeft dus nooit illegaal uitgezonden. Naast het verplicht cultureel, educatief en ontspannend aanbod, voorzag de radio eigen godsdienstige programma's met een bezinnend en/of informatief karakter. Frans Dircken, toenmalig rector van de basiliek, en Lina Van Obergen stonden mee aan de wieg van dit initiatief.

Radio Spes

De doelstelling van de radio was dat de luisteraars een blijde optimistische boodschap ervaren. Er werd geprobeerd hen te benaderen op een eenvoudige manier met een bemoedigend woordje. Dagelijks kon je luisteren naar het ochtendgebed, de morgenwijding en de avondwijding. Op deze manier was het de bedoeling de mensen aanzetten tot gebed en misschien zelfs tot terug leren bidden. Het geheel werd verzorgd met rustige muziek.

Iedere zondag werd de homilie van de rector in de basiliek uitgezonden. De zender liet ook de anderstalige katholieken uit Brussel toe.

Niet alle programma's waren godsdienstig getint. De andere programma's hadden een algemeen educatieve inslag met de bedoeling de luisteraar over zelf de diepere betekenis van het leven ontdekken. Het programma Licht Op Groen bijvoorbeeld was te beluisteren op het spitsuur en probeerde de mens op te roepen om respect te hebben voor de medemens.

De radio werd eerst erkend op de frequentie 105,70 MHz met een vermogen van 12 Watt. De RTT zag snel in dat de erkende frequentie te kort lag bij de erkende frequentie 105,60 MHz van Radio Halle. Er werd tevens vastgesteld dat de zender van Radio Halle was ingesteld op 220 Watt. Na deze correctie was Radio Spes beter te ontvangen in Brussel. Dit werd nog beter toen de frequentie 105,00 MHz werd toegekend.

Een heel memorabele periode op Radio Spes was die van het overlijden van paus Johannes-Paulus II en de aanloop naar de verkiezing van de nieuwe paus Benedictus XVI in het voorjaar van 2005. Toen heeft de radio drie weken lang van 's morgens vroeg tot 's avonds laat live berichtgeving en internationale interviews verzorgd. Het leek soms of de medewerkers toen woonden op de radio. Het was ook een erg boeiende periode, waarin nationale en andere lokale media de radio voortdurend in het voetlicht plaatsten en voor hun eigen berichtgeving beroep deden op Radio Spes. De radio had immers gemakkelijk toegang tot de nodige bronnen en contactpersonen. De omroep kon ook de hand leggen op een bijzonder Onze Vader, dat door de overleden paus indertijd zelf was ingezongen. Daar kreeg Radio Spes heel wat ontroerende reacties op.

De radio zond ook live het internationaal katholiek congres rond evangelisatie "Kom en zie" uit, dat tijdens de Allerheiligenvakantie 2006 in Brussel plaatsvond. Opvallend veel luisteraars volgden toen via internet de openingsceremonie, conferenties, gebedsmomenten, diepte-interviews en de zendingsviering. Radio Spes organiseerde toen ook twee opendeurnamiddagen.

Radio Spes - presentatie

Tot 31 december 2017 was het radiostation te beluisteren via 105,00 MHz. Omdat Radio Spes niet op de hoogte was om nieuw erkenningsdossier samen te stellen en in te dienen, moesten de uitzendingen op FM worden beëindigd op 31 december 2017 en werd verder radio gemaakt via het internet.

antenne radio spes

Radio Spes

Radio Spes: twee richtantennes tegen het kruis op de basiliek van Koekelberg.

Wat tijdens de jaren 80 niet kon, was wel mogelijk in 2018. De commerciële zender VBRO mocht verder gebruik maken van de zendantennes gemonteerd tegen het kruis. In april 2021 nam Stadsradio Vlaanderen de installatie over.

Radio Ring / Ring FM - ... - 107,90 MHz

Radio Ring is ontstaan in 1980. Voor de naamgeving moest niet ver worden gezocht. Toen het station werd opgericht was het gehuisvest in een woning kortbij de Ninoofse Steenweg in Dilbeek aan de werf van de toen in aanbouw westelijke omsluiting van de Brusselse Ring. Wegens afbraak werd er verhuisd naar het oude gemeentehuis van Dilbeek.

Tijdens de jaarlijkse verloting ten voordele van een goed doel heeft Radio Ring rechtstreeks de trekking van de loterij uitgezonden. Het was burgemeester Philip Vergels die de radio had uitgenodigd. Om de uitzending rechtstreeks te doen verlopen, werd de uitzending naar de studio gezonden via een CB-kanaal. De plaatselijke politici waren allen bereidwillig te worden geïnterviewd. Tegelijkertijd werd een sticker- en ledenactie georganiseerd. Na afloop van dit evenement reageerde de burgemeester verontwaardigd. Hij had gehoord dat Radio Ring (net zoals eigenlijk alle vrije radio's) illegaal was. Indien hij dit van tevoren had geweten, zou de uitzending vanuit het gemeentehuis niet zijn doorgegaan.

Om erkend te worden werd de vzw Radio Ring met ondernemingsnummer 421030577 opgericht.

Radio Ring werd net zoals Radio Dol-fijn en Radio Ro fictief erkend in Brussel. Er werd beslist om de studio te installeren in een zolderkamer boven Café In de Zavelput, gelegen op de Groot Bijgaardenstraat 245 te Sint-Agatha-Berchem. Eigenlijk was deze ligging nog niet zo slecht want het is zowat het hoogste punt van de westelijk gelegen gemeenten van de agglomeratie.

Radio Ring

Eén van de medewerkers van het "tweede uur" was Frank Vermoesen. In 1987 vervoegde hij het station toen hij nog student was aan de V.U.B. Na een easy-listening programma en een infoprogramma tijdens de avondspits was hij vooral te horen in het ochtendblok. Het programma bestond o.a. uit tal van interviews met cultuurverantwoordelijken en allerlei Brusselaars. Men telde toen een dertigtal medewerkers. Het aantal lag zelfs driemaal hoger enkele jaren daarvoor.

Einde jaren 80 werd er beslist om tegen de stroom in te varen met wat hardere muziek. Aanleiding was de explosieve groei van Nederlandstalige meezingers die volop werden gepromoot door de kersverse televisiezender VTM en dus ook werden gedraaid op de andere radiostations. Op de playlist stond toen geen house of rap want die genres waren toen ook geweldig in opmars maar wel de betere, creatievere pop en rock. Het station veranderde de roepnaam in Ring FM.

In 1989 is de antennemast tijdens een hevige storm omver gewaaid. Frank was toen in de studio en het was eigenlijk wel behoorlijk "grappig": opeens "zilderil-klang-boem"...wat bakstenen door de schouw en 't was gebeurd!! De mast hing toen schuin over het dak en Ring FM was toen ineens heel goed te ontvangen op plaatsen waar dat voorheen niet was...en minder goed op vele andere plaatsen natuurlijk!

Begin jaren 90 werd het tijd voor meer automatisatie. Zo heeft Frank jaren massa's berichtjes ingesproken om de radio toch aan te kleden. Er werd ook gekozen voor een zachte muzieklijn. De hele platencollectie werd plaat voor plaat doorgelicht door het "Comité Réduit" en meer dan de helft van de verzameling verhuisde naar de zolder. Het is zelfs goed mogelijk dat ze daar nog steeds liggen onder heel wat stof en baksteengruis. Het format bestond vooral uit klassiekers met af en toe een alternatief muziekje.

Ondertussen werkten enkele mensen aan een nieuwe start voor Ring FM. Er werd gebouwd aan een heel nieuw imago. Nogal wat ideeën werden toen opgedaan in de Verenigde Staten. Stemmen zouden centraal staan i.p.v. de disc-jockey. Verder zou de muziek volledig worden gerespecteerd. Er werd dus geopteerd om geen intro's in te blaffen of outro's af te breken zoals op Studio Brussel. Het tijdsein en het nieuws zouden zelf enige minuten moeten wijken indien een plaat nog maar halverwege zat tijdens de overgang naar een volgend uur. Het tijdsein zou zelfs worden verbannen. Er werd gepolst naar nieuwe stemmen en een jinglepakket werd aangemaakt.

Eric Sacré en enkele andere medewerkers staken zelfs een zeer performant automatische radiostudio in elkaar. Het bestond uit een digitaal systeem dat kon concurreren met het beste wat toen op de markt te verkrijgen was. Het zou zorgen voor permanente muziek, info en presentaties. Het systeem zou zowel dienen voor live-uitzendingen als voor vooraf opgenomen programma's met zogenaamde voice tracks. Zo zou een perfecte horizontale programmatie gemakkelijk kunnen worden gehaald. Iedereen kon zelf zijn stemwerk inspreken, want de programmasamenstelling zou lang van te voren reeds kunnen worden vastgelegd.

Radio Ring

Toen werd echter in een wip beslist om het station te verkopen voor een appel en een ei, t.t.z. voor slechts één miljoen BEF (25.000 €), omdat er schulden ten bedrage van 400.000 BEF (10.000 €) werden gemaakt. De schulden bestonden bijna uitsluitend uit de opeenstapeling van de betalingen aan de auteursrechtenvereniging SABAM. De voorzitter Piet Ronsijn wou het risico niet lopen zo verder te blijven schipperen.

Luc De Coster, in radiokringen gekend als Luc Van Kapellen, nam het station over en kwam af met vage beloften zoals het samenwerken met bestaande, vaak onbekende radionetwerken. Ondertussen bleef het station lopen met een eeuwige non-stop en nog een bescheiden vervolg van de automatische infodienst verzorgd door Eric De Schutter. Eind 1994 was het genoeg voor Frank en hij stopte met de berichtgeving met veel droefheid in het hart ondanks de mooie maar loze beloften van de nieuwe eigenaar. Men was er zeker van dat als men hen had laten doen, ze vandaag dé lokale radio van Brussel - in volle onafhankelijkheid - zouden zijn geworden.

De jingletjes die Frank had aangemaakt bleven nog jaren spelen en dat deed hem toch raar en tegelijkertijd frustrerend aan. Ondertussen werd de frequentie even verhuurd aan een organisatie die tijdens het tweejaarlijkse autosalon Car FM in de ether bracht. Dit bracht geld op en dat was eigenlijk het objectief van Luc De Coster. De non-stop bleef duren tot de vzw werd overgenomen aan Vlamco, de eigenaars van die enkele frequenties beheerden in o.a. Gent en Antwerpen.

Met dan aan Frank Vermoesen voor zijn belangrijke inbreng.

CRD / Radio Fantastiek - 105,00 MHz - 103,30 MHz - 103,40 MHz

In 1986 wijzigde Radio Dol-fijn de naam naar Centrum Radio Dolfijn . Op de radio werd meer en meer gebruik gemaakt van de afkorting CRD. De studio bleef in de Grimbergsesteenweg 175 te Vilvoorde. De frequentie wijzigde van 103,30 naar 103,40 MHz. De meeste Dj’s bleven programma's maken zoals Luc De Graef, Jan De Groot, Chris Van Brabant, Kristof van Dam en Edd The Bull.

CRD

Radio CRD

Luister naar enkel jingles

De zender werd gesteund door Jean Luc Dehaene, toen burgemeester van Vilvoorde. Tijdens een erkenningsronde in de jaren 90 werd de zender erkend in Brussel. De antennes werden toen opgesteld op het Sint-Michielshospitaal te Etterbeek. De radio was toen praktisch hoorbaar in de volledige Brusselse agglomeratie. De studio bleef in Vilvoorde. Door middel van een gehuurde telefoonlijn werd het audiosignaal verbonden met de zender. Bij wijze van grap werd op de zender in het Sint-Michielshospitaal een papiertje gekleefd met de tekst ‘Gelieve het vermogen niet aan te passen’ Getekend: Jean Luc Dehaene.

Radio Fantastiek
Zendmast op het Sint-Michielshospitaal

CRD was toen de allereerste radio in Brussel die programma's maakte buiten de agglomeratie Brussel.

In 1992 nam Franky De Bauw, beter bekend als Peter Hoogland, de vzw over en wijzigt de naam naar CRD Radio Fantastiek. De naam was geïnspireerd op het Belgisch-Nederlands netwerkje Radio Focus Fantastic. Na een korte tijd werd de radionaam gereduceerd tot Radio Fantastiek. De slogan werd "Fantastisch in Muziek".

De officiële uitzending van Radio Fantastiek startte op 19 april 1992. Er werd muziek gespeeld uit de jaren 60, 70 en 80 voor een luisterpubliek tussen 25 en 45 jaar. Er werd ook veel aandacht besteed aan Vlaamse producties. De studio was toen voorzien van een JB mengtafel, twee Technics SL 1200 platendraaiers en vier cassettedecks. Later werden de cassettedecks vervangen door Dynamax carts en tevens twee 2 SONY Cd-spelers werden voorzien..

Na enkele maanden kreeg Peter Hoogland versterking van het voormalige Radio Top Turbo Commando team.
In het schema zaten Peter Hoogland (Peters Kiekekot) in de ochtend, Peter Brabants tijdens de middag en Marc Holemans in de avond. Later waren ook de volgende programmamakers actief: Rudi Van Vlaanderen, Dirk Vandemast, Mike Van Landsheer, Jan De Groot (DJ St-e-f), Jo Van Belle, Turbo Lucas, Piet Keyser (Piet De Win), Patrick Vanderstraeten en Ed The Bull.

Radio Fantastiek week- en weekend Dj team: Van links naar rechts:
Boven: Piet Keyzer, Mike van Landsheer, Dirk De Vries, Jo Van Belle, ? ,Patrick Vanderstraeten, Peter Hoogland
Onder: Ronnie Beukelaers, Jan De Groot, Turbo Lucas en Ed The Bull

De Dj’s kregen veel vrijheid maar de nadruk lag vooral op "happy feeling". Bepaalde programma's werden gepresenteerd met een hoek af. Dat getuigden Het Kiekekot met Peter Hoogland, De Piepshow met Marc Holemans en De Kindercreche met Mike van Landsheer. Eén van de slagzinnen luidde dan ook: "Knotsgek en prettig gestoord "!

Vanaf 6:00 bracht men ieder uur een nationaal/internationaal nieuwsbulletin. Het voorbereide nieuws werd aangeboden door de Maatschappij voor Ether Exploitatie (MEE).

Radio Fantastiek was toen één van de weinige lokale omroepen die vier maal per dag een regionaal journaal bracht. Dat was te horen om 07:30, 08:30, 13:00 en 18:00. Het werd samengesteld door Johan Versweyveld, Harry Goossens en Marc Corbanie.

Peter Hoogland was ook één van de trendsetters in België die het studiomeubel hoger maakte waardoor de presentator rechtstaand moest presenteren. Het voordeel is dat de Dj energieker zijn programma kan maken. Het houdt de presentator wakker omdat een actieve houding wordt aangenomen. Vele andere radio's volgden later.

Opmerkelijk was dat er in het oldiesformat vanaf begin 1994 het programma Dance-City werd geprogrammeerd op zaterdagavond dat in korte tijd uitgroeide tot een syndicated programma. Bezieler Patrick Van Dijck kan Peter Hoogland overhalen om op zaterdagavond een heus ‘House’ programma op te nemen in het zendschema. In mei 1994 start Patrick met zijn crew bestaande uit Zzino (BMC Import), presentatoren Turbo Lucas en Mikey (Mike van Landsheer), mixers Dj David en Tieke en tenslotte interviewer Dirty Dirk (Dirk Vandemast).

Luister naar een compilatie

Hier lees je meer over Dance-City.

Dance-City

Dance City
het Dance-City-team van links naar rechts: Patrick Van Dijck, DJ David, Dirk Vandemast, Mike van Landsheer en Turbo Lucas

Op 5 september 1998 werd vzw Alfa Noord overgelaten aan Patrick Cools, Dominique De Backer en Eveline Desmet. Zij zorgden dat er een samenwerking kwam met TOPRadio. De programma's uit Gent werden integraal overgenomen. Tijdens de middag was er een ontkoppeling met Alain Van den Bergh.

Op 21 november 1998 werd TOPRadio een landelijke radio. De studio werd geplaatst in het VMMa-gebouw aan de Medialaan. De studio in de Grimbergsesteenweg 175 te Vilvoorde werd opgedoekt.

Het is op deze zender dat Franky De Bauw tussen 22 december 1997 en 27 september 2000 eeuwige roem zal verkrijgen met het jongerenprogramma ‘Het Land van Hoogland’, dagelijks te beluisteren tussen 22:00 en 01:00.

Luister naar een fragment met Peter Hoogland en Rudi Van Vlaanderen

Radio Fantastiek

Radio Crystal - 106,50 MHz

Begin jaren 90 had Francis Lemaire van Radio Contact nog een vzw met een laagvermogen frequentie in handen. De Nederlandstalige frequentie 106,50 MHz die was erkend als Radio Crystal was ook niet zo ideaal want op de 106,40 MHz was Radio Viva vergund in Asse die een goed bereik had in het noordelijk gedeelte van de hoofdstad. Waarschijnlijk was dit de reden waarom de groep rond Radio Contact de frequentie van de hand had gedaan. Wim van discotheek La Rocca uit Lier kocht deze frequentie over voor 3.200.000 BEF. Rudy Ryckewaert (Lazer Hot Hits, Lazernet) werd aangesteld om het dagelijkse bestuur te verzorgen. De bedoeling was een "house"-zender voor de hoofdstad op te richten.

In 1993 was er op 106,50 MHz opeens housemuziek te horen in een gedeelte van de hoofdstad. De luisteraar kon eerst genieten van non-stop muziek zonder jingles en zonder identificatie. Gedurende vele maanden werd de dubbele CD "Serious Beats 18" in full random afgespeeld.

Eerst werd er uitgezonden op het hoge appartementsgebouw aan het Meiserplein. Dit kwam goed uit want er stond daar nog een ongebruikte zendmast met vier dipolen. Er werd daar een appartement gehuurd waar de automaat was geïnstalleerd. De zender stond boven in de liftkoker. In afwachting werd er gezocht naar een locatie dichter bij het centrum. Zo bleef "Serious Beats 18" maanden lang continu draaien.

Tijdens de lente van 1994 was er opeens wat verandering op de 106,50 MHz. De zender, de Cd-speler, de CD "Serious Beats 18" en drie dipolen - de vierde hing waarschijnlijk te hoog en werd samen met de mast achtergelaten - werden verhuisd naar het zeventiende verdieping op het hoge appartementsgebouw aan de Quai de Batelage in het centrum kortbij het metrostation Ijzer. Na een weekje radiostilte op 106,50 MHz waren er opeens non-stop cassettes van onder andere Dj Delirium te beluisteren. Ook waren er jingles te horen. De naam van het station bleef bij de oude benaming Radio Crystal. Er werd een studio gebouwd en Nicolas Deckmyn, de programmamaker van het bekende programma "Some like it House" op Radio Campus werd aangesteld als programmaverantwoordelijke. (foto noctis.com)

Na enkele weken werd het station officieel geopend en kwamen Dj's al dan niet "live" hun platen in de mix spelen. Het station nam ook de oude benaming Radio Crystal over. Probleem was dat praktisch niemand wilde presenteren. Enkel Nicolas was op regelmatige tijdstippen te horen in het Frans. Omdat 106,50 MHz een frequentie is van de Vlaamse Gemeenschap, moest dringend worden gezocht naar een Nederlandstalige kracht. Na enkele maanden werden de presentaties in beide talen gedaan. Een Nederlander genaamd Robby Samson zorgde voor de Nederlandstalige invulling. Vanaf dat moment werden alle activiteiten omgeroepen in duopresentatie: Nicolas in het Frans en Robby in het Nederlands.

Radio Crystal Programmarooster 1995

Nicolas slaagde er zelf in om zijn "Some like it House" simultaan te laten uitzenden op Radio Crystal. Ook kreeg hij het voor elkaar om enkele programmamakers van Radio Campus zoals Alex voor de mengtafel van Radio Crystal te sleuren.

Radio Crystal

Desondanks het succes van het radiostation was het zendbereik niet optimaal. Aan de basiliek van Koekelberg werd het signaal volledig weggedrukt door Radio Viva (106,40 MHz) uit Asse. Er werd toen uitgezonden met 17 watt uitgang zender aangesloten op twee dipolen. Er was toen geen sprake om het vermogen op eigen houtje op te drijven. Rudy is enkele malen gaan praten met de beheerder van Radio Viva om tot een oplossing te komen maar tevergeefs. Uit principe werd er nooit een klacht ingediend tegen Radio Viva.

De meeste radiostations uit die tijd beperkten zich tot het draaiden van de stijlen Trance en Gabber. Op Radio Crystal waren ook andere stijlen te horen zoals jungle, deep en ambiant house. Ook andere muziekstijlen waren te horen zoals roots reggae, hiphop en funk.

Volgende Dj's kwamen regelmatig op bezoek om een set te verzorgen: Little Pat, Jos & Olivier Gosseries, Geoffroy, Koenie, Danny V, D-Jack, Mi-K, Steve Cop en Skander.

Luister naar enkele jingles en reclameboodschappen

Het station bleef echter op verlies draaien. Nicolas en Robby kwamen ook niet meer overeen. Nicolas ging zich in juli 1995 terug concentreren op Radio Campus. Acht maanden later verliet Rudy de radio. Wim van La Rocca heeft toen de vergunning aan iemand anders verhuurd. De vergunning werd toen ingetrokken omdat de huurder, namelijk Radio Anastasia, van op een andere locatie gingen uitzenden.

De beste herinneringen van de Crystal-medewerkers waren hoogstwaarschijnlijk dat er 's avonds vanuit de studio op het zeventiende verdieping kon worden genoten van "Brussels by Night". Ondanks een dure isolatie, valse vloeren en plafond werd regelmatig het bovenste gedeelte van het appartementsgebouw wakker gehouden... House Dj's like it loud.

Trend FM - 87,50 MHz (Jette)

Tijdens de zomer van 1997 startte Trend FM in Brussel uit te zenden op 87,50 MHz. Een medewerker genaamd John Van Dijck meldde vrij regelmatig dat de Nederlandse omroep Trend FM vanuit Breda zijn antennes had gericht naar het Belgisch grondgebied. Er werden twee programma's gemaakt. Tussen 07:00 en 19:00 was er een mix hoorbaar van dance classics uit de jaren tachtig. Op de andere uren werd er non-stop house en techno gedraaid.

Desondanks de verklaring dat er vanuit Breda werd uitgezonden, was de radio enkel hoorbaar in een ruime omgeving om en rond Brussel. Nieuwsgierige luisteraars merkten een perfecte ontvangst op in Jette. Uiteindelijk werd de uitzendlocatie gevonden. Er stonden vier dipoolantennes opgesteld op een woonblok van de Cité Modèle kortbij de Brusselse R0.

De luisteraar kon het nummer 095827907 vormen om reacties live op antenne te brengen.

Luister hier naar een paar reacties

Trend FM heeft uitgezonden tussen zondag 3 augustus en donderdag 7 augustus 1997. Toen was het exact één week stil. Op donderdag 15 augustus 1997 werd er terug een week uitgezonden met een iets lager vermogen, maar toch nog voldoende om Brussel en Vlaams Brabant te bedekken. Daarna was het definitief gedaan op de 87.50 MHz. Vermoedelijk had het BIPT toen de zender gelokaliseerd en in beslag genomen. De zendmast werd zelfs zonder toestemming opgesteld op het dak. De antennes hebben nog op het dak gestaan tot in 2003.

De Radio (De R@dio) - 99,70 MHz (Etterbeek)

November 1995: een paar medewerkers, die iets met de VUB te maken, waren al lang van plan om een universiteitsradio op te starten. Onder hen zat ook Jan Caerts (nu gedelegeerd bestuurder 4FM). Omdat er officieel geen vergunning werd toegekend, werd er een illegale radio opgestart. Zij kregen van de toenmalige rector toelating om een klein lokaaltje op het gelijkvloers van de gebouwen "F en G" (links van de kopiezaak Crazy Copy Center) te gebruiken. Een zelfgemaakte zender van 30 Watt en een antenne werd opgesteld op de hoge toren van het gebouw. De proefuitzendingen zijn gestart op woensdag 8 november 1995. Op maandag 13 november werd er officieel gestart.

Omdat er werd uitgezonden op een relatief vrije frequentie was de ontvangst vrij goed over de volledige agglomeratie. Zelfs in Leuven kon men nog net meeluisteren.

De Sociale Raad van de VUB had 100.000 BEF voorgeschoten om wat basismateriaal aan te schaffen. Tussen het zeer eenvoudig basismateriaal zaten twee draagbare Mini Disk Recorders. Hiermee werden hoofdzakelijk reportages binnen de VUB gemaakt. 's Nachts werd één van de Md's aangesloten op de mengtafel en deed dienst als non-stop.

Het radiostation werd gedoopt met de naam De Radio en er werd uitgezonden op de vrije frequentie 99,70 MHz. Iedereen die zin had, kon gedurende enkele uren een programma maken. Tussen de muziekprogramma's zaten ook enkele interessante programma's waarin interne diensten van de universiteit aan het woord kwamen.

De initiatiefnemers wisten dat er een risico aan verbonden zat om eventueel opgepakt te worden. Zij hadden wel de troef dat het domein van de VUB een privédomein is. Politie, Rijkswacht en andere openbare diensten moeten steeds de toelating krijgen van de rector indien zij de campus willen betreden. De medewerkers hadden ook een plan afgesproken om het zendmateriaal te verstoppen indien de ordediensten bevel hadden gekregen om de radio op te pakken. De tekst van het plan kon men raadplegen op de hoogste verdieping waar de zender stond opgesteld.

Enkele dagen later was er een reportage over De Radio te zien op de regionale televisie TV-Brussel. Dit zal zeker aanleiding hebben gegeven op de interventie van het BIPT en de gerechtelijke politie tien dagen na de officiële start. De overheidsdiensten hebben enkele uren moeten wachten alvorens zij konden worden ontvangen door de rector. Ondertussen werd er druk heen er weer gebeld wie zich kon vrijmaken om de zender in veiligheid te brengen.

De overheidsdiensten kregen uiteindelijk toelating. Net voor hun neus kon een medewerker het zendmateriaal ontkoppelen en zich verschansen in het nabijgelegen Kultuur Kaffee. Ondertussen was ook TV-Brussel gewaarschuwd. Een deel van deze hilarische toestand werd door een cameraploeg in beeld gebracht. De ordediensten hadden het Kultuur Kaffee omsingeld en na onderhandeling werd de zender afgegeven. Verder werd de zendantenne afgebroken en in het lokaal geworpen. Daarna werd het lokaal verzegeld. De gerechtelijke politie heeft de initiatiefnemers ondervraagd en in een naburig lokaal een PV opgesteld.

FM Brussel vraagt uitzondering - eind november 1995, bron VUM

De Moeial interviewt Jan Caerts over de plannen van FM Brussel - 15 december 1995, bron De Moeial - 12de jaargang - nummer 5

FM Brussel (FM BSSL) - Bruzz - 106,50 MHz - 98,80 MHz (Brussel, Elsene)

Op 3 oktober 1997 was er een bekendmaking door publicatie in het Belgisch Staatsblad van de terbeschikkingstelling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van de frequentie 106,50 MHz voor een nieuw te erkennen lokale radio. Deze frequentie was vrijgekomen omdat de frequentie van Radio Crystal eind 1995 was ingetrokken. Jan Caerts, Bart Herman en Paul Corthouts hadden de vzw FM Brussel met ondernemingsnummer 462439580 opgericht. Er werd een dossier samengesteld en ingediend op 23 oktober 1997. Hun aanvraag was de enige aanvraag.

FM BSSL

Op 9 juli 1999 werd hun project erkend. De vzw had geopteerd om terug gebruik te maken van de naam FM Brussel (FM BSSL).
Ondertussen werd er eerst geprobeerd om subsidies los te krijgen. Er werd een aanvraag ingediend om een subsidietoelage van 25 miljoen BEF (zo'n 625.000 €) te verkrijgen van de Vlaamse Gemeenschap via Bert Anciaux maar dat werd begin 1999 afgekeurd.

Eind 1999 haakte Jan Caerts af en startte kabelradio 4FM op. De raad van beheer en de werkende leden bestonden op 8 februari 2000 uit Joris De Voogt, Annemie Gulickx, Lieven Struye, Lieven Bertels, Jan Bulckaen, Karel Feys, Martine Ketelbuters, Bruno Op de Beeck, Tino Plettinck, Bernadette Timmermans, Bart Vanhoudt en Dirk Van Tilt.

Er werd een technisch dossier ingediend en op 26 februari 2000 begon FM Brussel uit te zenden op 106,50 MHz. De studio's werden geïnstalleerd in het RITS, de school voor Audiovisuele Techniek en Dramatische Kunst aan de Dansaertstraat 66 te Brussel.

De vereniging had beslist om uit te zenden vanuit de Blue Tower (SIFI-toren) aan de Louizalaan te Brussel. Omdat deze wolkenkrabber enorm hoog is, mocht er maar met 2 Watt uitgang zender - 11 Watt PAR worden uitgezonden. Dit was bitter weinig want met een dergelijk vermogen geraak je in de Brusselse agglomeratie maar een paar straten ver.

Voor de technische realisatie werd beroep gedaan op Francis Lemaire die eigenaar is van de zendinrichting op de Blue Tower. De bovenste verdieping van de blauwe toren is namelijk volledig in zijn bezit. FM Brussel huurde het nodige via het bedrijf van Francis Lemaire. Voor de straalverbinding tussen de school en de toren werd 8000 BEF (200 €) per maand gevraagd. Ook de huur van zender en antenne waren niet goedkoop. Om een signaal in mono de ether in de sturen moest 40.000 BEF (1.000 €) per maand op tafel worden gelegd. Enkele maanden later werd nog een supplement betaald om de stereocoder en RDS aan te schakelen.

De eerste uitzending op 26 februari 2000 klonk nog wat dofjes omdat de straalverbinding nog niet actief was. Er werd toen even gebruik gemaakt van een ISDN-modem die blijkbaar niet goed was afgesteld. Op donderdagavond 2 maart 2000 omstreeks 19:00 was de straalverbinding tussen Dansaertstraat 66 en Blue Tower toren in werking getreden.

Het zendbereik was behoorlijk goed ondanks het opgelegde lage vermogen in de zendvergunning. FM Brussel was perfect te ontvangen in de volledige agglomeratie, behalve dan in de gemeenten Koekelberg, Ganshoren en Sint-Agatha-Berchem waar de uitzendingen van Radio Viva (Radio Mango) vanuit Asse op de 106,40 MHz het signaal volledig wegdrukten. Ook in het lager gedeelte van Evere zoals in de wijk Bordet werd het signaal gestoord. In 2004 kreeg de radio de hoogvermogenfrequentie 98,80 MHz toegekend. Ineens was FM Brussel te ontvangen in volledig Vlaams Brabant en ver daarbuiten.

Dit waren de programma's van het eerste uur:
Out of the Box, een groove van Funky BEATS - Freestyle BreakBEATS - Kinky BEATS - Hip Hop BEATS - Big BEATS, dit alles doorspekt met nostalgische samples, die het geheel becommentariëren, nuanceren en vooral relativeren. Een Non-Stop-Music die af en toe onderbroken wordt. Master of Ceremony Hans Bocxstael draait z'n persoonlijke kijk op Brussel als grootstad, en verwijst zonder schaamte naar z'n plattelandsjeugd.

Horizon, oor en oog van de burger, elke dinsdagavond, van 21 tot 22 uur, gepresenteerd door François, Emmanuel en Carine. De mening en de ervaring van de stadsburger zijn de ruggengraat van minidebatten, geïllustreerd met interviews van "specialisten". Vertelkunst, ondernemingscursussen voor immigranten, daklozen, stress en lawaai, esthetische chirurgie, vakantie, ... een waaier aan sociale onderwerpen in overeenstemming met de Belgische en Brusselse realiteit: tweetaligheid en multiculturalisme. Onze nieuwsgierigheid reikt ook tot overzee, naar de sociale, culturele en muzikale verhalen van "achter de horizon". Horizon, een brede kijk op de maatschappij!! Dit alles doorspekt met roots-muziek van "toen en nu", van "hier en ginder".

Hektik Eklektik, expect the unexpected. Hektik Eklektik, the ultimate elektronica/avant-show on fmbssl offers you brand new and exclusive music. Hektik Eklektik bekijkt muziek vanuit een alternatief perspectief, namelijk: hoe benadert deze of gene artiest het concept geluid? De eindeloze mogelijkheden van klank worden vandaag gretig benut door een schare hongerige geluidsavonturiers. Genres zijn daarbij van geen tel. Of het om elektronica-hybrides als glitch gaat, om avant hop, sound art, freejazz of noise, Hektik Eklektik legt al die klankbrouwsels graag onder de loep. Daarbij wil het programma niet vervallen in elitarisme, een kwaad waaraan vandaag zoveel marginale genres ten prooi vallen. Wij geven zoveel mogelijk info omtrent stijl, achtergrond, platenlabels en wetenswaardigheden zodat elke luisteraar op zoek kan gaan naar de door ons geprogrammeerde muziek. Compiled by Sasha Van der Speeten. Corrupted by noise. Collapsed within seconds.

De Karper, net wanneer u dacht dat er nog hoop was voor het gezond verstand hoorde u gestommel op de gang en iets dat leek op een geitje dat de polka danst. Maak u geen zorgen, we krijgen het er ook wel eens koud van. Vanaf heden futuristische verhalen uit de buik van de hond en verbale interventies om de mensheid te misleiden en aldus op het rechte spoor te brengen. Al dat moois geserveerd in een wekelijks menu doorspekt met muziek die zich niet in één hokje laat steken.

Casa Chaos, Rustgevend, maar soms ook onrustig. Relaxerend en melancholisch. Wegdromen op zachte klanken en wakker geschud worden door de stad. De muziek die geserveerd wordt, is een bonte mix van ambient, elektronica, 70's synths, filmmuziek en minimalisme. De makers zijn niet aan hun proefstuk toe. Naast jarenlange ervaring bij de Leuvense lokale Radio Scorpio, stonden ze ook meerdere keren in de chill-out rooms op techno-festivals.

Maocreal Sloa,een programma waarbij aangetoond wordt dat de relativiteitstheorie toch niet volledig correct is. In een mum van tijd wordt er een reis gemaakt tussen verschillende continenten, periodes, stijlen, … Als luisteraar wordt men telkens gedompeld in een bad van heel wat bizarre muziekjes. Het volledige aanbod is gesitueerd tussen 4'33" van John Cage en de Japanse Noise van Merzbow. Heel wat van de muziek die men hier kan beluisteren wordt pas jaren later ontdekt door de zogezegde kenners. Alle muziekstijlen opnoemen die aan bod komen zou wat te veel van het goede zijn, daarom hier enkele om u een beetje te oriënteren : Rock In Opposition, Japanse Noise, No Wave, Russische Avant-Garde Jazz, improviserende muziek, Die Neue Deutsche Welle, Industrial, Bruitage, Experimentele muziek, Plunderphonics Anderzijds wordt er ook geregeld aandacht geschonken aan zeer interessante muziekfestivals: LMC's Annual Festival of the Experimentel Music (Londen, UK), Jazz à Mullhouse (Mullhouse, Fr), Free Music (Antwerpen, Be), Festival Densitées (Fresnes-en Woëvre, Fr), Music D'Action (Nancy, Fr), Time Festival (Gent, Be), … Het programma wordt wekelijks gerealiseerd door Our Man From Brussels. Met meer dan 10 jaar ervaring in het experimentele muzieklandschap slaagt hij er telkens weer in om de meeste bizarre combinaties tot een glansrijk geheel te mixen. Als u op zoek bent naar ongehoorde zaken dan is dit het ideale programma voor u. Opgepast : Het programma is niet geschikt voor mietjes!!! U weze gewaarschuwd.

Op zaterdag 1 maart 2003 werd de studio in de Dansaertstraat volledig leeggeroofd. Er werd voor ongeveer voor 35.000 € materiaal gestolen. Zaterdagnacht stalen inbrekers elf computers, kantoormateriaal, microfoons, cd-spelers, DAT-recorders, platendraaiers, minidiscspelers en een volledig nieuwe livestudio. Een te zware mengtafel moesten ze achterlaten. Een oude bankkluis waar niets in zat werd ook geopend. Zelfs de drankautomaat hadden ze leeggehaald. Alleen de non-stopcomputers lieten ze ongemoeid. Die lieten het programma 's nachts doorspelen. Als ze die hadden meegenomen was een medewerker binnen het halfuur gaan zien wat er scheelde. De daders wisten dus hoe een radio werkt.

In het beleidsplan 2004 stelde toenmalig minister-president Bart Somers voor de Hoofdstedelijke Aangelegenheden voor. Daarin werden drie mediapartners vermeld voor de berichtgeving rond Vlaamse campagnes in Brussel Hoofdstad, namelijk TV Brussel, het weekblad Brussel deze Week en de radio FM Brussel. Het was de bedoeling om op die manier de band Vlaanderen/Brussel te versterken en de uitstraling van de Vlaamse Gemeenschap in Brussel verhogen. De beleidsbrief 2004 voorzag dat de radio-omroep na een eventuele erkenning verhuisde naar het Flagey-gebouw, waar ook de twee andere media zijn gehuisvest. FM Brussel kreeg in juli 2003 al een subsidie van 250.000 € toegekend.

FM Brussel
Slide uit de presentatie Brave New Radio door Jeroen Roppe

Op dinsdag 9 juni 2015 kondigde FM Brussel aan op te houden met het maken van programma's. Op 1 januari 2015 werden de drie vzw's van FM Brussel, TV Brussel en de krant Brussel Deze Week gefuseerd in de overkoepelende vzw Vlaams-Brusselse Media. Er werd beslist dat een herstructurering nodig was en in de toekomst meer zal worden ingezet op televisie en internet.

Volgens de raad van bestuur was geldtekort de reden om de omroep af te schaffen. De aangekondigde besparingen van de Vlaamse Regering met een half procent minder subsidies zou geen pijn hebben gedaan. Een vakbondsafgevaardigde consulteerde de jaarrekeningen bij de Nationale Bank en stelde vast dat FM Brussel een negatief resultaat boekte. Er waren eenmalige uitgaven die werden gedaan in het kader van de fusie van de verschillende vzw's. Door het aanstellen van een crisismanager, de fusiekosten en verschillende rechtszaken tegen de radio lagen de uitgaven veel hoger. Daardoor was er een financiële put geslagen door eenmalige kosten volgens de vakbondsafgevaardigde.

Bekijk hier de jaarrekening 2014 (pdf) van de vzw FM Brussel.

FM Brussel - absurde einde

Open brief van FM Brussel

Het absurde einde van FM Brussel?

Dinsdagochtend krijgt Anne Brumagne, hoofdredacteur van stadkrant BDW, te horen dat ze moet opstappen.

Twee uur later krijgt het voltallige personeel van de Vlaams-Brusselse Media vzw te horen dat er nog ontslagen zullen volgen. En dat stadsradio FM Brussel volledig wordt opgedoekt.
Case closed.

Dat we met verstomming zijn geslagen is een understatement. We krijgen te horen dat FM Brussel als regionale radiozender geen nationale adverteerders kan aantrekken, en dus te duur is. En geld is belangrijk. Er moet bezuinigd worden en er is een gat in de boekhouding.

Uiteraard zijn wij ook voor een financieel gezonde vzw. En dat er besparingen nodig zijn, begrijpen we. Maar de overheidssubsidie is amper met 0,47% gedaald en voor dure consultants was er de voorbije maanden wél geld. Maar soit.

Dat de medewerkers van FM Brussel niet betrokken waren bij het nadenken over de toekomst, en dat de mededeling op de meest onhandige, grove manier gebeurde is ook niet belangrijk.
Dat FM Brussel uitstekend scoorde in het luisteronderzoek dat enkele maanden geleden werd uitgevoerd ook niet.

Belangrijk is dat met FM Brussel niet enkel een radiozender verdwijnt. We zullen meer kwijt zijn dan enkel een mogelijke halte op de FM-band.

Zonder FM Brussel zijn Brusselaars een belangrijke informatiebron over hun stad kwijt. Zonder FM Brussel wordt de hoofdstad weer een blinde vlek voor duizenden pendelaars. Zonder FM Brussel kan iedereen weer achter z'n eigen taalgrens gaan hurken. Zonder FM Brussel verliezen de Belgische media hun belangrijkste kweekvijver van jong talent.

Op een moment dat iedereen zich in die media buigt over hoe diverser, jonger, opener, en meertaliger te zijn, wordt ruw de stekker getrokken uit een zender die al die dingen met bonkend hart doet.

Met deze brief willen de ondertekenende personeelsleden van de Vlaams-Brusselse Media duidelijk laten weten dat ze niet achter de beslissing staan om FM Brussel op te doeken.

Dit is niet onze Raad van Bestuur.
Dit is niet onze CEO.
Maar dit is wel onze stadsradio.

Johan De Smet, Jo Wuyts, Kim Ponsaerts, Lotte Van Den Bogaert, Melina Verbeeck, Koen Van Dijck, Maarten Coosemans, Koen Verbert, Karel Feys, Lore Devos, Lore Quintelier, Hannah Eeckhoudt, Sean Vanonckelen, Filip Van der Elst, Nadia Scheys, Bram Van de Velde, Sasha Van der Speeten, Saïd Al-Haddad, Joachim Nijs, Liesbeth Bernolet, Jonas Leribaux van FM Brussel

Peter Dhondt, Laurent Vermeersch, Sandra Schreurs, Marthe Paklons, Sara De Sloover, Gerd Hendrickx, Danny Vileyn, Steven van Garsse, Kim Verthé, Inge Gracies, Eric Laureys, Annelies Boddez, Nico Cardone, Leen Billiouw, Elfi Thoelen, Jean-Marie Binst, Filip De Rycke, Peter Van den Broeck, Utte Otten, Christophe Degreef, Kurt Snoekx, Heleen Rodiers, Tom Zonderman, Jasmijn Post, Estelle Spoto, David Nassel, Jasper Fonteyn en Thierry Roman, solidaire collega's van de Vlaams-Brusselse Media

(einde open brief)

FM Brussel studio

Vlaams minister van Cultuur, Media, Jeugd en Brussel Sven Gatz die enkele jaren geleden in de raad van Bestuur zat van Brussel Deze Week, verdedigde de beslissing van de vzw Vlaams-Brusselse Media om de radiozender FM Brussel op te doeken. Op Radio 1 in het programma De Ochtend verduidelijkte de minister de beslissing. "Onze media zijn ontstaan om vooral de Brusselse Vlaming te bereiken maar dat tijdperk is nu voorbij. Ook de anderstalige Brusselaars, de Europeanen die we nauwelijks bereiken en ook de Nederlandstaligen buiten Brussel moeten worden aangesproken". "We willen een nieuwsblad maken dat drietalig is, met video- en audiofragmenten".

FM Brussel De Redactie
hoofdpagina De Redactie (VRT Nieuwsdienst) - 10 juni 2015

Bleri Lleshi is medewerker van FM Brussel, politiek filosoof en auteur van o.a. De neoliberale strafstaat, EPO, 2014. Hij schreef het volgende in zijn blog:

Een meertalige stad als Brussel heeft meertalige media nodig. De oplossing voor FM Brussel is niet om het op te doeken, maar om het te behouden en het meertalig te maken.

Wat vooraf ging

FM Brussel is ooit gestart als een studentenradio en is intussen uitgegroeid tot een stadsradio. Dit dankzij subsidies en vooral dankzij het werk en enthousiasme van de Brusselse radiomakers de afgelopen 15 jaar.

Vorig jaar is FM Brussel samen met andere Nederlandstalige media in Brussel ondergebracht onder de vzw Vlaams-Brusselse Media (VBM). Reclameman Marc Michils werd de eerste voorzitter. Te gast bij Polspoel op TV Brussel liet hij weten: ‘Wij gaan niet besparen en dat is mij gegarandeerd door de bevoegde ministers’. Een jaar later wordt dit een heel ander verhaal. Maar goed, wie verschiet hiervan? Weinigen, denk ik.

Het afgelopen jaar heeft VBM aan een ‘strategische oefening’ gewerkt. Hierbij waren de journalisten van VBM niet betrokken. Dat vond de raad van bestuur niet nodig.

Op 9 juni 2015 kwam geheel onverwacht het nieuws dat Anne Brumagne, hoofdredactrice van Brussel Deze Week, werd ontslagen. Ze zou niet passen in de nieuwe plannen van Michils en Michel Tubbax, CEO van VBM en toevallig ook een reclameman. Brumagne wil inhoud en verdieping behouden, de reclamemannen willen dat VBM meer inkomsten genereert en zich meer met Vlaamse pendelaars bezighoudt dan met Brussel zelf. Indien het over Brussel zou gaan, dan is dat om Brussel in Vlaanderen te verkopen.

Concreet betekent dat voor Brussel Deze Week: de krant moet een pak dunner worden, luchtiger en reclame mag niet langer achteraan komen, maar moet helemaal vooraan.

Brumagne kon haar oren en ogen niet geloven dat de heren marketeers dat van plan waren en liet weten dat ze niet akkoord kon gaan met dergelijke plannen waarvan journalistiek de dupe is. Ze mocht per direct vertrekken.

Het nieuws was nog helemaal vers toen een uur later naar buiten kwam dat FM Brussel eind deze maand wordt opgedoekt. Bovendien werd er bevestigd dat minstens vijf tot zeven vaste medewerkers van VBM ontslagen zullen worden tegen eind juni, de tientallen freelancers wil VBM deze zomer ook allemaal kwijt, zo ook de nog talrijkere vrijwilligers bij FM Brussel die verschillende weekendprogramma’s in elkaar steken.

Tafel op drie poten

De dag na het nieuws was er een vergadering met Michilis en Tubbax nadat het voltallige team van VBM het ontslag had gevraagd van CEO Tubbax. De opening van de vergadering van Michilis was eentje om niet snel te vergeten. Hij liet weten dat dit geen gemakkelijk gesprek zou worden omdat de werknemers ‘emotioneel waren’. Hijzelf en Tubbax niet natuurlijk, zij zijn rationeel. Misschien omdat ze geen voeling hebben met de journalisten en de mediawereld.

In feite zag CEO Tubbax in Radio Donna, die overigens sinds 2009 niet langer bestaat, een directe concurrent voor FM Brussel. Het viel me ook op dat voorzitter Michils als hij het over VBM had steeds het woord bedrijf gebruikte, terwijl VBM een vzw zonder winstoogmerk is. Trouwens een vzw met CEO is toch maar raar als je het mij vraagt. Het meest treffende vond ik echter dat op de vraag waarom FM Brussel opgedoekt werd de beide heren geen antwoord konden (of wilden) bieden op de twee en een half uur durende vergadering.

De heren marketeers hadden een derde marketeer ingeschakeld om aan de werknemers en het publiek uit te leggen waarom ontslagen moeten volgen en FM Brussel best wordt begraven. Die derde marketeer was niemand minder dan Jan Callebaut. CEO Tubbax verzekerde de journalisten van VBM dat ze de beste man hadden gehaald ‘tegen een heel goede prijs’. Van de presentatie van de ‘strategische oefening’ van Callebaut werd niemand in de zaal een gram wijzer. En toen dit in alle rust aan Callebaut werd meegedeeld dreigde hij om te vertrekken. Hij nam zijn jas en deed die aan maar besefte uiteindelijk dat hij best bleef zitten.

Gedateerde feiten

Op de vraag waarom die vierde pot van VBM stuk wordt geslagen, had Sven Gatz, minister van media en Brussel, een paar uur eerder wel een antwoord gegeven. ‘FM Brussel heeft niet genoeg bereik’ zei hij in alle media. ‘Het dagbereik van FM Brussel ligt volgens de CIM-cijfers rond de 2000 personen. Feiten, geen mening’ zei de minister. Case closed.

Laten we het over die feiten hebben. Om te beginnen zijn de CIM-cijfers die Gatz aanhaalt maar ‘vergeet’ te vermelden gedateerd van 2009 en gaat het niet om 2000 personen maar minstens 3000 personen per dag. Michaël Debels, project manager bij CIM, liet aan De Morgen weten dat het cijfer dat Gatz aanhaalde gedateerd en niet representatief was, want ‘Onze methodes zijn niet geschikt voor kleinere radiostations. Daarom voeren we sindsdien geen metingen meer uit voor FM Brussel.’

Bovendien weet, wie bekend is met de CIM-cijfers, dat je deze cijfers, gezien de methodologie en zeker als het gaat over metingen bij Nederlandstaligen in Brussel, best met een korreltje zout neemt.

Gatz en zijn marketeers hebben op basis van gedateerde en niet representatieve cijfers de beslissing genomen om FM Brussel te begraven. Een blunder van formaat.

Verwacht van mij geen bereikcijfers maar als Brusselaar die regelmatig naar FM Brussel luistert, kan ik Gatz en zijn marketeers verzekeren dat honderden andere Brusselaars, ook niet-Nederlandstaligen naar die radio luisteren. Vooral tijdens het weekend luisteren zij naar muziekprogramma’s die gemaakt worden door een divers team vrijwilligers. Ik ben een van die vrijwilligers die elke zaterdagavond een uur lang muziek uit de hele wereld op FM Brussel speelt. Op welke andere radio in België kan je een uur lang Afrikaanse, Arabische of Braziliaanse muziek luisteren? Geen enkele.

Feiten zijn kwantitatief, maar ook kwalitatief. Hierover geen woord bij Gatz en de marketeros. Het grootste radiotalent vandaag bij Studio Brussel, Radio 1, Radio 2 enzovoorts heeft hun eerste stappen in de radiowereld bij FM Brussel gezet. Want zoals Gatz zelf ook toegaf: FM Brussel werkt in de diepte. FM Brussel is belangrijk in Brussel omdat het een medium is dat de Brusselaars verbindt. Het heeft oog voor allerlei projecten in de stad rond jongeren, integratie, sport, kunst… FM Brussel gaat op zoek naar de Brusselaars met programma’s zoals ‘De vliegende reporter’.

Twee centrale argumenten van de marketeers zijn digitalisering en besparingen. Ze denken dat je een radiostation zoals FM Brussel kan vervangen door af en toe audiofiles te uploaden op een internetpagina. De besparingen noemen ze ‘onvermijdelijk’ alsof ze een natuurkracht zijn.

Wat dan wel?

Het voltallige team van VBM heeft het plan van de marketeers verworpen en zij vragen dat er een nieuw plan komt waar ze wel inspraak krijgen.

Dit is een hele belangrijke stap vooruit. Het is niet de raad van bestuur en ook niet de marketeers die elke dag de krant, radio en tv zullen maken, maar de journalisten. Indien er verandering komt, is hun inbreng essentieel.

Ten tweede is digitalisering nodig, maar je moet natuurlijk opletten dat je geen mensen uitsluit. Niet iedereen in Brussel is mee met die digitalisering. Bovendien hangt de digitalisering grotendeels aan de merknaam. Audiofiles op een pagina plaatsen is niet hetzelfde als audiofiles van FM Brussel die op ether zijn uitgezonden online plaatsen. Ik spreek hier uit eigen ervaring met mijn radio programma. De oplossing is dus een en/en verhaal. Je behoudt de ether en je verbetert de digitalisering. Hiermee ga je meer mensen bereiken in en buiten Brussel.

Ten derde is er een sterk punt in het strategisch plan van de marketeers. Als het goed is, moet het ook gezegd worden. Dat is het aspect van de meertaligheid. Afgaand op het succes van Agenda Magazine dat drietalig werkt, Nederlands, Frans en Engels, willen ze meertaligheid gebruiken voor de tv en de website. Dit is tegelijk ook de oplossing voor FM Brussel. Het bied meer ruimte voor meertaligheid en zorgt ervoor dat de website ook meertalig is. De meertaligheid zal voor een serieuze boost aan luisteraars zorgen.

Ten vierde moet er bij Brussel Deze Week, Agenda Magazine, TV Brussel en FM Brussel ook meer aandacht komen voor de diversiteit van de stad. Van menselijke tot muzikale diversiteit. Een kans die ze beter kunnen benutten.

Deze keuzes vragen een kleine investering, maar ze zijn het waard. Dus beste Sven Gatz en Pascal Smeet neem je verantwoordelijkheid. Meertaligheid is niet alleen de toekomst van VBM, het is ook de toekomst van Brussel.

(einde blogbericht)

Mocht FM Brussel verdwijnen, dan zou dat goed uitkomen voor het ministerie want dan kan de radiofrequentie worden gebruikt voor een vierde commerciële landelijke radio. Hoge vermogenfrequenties in de hoofdstad voor Vlaamse radio's zijn zeer schaars.

Op vrijdag 12 juni 2015 werd er in het Brussels parlement gedebatteerd over FM Brussel. Johan Van Den Driessche (N-VA) vond dit een domme en oneerlijke beslissing. Elke Roex (SP.A) meldde dat het een staaltje was van ijskoud management. Rauwer kon de boodschap niet worden overgebracht. Arnaud Verstaete (GROEN) sprak over een poging tot moord en de kennismaking van de huurmoordenaar Michel Tubbax die al snel een onhandige Harry blijkt te zijn er een grote knoeiboel van maakt.

Ministers Sven Gatz en Pascal Smet kwamen op donderdag 11 juni 2015 in allerijl samen en gaven een persconferentie in de Beursschouwburg in Brussel. Sven Gatz, die de dagen daarvoor de beslissing van de raad van bestuur van FM Brussel verdedigde, meldde toen dat hij had gevraagd aan de raad van bestuur de hele hervorming van de Vlaams-Brusselse Media te onderzoeken samen met de medewerkers in welke vorm de radio verder kan blijven bestaan. Er werd gemeld dat het om een vraag ging en dat ze zich niet zouden bemoeien met de beslissingen van de raad van bestuur. De ministers vragen ook om de radio in de lucht te houden zolang de denkoefening loopt.

persconferentie Sven Gatz - Pascal Smet
screenshot TV Brussel

Dag na dag bereikte FM Brussel het nationale nieuws. De Brusselse stadskrant Brussel Deze Week bracht op de hoofdpagina allerlei promobonnen. In de aanbieding onder andere 1 CEO bij aankoop van 1 botte bijl, de frequentie 98,80 MHz te koop en 2x handwaswater = 2 politici gratis. In de stadskrant werd volop doorgegaan op de gebeurtenissen, met veel lezersbrieven en opiniestukken.

Op dinsdag 16 juni 2015 meldde de Raad Van Bestuur van Vlaams-Brusselse Media dat CEO Michel Tubbax opstapt. De plannen om de zender op te doeken en de hele organisatie te herstructureren, werden on hold gezet tot 15 oktober 2015. Een werkgroep onder leiding van algemeen hoofdredacteur Jeroen Roppe kreeg tot 15 oktober de tijd om een nieuwe strategie uit te werken. Dat was het moment waarop een nieuw jarenplan voor de subsidies moet worden ingediend. In afwachting van de nieuwe voorstellen, bleef FM Brussel bestaan in zijn huidige vorm.

Op 20 oktober 2016 ging het nieuwe concept van start. Bruzz werd het nieuwe Brusselse mediamerk voor print, online, tv en radio. Het nieuwe concept werd ondersteund door de slogan “You are the city”. Het nieuwe Brusselse mediamerk Bruzz doet het met minder mensen en minder middelen. Vanuit één gecentraliseerde redactie wordt content aangeboden aan alle platformen. De vier belangrijkste doelgroepen zijn Nederlandse Brusselaars, expats, pendelaars en anderstalige Brusselaars.

Een overzicht van de Brusselse radio's

Tot net voor de erkenningsronde waren ongeveer (nog) 50 vrije radio's actief in de 19 gemeenten van Brussel. Deze radio's mochten toen enkel het stukje tussen 100 en 104 MHz gebruiken om uit te zenden. Als je weet dat de minimum afstand om elkaar niet te storen 0,300 MHz bedraagt, dan kunnen maar 13 radiostations opereren in dat stukje bandbreedte. Dan wordt er nog geen rekening gehouden met de radiostations die uitzenden net buiten Brussel.

Op 29 juli 1983 erkende l'Exécutif de la Communauté française voorlopig 110 radio's die het decreet van 1981 respecteerden. Hier volgt een lijst van de Brusselse Franstalige omroepen die toen een voorlopige erkenning kregen.

Radio Bruxelles Europe
Radio Marolles
Radio Saint Josse
Radio 104
Radio Josaphat (de voorlopige erkenning werd gebruikt door Radio Panik)
Radio Judaica
Radio Kephren
Radio Aurore
Radio Air Libre
Radio z'Alternatives
Radio 1180
Radio Micro-Climat
Radio Bruxelles Info
Radio Uccle Centre
Radio Star

Merk op dat toen geen enkele, grote commerciële omroep een voorlopige erkenning kreeg. De ongeveer 70 Brusselse radio's die geen voorlopige erkenning kregen bleven uitzenden. Er was toen ook nog geen frequentieplan.

Op 11 april 1984 werd het Koninklijk Besluit Willockx aangepast door de beschikbare frequentieband voor lokale radio's uit te breiden tot 108 MHz. In het verslag aan de koning werd deze beslissing als volgt verantwoord: "Ten gevolge van het vrijmaken door de militaire autoriteiten van de frequentieband 104 - 108 MHz is het mogelijk geworden de frequenties van de band 100 - 108MHz toe te wijzen voor de lokale klankradio-omroep."

In september 1984 werd de bandbreedte 104 MHz tot 107,90 MHz vrijgegeven voor de lokale radio's.

In juli 1985 kregen vijf voorlopig erkende radio's eindelijk een frequentie van de RTT.

Radio Panik - 101,80 MHz - Sint-Joost-ten-Node
Radio Air Libre - 104,10 MHz - Vorst
Radio z'Alternatives - 105,40 MHz - Schaarbeek
Radio 104 - 106,80 MHz - Jette
Radio Marolles - 107,20 MHz - Brussel

Het is altijd wel interessant hoe de FM-band er toen heeft uitgezien. Een zekere Michel V. uit Jette deed een goede poging en noteerde het volgende in oktober 1985:

Télé 6 - 100,10 MHz - Sint-Joost-ten-Node
Radio Médi Inter - 100,25 MHz - Sint-Joost-ten-Node
Radio Transit - 100,25 MHz - Schaarbeek, Brussel
Radio City One - 100,30 MHz - Elsene
Radio Freedom - 100,30 MHz - Sint-Pieters-Woluwe
Radio Arc-en-Ciel - 100,40 MHz - Sint-Joost-ten-Node
Radio Véronique - 100,50 MHz - Anderlecht
FM Capitale - 100,60 MHz - Sint-Joost-ten-Node
Radio Cassandra - 100,80 MHz
Radio Capital News / Radio Contact Plus - 100,90 MHz
Fréquence Elle - 101,10 MHz - Sint-Joost-ten-Node
Radio Contact - 101,40 MHz - Vorst
Radio SIS - 101,70 MHz - Elsene
Radio Panik - 101,80 MHz - Sint-Joost-ten-Node
Radio Judaica - 102,00 MHz - Elsene
Radio Capitale - 102,30 MHz - Sint-Joost-ten-Node
Radio Activité - 102,50 MHz - Etterbeek
Radio Studio Phénix (Radio (Phénix) 1900?) - 102,50 MHz - Jette
<<< Studio Brussel - 102,80 MHz >>>
Antenne Sud - 103,20 MHz - Etterbeek
Radio Maranhata - 103,30 MHz
Radio BXL - 103,45 MHz - Sint-Lambrechts-Woluwe
Radio Cinquantenaire - 103,50 MHz - Etterbeek
Fréquence West (Radio Ouest?) - 103,60 MHz
Radio Bruxelles Inter FM - 103,70 MHz - Sint-Joost-ten-Node
Radio FM Le Soir - 103,85 MHz - Brussel
Radio Air Libre - 104,10 MHz - Vorst
Radio SIS Unique - 104,50 MHz - Brussel
Radio Vainqueur - 104,40 MHz - Etterbeek
Radio Flash (Radio Flèche?) - 104,60 MHz - Schaarbeek
Radio 10 - 104,85 MHz
Radio Coeur - 104,90 MHz
Radio Europe - 105,10 MHz
Radio Contact 2 - 105,20 MHz
Radio z'Alternatives - 105,40 MHz - Schaarbeek
Radio ABC - 105,50 MHz - Anderlecht
Brussels Galaxy Station - 105,60 MHz
Radio JMB - 105,70 MHz - Sint-Joost-ten-Node
Radio Alma - 105,75 MHz - Vorst
Fréquence Camillo - 105,90 MHz
Radio Kiss - 106,00 MHz - Ukkel
Fréquence 1 - 106,30 MHz - Vorst
Radio 104 - 106,80 MHz - Jette
Radio Campus - 107,00 MHz - Elsene
Radio Marolles - 107,20 MHz - Brussel
Radio Liberté - 107,40 MHz - Schaarbeek
Radio Gamma - 107,40 MHz - Sint-Lambrechts-Woluwe
Radio City - 107,60 MHz
Canal 5 - 107,80 MHz

Op 12 juni 1986 erkende de executieve van de Franse Gemeenschap de volgende radio's in Brussel:

Radio Air Libre
Radio Alma
Radio Al Watan
Radio Arc-en-Ciel
Radio Bruxelles Europe
Radio 104
Radio Campus
Radio Cassandra
Radio Coeur
Radio Contact
Radio Contact Plus
Radio Cristal
Radio Culture 3
Radio 10
Radio Flash
FM Capitale
FM Le Soir
Radio Forest National
Fréquence 1
Fréquence Elle
Hit FM
Radio Judaica
Radio Kephren
Radio Maranatha
Radio Marolles
Radio Médi 1
Radio Médi Inter
Radio 1180
Radio Micro-Climat
Radio Panik
Radio SIS
Radio Studio Phénix
Radio 77
Télé 6
Radio Uccle Centre
Radio Vainqueur
Radio La voix d'Islam (later Radio As-Salaam)
Radio Al Wafa
Radio z'Alternatives

Deze radio's werden erkend maar kregen nog geen frequentie. Daar moest de RTT voor zorgen. Die had al vijf radio's die eerder een voorlopige erkenning hadden gekregen een frequentie gegeven. Het zou snel duidelijk worden dat de executieve van de Franse Gemeenschap teveel radio's had erkend want er waren niet zoveel frequenties beschikbaar.

Alsof er nog niet genoeg Brusselse radio's werden erkend, kregen de volgende radio's eind juni 1985 ook een erkenning, eveneens zonder frequentie:

Radio Activité
Radio Ciquantenaire
Radio Freedom
Radio Kiss
Radio Studio 2000

Op 9 december 1986 kende de RTT de eerste frequenties toe aan de radio's die waren erkend door de executieve van de Franse Gemeenschap. Er kon niet aan iedere radio een frequentie worden geven. Hier volgt een communicatie van VEBORA met de nieuwe frequenties vanaf 1 februari 1986 toen de volgende radio's in Brussel werden gelegaliseerd.

Hier volgt een lijst van radiostations die in Brussel niet werden erkend, geen erkenning hebben aangevraagd, werden erkend zonder frequentie, verhuisd zijn buiten de agglomeratie of vroegtijdig zijn gestopt. Deze lijst is onvolledig.

Radio 10 / FM10 (Ukkel)
Radio 100
Radio (Phénix) 1900 (Jette?)
Radio ABC (Anderlecht)
Radio Activité (Etterbeek)
Radio African News
Antenne Sud (Etterbeek)
Radio Atlantide Internationale
Radio Atlas
Radio Aurore (Watermaal Bosvoorde)
Radio Bidonville (Etterbeek)
Radio Blues (Schaarbeek)
Radio Boum
Radio Bruxelles
Radio Bruxelles Europe
Radio Bruxelles Culture
Radio Bruxelles Info
Radio Bruxelles Inter FM (Sint-Joost-ten-Node)
Radio BXL (Sint-Lambrechts-Woluwe)
Radio Cactus (Laken)
Radio Capitale (Sint-Joost-ten-Node)
Radio Ciquantenaire (Etterbeek)
Radio Fréquence Camilio
Radio Canal 5
Radio Cassandra (Evere)
Radio FM Centre
Radio Chic
Radio Cigale
Radio City One (Elsene)
Radio Coeur
Radio CTR Brugmann (Laken)
Radio Delta
Radio des Luttes
Radio Disco Grease
Radio Energy
Radio Europe
Radio Fémina, zie Belle FM
Radio Flash (Schaarbeek)
Radio FM Inter (Etterbeek)
Radio Forest National (Forest)
Radio Galaxie (Elsene?)
Radio Gamma (Sint-Lambrechts-Woluwe)
Radio HLM (Laken)
Radio Horizons Libres Media - 101,60 MHz
Radio Houston (Anderlecht)
Radio Iris (Sint-Lambrechts-Woluwe)
Radio Ixelles (Ixelles)
Radio Jazz Club
Radio JMB (Sint-Joost-ten-Node)
Radio Kephren (Oudergem)
Radio Kiss (Koekelberg, Jette)
Radio Liberté (Brussel)
Radio Leeuw-Saint-Pierre
Radio Maeva (Ukkel)
Radio Maranatha
Radio Marolles (Brussel)
Radio Neder (Neder Over Heembeek)
Radio Ouest (Ganshoren)
Radio Postillion (Ukkel)
Radio Saint Josse (Sint Joost Ten Node)
Radio Schaerbeek (Schaarbeek)
Radio SIF 2000 (noorden van Brussel)
Radio Soleil (Elsene)
Radio Sphère (Anderlecht)
Radio Star (Oudergem)
Radio Studio Equinoxe (Ixelles)
Studio Mega 2000 (Jette)
Radio Station Wayez Inter (Anderlecht)
Radio Studio One Italia (Jette)
Radio Studio Phénix (Jette)
Radio Sud Est (Sint Lambrechts Woluwe)
Radio Sunset (Watermaal-Bosvoorde)
Radio Synthèse (Brussel)
Radio Système (Laken)
Radio Tifanis - Radio Ouest (Ganshoren?)
Radio Transit (Schaarbeek, Brussel)
Radio Uccle Centre (Ukkel)
Radio Vainqueur (Etterbeek)
Radio Véronique (Anderlecht)
Radio Virginia (Brussel-centrum?)
Radio W80 (Ganshoren)

Mr. Sauvenière van de RTT

Zowat elke voorzitter van een Franstalige lokale radio kent Mr. Sauvenière van dienst Controle van Spectrum, de voorloper van het BIPT. Beluister hier enkele geluidsfragmenten.

Gesprek tussen George Denis en Mr. Sauvenière toen Radio Liberté moest ophouden met uitzenden.

Luister naar de getuigenis i.v.m. storingen die al dan niet werden aangepakt door Mr. Sauvenière (fragment uit Comme un avion sans aile)

Mr Sauveniere

Si vous disposez de l'info sur ces radios où d'autres, veuillez-nous contacter. Merci d'avance.

OVERZICHT

BRUSSEL (II)

DE EERSTE RADIO'S

DE AGGLOMERATIERADIO'S

DE NETWERKEN

DE LOKALE INITIATIEVEN - CENTRUM

BRUSSEL, SINT-JOOST-TEN-NODE (inclusief Martinitoren / Sheraton)

DE LOKALE INITIATIEVEN - NOORD

LAKEN, SINT-JOOST-TEN-NODE (rest), NEDER-OVER-HEEMBEEK, SCHAARBEEK

DE LOKALE INITIATIEVEN - OOST

ETTERBEEK, ELSENE, EVERE, HAREN, OUDERGEM, SINT-PIETERS-WOLUWE, SINT-LAMBRECHTS-WOLUWE

DE LOKALE INITIATIEVEN - ZUID

SINT-GILLIS, WATERMAAL-BOSVOORDE, UKKEL, VORST

DE LOKALE INITIATIEVEN - WEST

ANDERLECHT, SINT-JANS-MOLENBEEK, KOEKELBERG, GANSHOREN, SINT-AGATHA-BERCHEM, JETTE

DE NEDERLANDSTALIGE RADIO'S

EN VERDER

DE LOKALE INITIATIEVEN - CENTRUM

Radio Marolles - 100,50 MHz - 107,20 MHz (Brussel)

De Arabische omroepen in Brussel (Sint-Joost-ten-Node)

Radio Al Wafa - ... - 106,80 MHz (Sint-Joost-ten-Node)

Radio Al Watan - ... - 106,80 MHz (Sint-Joost-ten-Node)

Radio As-Salaam / Radio Salam - ... - 106,80 MHz (Sint-Joost-ten-Node)

Radio Culture 3 - 105,50 MHz - 106,80 MHz (Sint-Joost-ten-Node)

Radio Médi 1 - ... - 106,80 MHz (Sint-Joost-ten-Node)

Radio Médi Inter - 100,25 MHz - 106,80 MHz (Sint-Joost-ten-Node)

Radio Al Manar - 106,80 MHz (Sint-Joost-ten-Node, Brussel)

Arabel FM - 106,80 MHz (Schaarbeek)

FM Capitale - 100,60 MHz (Sint-Joost-ten-Node)

Radio JMB - 105,70 - 105,80 MHz (Sint-Joost-ten-Node)

www.juliemelissa.be/spip/article.php3?id_article=155)

DE LOKALE INITIATIEVEN - NOORD

Radio Josaphat (Schaarbeek)

Radio Panik - 101,20 MHz - 106,50 MHz - 101,80 MHz - 105,40 MHz (Sint-Joost-ten-Node, Schaarbeek, Sint-Joost-ten-Node)

Radio Schaerbeek (Schaarbeek)

Radio Arc-en-Ciel - 100,40 MHz - 100,50 MHz (Schaarbeek, Sint-Joost-ten-Node)

Radio Liberté - 100,10 MHz - 100,70 MHz - 101,80 MHz - 102,40 MHz - 107,50 MHz - 107,70 MHz (Brussel)

Radio HLM - 103,80 MHz (Laken)

Radio Cactus (Laken)

Radio CTR Brugmann - 103,80 MHz (Laken)

Radio Micro-Climat - 103,60 MHz - 103,00 MHz - 103,60 MHz - 102,50 MHz - 104,20 MHz - 103,70 MHz (Sint-Joost-ten-Node)

Radio Transit - 100,25 MHz (Brussel)

Radio Neder - 103,00 MHz (Neder Over Heembeek)

Jet FM - 100,30 MHz - 98,50 MHz (Schaarbeek)

Radio Pasa - 90,90 MHz - 107,00 MHz (Schaarbeek)

Met dank aan allochtone.blogspot.com/...radio-pasa-accuse-les.html

DE LOKALE INITIATIEVEN - OOST

Radio Ixelles - 100,50 MHz - 102,60 MHz - 105,00 MHz (Elsene)

Radio Soleil - 105,70 MHz - 102,30 MHz (Elsene)

Radio Xygène - 106,20 MHz (Elsene)

Radio Campus - 103,30 MHz - 100,30 MHz - 107,00 MHz - 107,20 MHz - 91,20 MHz (Elsene)

Radio Sud Est - 100,20 MHz (Etterbeek)

Radio Cinquantenaire - 99,30 MHz - 103,50 MHz - ... (Etterbeek) TV Ettertext - canal 6 (Etterbeek)

Radio Activité - 102,90 MHz - 102,50 MHz (Etterbeek)

Radio Gamma - 106,30 MHz - 107,40 MHz (Sint-Lambrechts-Woluwe)

Radio Iris - 100,20 MHz (Sint-Pieters-Woluwe)

Radio BXL - tussen 1980 en 1982 - kanaal 54 (103,45 MHz) (Sint-Lambrechts-Woluwe)

Radio Louvain en Woluwe (Sint-Lambrechts-Woluwe)

Radio Virginia - 104,50 MHz (Oudergem)

Studio K2 (Kraainem)

Radio Freedom - 100,30 MHz - 106,90 MHz (Sint-Pieters-Woluwe)

Radio Action / Action FM - 106,90 MHz (Sint-Pieters-Woluwe)

Radio Vibration - 107,20 MHz (Vorst)

FM Inter - 102,90 MHz - 102,30 MHz (Etterbeek)

Antenne Sud - 103,20 MHz - 103,10 MHz (Etterbeek)

Radio Vainqueur - 104,30 MHz - 104,40 MHz (Etterbeek)

Radio City One - 103,00 MHz - 100,30 MHz (Elsene)

DE LOKALE INITIATIEVEN - ZUID

Radio Air Libre - 100,30 MHz - 104,10 MHz - 105,50 MHz - 104,70 MHz - 107,60 MHz - 87,70 MHz (Vorst)

Radio 1180 - 102,00 MHz - 102,60 MHz - 102,70 MHz - 105,50 MHz - 104,70 MHz - 107,60 MHz - 87,70 MHz (Ukkel)

Radio Sud Inter - 100,00 MHz (Ukkel)

Radio Forest (Vorst)

Radio 10 - 104,85 MHz (Ukkel)

Radio Postillion - ... - 104,85 MHz (Ukkel)

Radio Alma - 101,90 MHz (Vorst)

Radio Aurore - 102,00 MHz - 102,50 MHz - 102,60 MHz (Watermaal-Bosvoorde)

Radio Sunset - 103,60 MHz (Watermaal-Bosvoorde)

DE LOKALE INITIATIEVEN - WEST

Radio Ouest - 100,20 MHz - 100,50 MHz (Ganshoren)

Radio Station Wayez Inter - 102,80 MHz (Anderlecht)

Met dank aan
allochtone.blogspot.com/...radio-pasa-accuse-les.html

Radio Cinquantenaire - 99,30 MHz - 103,50 MHz - ... (Etterbeek)
TV Ettertext - canal 6 (Etterbeek)